Hệ điều hành là mạch máu của PC, xác định khả năng tương thích của phần mềm và cách phần cứng tương tác. Nếu bạn đang xem xét Linux lần đầu tiên, có thể hiểu được sự lo lắng về việc thay thế hệ điều hành hiện tại, cho dù đó là Windows hay macOS.
Với khởi động kép (dual boot), bạn có sẵn hai hệ điều hành để khởi động trên cùng một máy. Tuy nhiên, khởi động kép không phải là không có vấn đề. Hãy cùng cân nhắc những yếu tố sau trước khi thực hiện hành động
Ưu điểm của khởi động kép Linux
Khởi động kép có đáng thực hiện không? Hãy bắt đầu với những lý do tại sao bạn nên khởi động kép Linux.
1. Tận dụng tối đa khả năng chơi game
Khả năng chơi game gốc trên Windows nhận được sự hỗ trợ tốt hơn, nhưng Linux cũng đã tiến được một chặng đường dài. Có sẵn nhiều game hơn cho hệ điều hành này và nỗ lựa của Valve đối với Proton đồng nghĩa với việc bạn có thể chơi tốt nhiều game chỉ dành cho Windows trên Linux. Nhưng cuối cùng, hầu hết các nhà phát hành game PC đều phát triển, thử nghiệm và xuất xưởng game của mình trên Windows.
Nhưng những game cũ hơn (16-bit) thì sao? Kiến trúc Windows hiện đại (64-bit) không thể xử lý chúng, trong khi Linux cung cấp hỗ trợ một cách mượt mà cho các chương trình 16-bit thông qua cả hệ điều hành 32-bit và 64-bit. Nhờ Wine, nhiều ứng dụng Windows có thể chạy vô cùng tuyệt vời. Vì vậy, nếu bạn muốn có khả năng chơi game tốt nhất, cả cũ và mới, hãy khởi động kép.
2. Hiệu suất tốt hơn máy ảo
Khi chạy một hệ điều hành nguyên bản trên một máy, trái ngược với một máy ảo, hệ điều hành có toàn quyền truy cập vào máy chủ. Điều này có nghĩa là khởi động kép cung cấp nhiều quyền truy cập hơn vào các thành phần phần cứng và nói chung, nhanh hơn so với việc sử dụng máy ảo.
Máy ảo thường đòi hỏi nhiều tài nguyên hệ thống hơn, vì vậy việc chạy Linux hoặc Windows bên trong máy ảo yêu cầu máy có những thông số kỹ thuật khá mạnh mẽ để đạt hiệu suất tốt. Nếu bạn có một máy tính cũ hoặc giá rẻ, chạy hệ điều hành thứ hai bằng VirtualBox hoặc phần mềm tương tự có thể không phải là một giải pháp khả thi.
3. Khả năng tương thích phần mềm cao hơn
Bạn có thể thấy rằng nhiều chương trình yêu thích của mình không hoạt động tốt trong một hệ điều hành như với những hệ điều hành khác. Ví dụ, trong những năm đầu, Netflix không hỗ trợ phát trực tuyến trên Linux. Sau đó, nhiều phần mềm chuyên nghiệp không có tùy chọn cho Linux, chẳng hạn như Photoshop và những phần mềm còn lại của bộ công cụ Adobe.
Mặt khác, Linux ngày càng có nhiều lựa chọn phần mềm miễn phí được thiết kế chỉ để sử dụng trên desktop miễn phí. Các ứng dụng này là lựa chọn thay thế miễn phí cho các công cụ bạn phải trả tiền trên Windows hoặc macOS. Bạn cũng không phải lo lắng về việc bị theo dõi, vì "miễn phí" trên Linux không có nghĩa là một ứng dụng được tài trợ bởi quảng cáo. Chúng thực sự miễn phí theo đúng nghĩa đen.
Việc cài đặt hai hệ điều hành đảm bảo quyền truy cập vào tất cả các chương trình và dịch vụ mà bạn cần.
4. Lập trình (đôi khi) tốt hơn trên Linux
Nếu bạn muốn tham gia vào lĩnh vựa lập trình, Linux có nhiều ưu điểm. Nó miễn phí, đó luôn là một điểm cộng lớn. Sau đó, có rất nhiều ngôn ngữ được bao gồm Java, PHP, Ruby, Perl, Python và C/C++, vô số ứng dụng mã hóa và hỗ trợ Bash. Kiến thức về Linux cũng có thể trông tuyệt vời trên sơ yếu lý lịch, vì sự quen thuộc với hệ sinh thái này là nhu cầu cần thiết.
Nếu muốn phát triển phần mềm cho Windows hoặc Mac, bạn hoàn toàn có thể sử dụng Linux (nhưng thường tốt hơn nếu viết code ứng dụng cho một hệ điều hành nguyên bản). Ví dụ, Windows có Visual Studio cực kỳ mạnh mẽ và đây là lựa chọn dành cho các ứng dụng Windows. Hãy cân nhắc việc sử dụng khởi động kép để lập trình và sử dụng Linux làm môi trường phát triển.
5. Khởi động kép thực sự rất dễ dàng
Có một quan niệm sai lầm rằng Linux rất phức tạp. Đồng ý là, dòng lệnh có thể hơi khó khăn đối với người dùng lần đầu, nhưng bạn không cần phải sử dụng dòng lệnh trên Linux nữa. Nhiều desktop Linux thực sự đơn giản hơn các tùy chọn độc quyền. Một cái gì đó không quen thuộc không có nghĩa là nó khó sử dụng.
Tương tự, khởi động kép là một yếu tố cần thiết. Có các nguyên tắc để đảm bảo việc cài đặt diễn ra suôn sẻ. Ví dụ, luôn đảm bảo cài đặt Linux sau hệ điều hành chính (không làm như vậy có thể dẫn đến sự cố khi khởi động). Việc chia sẻ file cũng hoàn toàn khả thi, vì Linux cho phép truy cập vào nhiều file Windows.
Nhược điểm của khởi động kép Linux
Như với bất kỳ kịch bản cài đặt nào, có một số nhược điểm mà bạn cũng nên xem xét.
1. Tăng độ phức tạp
Mặc dù việc cài đặt không quá khó, nhưng việc chia sẻ file trên hai hệ điều hành có thể là một thách thức. Linux thường cung cấp khả năng truy cập dễ dàng vào các file Windows, nhưng truy cập vào hệ thống file Linux thông qua Windows thì phức tạp hơn một chút. Linux chủ yếu sử dụng hệ thống file EXT4 hoặc Btrfs và Windows yêu cầu ứng dụng của bên thứ ba để đạt được khả năng tương thích. Mặc dù quá trình cài đặt có thể khá đơn giản, nhưng việc gỡ cài đặt có khả năng tạo ra một mớ hỗn độn.
Nhìn chung, thiết lập khởi động kép không có nhiều thách thức như nhiều tác vụ công nghệ khác, nhưng nó sẽ đòi hỏi một chút kiên nhẫn và khéo léo. Nếu bạn không xử lý được một số sự cố kieru như vậy, nên cân nhắc bỏ qua thiết lập khởi động kép.
2. Một máy ảo có thể là tất cả những gì bạn cần
Như đã thảo luận trước đó, máy ảo là một giải pháp tuyệt vời để chạy hệ điều hành này trong một hệ điều hành khác. Bạn có thể sử dụng máy ảo để chạy Linux bên trong Windows hoặc macOS. Hoặc bạn có thể chạy Windows hoặc macOS bên trong một máy ảo trên Linux.
Ngoài ra, việc cài đặt và gỡ cài đặt tương đối dễ dàng. Xóa một hệ điều hành cũng giống như xóa một chương trình và không liên quan đến bootloader hoặc quản lý phân vùng.
Chọn giải pháp VM sẽ chiếm nhiều dung lượng ổ cứng và tài nguyên hệ thống hơn so với khởi động kép. Phần cứng cũ có thể không phù hợp để chạy máy ảo, cho dù do thiếu dung lượng ổ cứng hoặc thông số kỹ thuật hệ thống thấp. Hơn nữa, hệ điều hành trong máy ảo có thể không có toàn quyền truy cập vào phần cứng như micro, camera hoặc ổ đĩa quang.
Bạn có quyết định sẽ thực hiện khởi động kép Linux không?
Có nhiều lý do để sử dụng Linux cùng với Windows hoặc Mac. Khởi động kép Linux có những ưu và nhược điểm của nó. Việc này có thể vô cùng bổ ích, đặc biệt là đối với những người muốn thực hiện bước đột phá vào hệ sinh thái Linux. Nó cho phép bạn khám phá một cái gì đó mới mà không hoàn toàn tách rời khỏi những thứ đã quen thuộc.
Và nếu bạn không hài lòng với trải nghiệm Linux mới của mình, bạn có thể chuyển về thiết lập chỉ dành cho Windows một cách an toàn.