Cách phát hiện keylogger trên smartphone

Nếu bạn dựa vào điện thoại để truy cập tài khoản ngân hàng, nhập tin nhắn nhạy cảm, thanh toán hóa đơn hoặc thậm chí mở khóa nhà, keylogger trên điện thoại thông minh có thể đánh cắp thông tin này mà bạn không hề hay biết.

Tội phạm mạng có thể sử dụng keylogger để tìm hiểu mật khẩu, số thẻ tín dụng của bạn, v.v... - vì vậy, bạn nên biết cách phát hiện và ngăn chặn những mối đe dọa này để giữ kín các hành động trên điện thoại thông minh của mình.

Keylogger là gì?

Keylogger là phần mềm theo dõi thao tác gõ phím của bạn. Bất cứ khi nào bạn nhập nội dung nào đó, nó sẽ ghi lại các nút bạn nhấn và thứ tự bạn nhấn vào chúng. Một số doanh nghiệp sử dụng keylogger để buộc nhân viên phải chịu trách nhiệm trong suốt thời gian làm việc, nhưng các phiên bản độc hại giúp tin tặc đánh cắp thông tin của bạn.

Bạn có thể đã quen thuộc với các phiên bản PC như Snake Keylogger, phần mềm lây nhiễm sang Microsoft Office hoặc trình đọc PDF, nhưng keylogger cũng có thể nhắm mục tiêu vào điện thoại của bạn.

Keylogger trên điện thoại thông minh có thể còn nguy hiểm hơn phiên bản dành cho máy tính vì bảo mật điện thoại rất dễ bị bỏ qua. Hầu hết mọi người đều quen với việc sử dụng tính năng bảo vệ diệt virus và các biện pháp bảo vệ tương tự trên máy tính của họ, nhưng điện thoại lại là một vấn đề khác.

Nhiều người bỏ lỡ nhu cầu bảo mật điện thoại vì iPhone không nhất thiết cần ứng dụng diệt virus. Đó là bởi vì chúng có các biện pháp bảo vệ tích hợp mạnh mẽ và thiết kế của iOS khiến nhiều cuộc tấn công khó xảy ra trừ khi điện thoại được jailbreak. Ngược lại, Android dễ bị tấn công hơn.

Cách phát hiện Keylogger trên smartphone

Keylogger có thể khó phát hiện hơn so với các loại phần mềm độc hại khác. Điều đó cho thấy, keylogger có một số dấu hiệu nhận biết cần chú ý.

• Một trong những dấu hiệu lớn nhất của keylogger là độ trễ khi bạn gõ. Đó là dấu hiệu cảnh báo đỏ nếu thông tin đầu vào của bạn mất thời gian để hiển thị sau khi bạn nhấn vào thứ gì đó. Điều này xuất phát từ việc phần mềm độc hại ghi lại thao tác gõ phím và chiếm sức mạnh xử lý.
• Tương tự, hãy chú ý đến việc hiệu suất có bị giảm không. Thời gian phản hồi chậm, ứng dụng bị treo và đồ họa không load đều là những dấu hiệu cảnh báo. Chúng là dấu hiệu cho thấy điện thoại của bạn đang xử lý nhiều hơn bình thường, đặc biệt nếu điều đó dường như xảy ra bất ngờ.
• Quá nóng là một dấu hiệu khác của keylogger trên điện thoại thông minh, vì nó thường xảy ra khi mọi thứ chạy ở chế độ nền. Sẽ thật đáng lo ngại nếu bạn không có ứng dụng nào đang mở nhưng điện thoại lại bị nóng lên. Điều tương tự cũng xảy ra khi thời lượng pin cạn kiệt nhanh bất thường hoặc điện thoại thông minh của bạn sử dụng nhiều dữ liệu hơn bình thường.

Khởi động lại điện thoại nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này. Nếu cách đó không khắc phục được sự cố thì nguyên nhân có thể là keylogger. Google Play Protect Scan có thể quét các ứng dụng nguy hiểm trên Android để xác định phần mềm độc hại.

Để chạy Google Play Protect Scan, hãy mở Google Play Store, nhấn vào biểu tượng profile của bạn, chọn “Play Protect”, sau đó nhấn vào biểu tượng bánh răng để mở cài đặt của nó. Bật “Scan apps with Play Protect” nếu bạn chưa thực hiện, sau đó quay lại trang Play Protect chính và nhấn vào Scan. Sau đó, điện thoại của bạn sẽ quét mã độc và các ứng dụng không xác định, đề xuất những bước tiếp theo nếu tìm thấy bất kỳ điều gì.

Các thiết bị của Apple không có tính năng tích hợp sẵn như vậy (chủ yếu là do iOS không gặp phải phần mềm độc hại giống như Android), nhưng bạn có thể tải xuống ứng dụng bảo mật của bên thứ ba đáng tin cậy như Avast hoặc Norton 360 để quét điện thoại iPhone. Cả hai ứng dụng đều có thể tải xuống miễn phí, mặc dù Avast cung cấp tính năng quét miễn phí mà không cần thiết lập đăng ký hoặc dùng thử miễn phí:

Lưu ý rằng các thiết bị iOS không phải là không thể gặp phần mềm độc hại, ransomware và keylogger; chỉ là hiếm hơn nhiều và thường liên quan đến một thiết bị jailbreak hoặc bị nhắm mục tiêu cao (sử dụng thứ gì đó như phần mềm gián điệp Pegasus).

Cách xóa keylogger khỏi điện thoại thông minh

Sau khi xác định được keylogger trên điện thoại thông minh của mình, bạn có một số tùy chọn để xóa nó. Cách dễ nhất là sử dụng bất kỳ ứng dụng bảo mật nào bạn sử dụng để quét phần mềm độc hại. Sau khi quá trình quét phát hiện keylogger, nó sẽ cung cấp cho bạn tùy chọn xóa phần mềm. Làm điều đó và khởi động lại điện thoại của bạn sau đó.

Bạn cũng có thể tìm kiếm và xóa các ứng dụng đáng ngờ theo cách thủ công. Bất kỳ thứ gì bạn không tải xuống từ cửa hàng ứng dụng chính thức đều nằm trong phạm vi đó. Điều tương tự cũng xảy ra với bất kỳ ứng dụng nào mà bạn nhận thấy hiệu suất giảm đáng kể sau khi tải xuống. Nếu sự cố phát sinh sau khi cài đặt một ứng dụng nhất định, hãy xóa nó. Nếu không, hãy vào danh sách ứng dụng trong cài đặt điện thoại của bạn và xóa mọi thứ bạn không nhớ đã tải xuống.

Bạn có thể thử khôi phục cài đặt gốc nếu cả hai bước trên đều không hiệu quả. Có một số cách để khôi phục cài đặt gốc cho Android và iPhone, nhưng dù bạn thực hiện bằng cách nào, hãy nhớ sao lưu các file quan trọng của bạn trước. Việc reset sẽ xóa mọi dữ liệu không quan trọng, bao gồm cả keylogger.