6 lời khuyên hữu ích từ lập trình viên 11 năm kinh nghiệm

• Làm chủ CSS Flexbox chỉ trong 5 phút
• 5 tính năng HTML và CSS thú vị đáng mong chờ trong năm 2018
• Học lập trình Ruby từ con số 0

Tác giả của bài viết này là Aman Gautam, hiện đang là co-founder của Elpis Design. Với 11 năm kinh nghiệm lập trình và làm sản phẩm, Gautam có những chia sẻ giúp cải thiện tư duy của nhiều lập trình viên trẻ lẫn lập trình viên có nhiều kinh nghiệm.

Tôi đã lập trình gần 11 năm. Một điều mà tôi hoàn toàn chắc chắn đó là để trở thành một lập trình viên giỏi việc chỉ biết code là không bao giờ đủ. Bạn cần làm nhiều hơn thế hoặc đơn giản chỉ là một vài thay đổi nhỏ (không dễ dàng).

Dưới đây là 6 lời khuyên hữu ích giúp bạn trở thành một lập trình viên tốt hơn trong tương lai.

1. Viết code cho người khác đọc

Khi viết code, bạn nên tâm niệm rằng 2 năm sau sẽ có một junior developer (dưới 2 năm kinh nghiệm trong công việc lập trình) sửa đống code của bạn. Vì vậy hãy:

1. Đặt tên các hàm và biến một cách rõ ràng
2. Giải thích tính năng các đoạn code bằng các inline comment (bình luận nội tuyến)
3. Viết commit messages rõ ràng
4. Viết tài liệu kiểu như README với hướng dẫn cài đặt và code để người mới dễ nắm bắt
5. Hãy coi việc documentation như một phần quan trọng của code base cần được xem xét và tái cấu trúc liên tục.

Tưởng tượng rằng bạn đang viết code cho một "tên ngốc" nào đó, người mà sẽ ngụp lặn trong đống code của bạn trong tương lai. Viết cho họ hiểu, chứ đừng viết kiểu đánh đố!

Việc tối ưu hóa code quan trọng nhưng việc làm cho nó dễ hiểu còn là cần thiết hơn. Hãy nhớ nhé!

2. Viết test case

Các sản phẩm tốt nhất mà tôi đã làm việc có đến hơn 85%-95% được test một cách kỹ càng. Việc này giống như một cam kết lớn, đặc biệt đối với những nhà phát triển phần mềm độc lập (indie developer).

Hiển nhiên, bạn không thể test mọi thứ, nhưng ít nhất hãy nên viết test case cho những phần trọng yếu dễ fail và thay đổi trong tương lai.

Viết unit hay integration test có vẻ như là một thứ gì đó rất phiền cũng như tốn kém, nhưng thật ra nó sẽ rẻ hơn so với việc sửa lỗi khi đưa sản phẩm đến người dùng thực tế.

3. Sử dụng công cụ của bạn

Như bạn đã biết, chúng ta sẽ phải mất rất nhiều thời gian để thử công cụ mới (như IDE) cho đến khi trở nên quen tay. Nói chung, bạn sẽ mất một khoảng thời gian khá lâu để người và công cụ hợp nhất.

Ấy vậy mà, có rất nhiều nhà phát triển thay đổi công cụ, ngôn ngữ hay framework một cách thường xuyên. Tất nhiên, bản thân tôi không phản đối việc thay đổi này, nhưng cũng không đồng tình việc thay đổi quá thường xuyên.

Bạn không cần quá chung thuỷ với 1 công cụ duy nhất, nhưng đừng chung chạ quá nhiều với các công cụ khác. Hãy tin tôi đi các chàng trai!

4. Kiểu gì cũng phải triển khai

Tôi đã chứng kiến quá nhiều dự án mãi chìm trong bóng tối. Đa phần các lập trình viên có 2 thể loại:

• Perfectionist (Người theo chủ nghĩa hoàn hảo): Nhân vật này không bao giờ khởi chạy cái gì nếu nó chưa hoàn hảo từ đầu đến cuối.
• Procrastinator (Người trì hoãn): Nhân vật này sẽ luôn câu giờ và chả bao giờ làm xong bất cứ thứ gì hoàn hảo. Đừng để những đặc điểm này xuất hiện trong bạn và ngừng làm nó nếu bạn không có một sản phẩm tốt. Đừng để những điều này làm ảnh hưởng đến bạn.

5. Theo đuổi quy tắc của mình tới cùng

Nếu như bác sỹ thường rửa tay rất kỹ trước mỗi ca mổ thì lập trình viên cũng nên test kỹ những thứ mình viết trước khi cho ra ngoài.

Nhiều nhà tuyển dụng/khách hàng sẽ cảm thấy kỳ lạ khi một lập trình viên nào đó muốn viết test case trước khi viết code thực tế. Tuy nhiên, cá nhân bạn hãy cứ theo đuổi quy tắc của mình, dù có mù quáng cũng được!

Thật ra, khách hàng hay sếp của bạn chưa chắc đã hiểu tường tận những công đoạn xử lý kỹ thuật cần thiết cho một số sản phẩm nên bạn phải có trách nhiệm "phổ cập" vấn đề đó cho họ. Giúp họ hiểu quá trình làm nó, giống như bác sĩ phải rửa tay trước khi phẫu thuật.

Mỗi cá nhân đều có quy tắc của riêng mình. Cho nên nếu bạn muốn trở thành một lập trình viên giỏi, hãy thực hành thật nhiều!

6. Học một ngôn ngữ lập trình mới

Hãy thử học một ngôn ngữ lập trình mới mỗi năm, ngày nào đó trong tương lai bạn sẽ dùng đến. Vấn đề mấu chốt không phải học thêm kỹ năng lập trình mà nó sẽ giúp bạn có một hướng tư duy mới.

Ví dụ, bản thân tôi có nền tảng Java và C++ từ trước nhưng nó cũng ngốn của tôi khá nhiều thời gian để “tiêu hóa” một thực tế rằng chúng ta có thể chạy một chương trình trong PHP mà không cần hàm main.

Sau khi làm việc trên PHP-Apache dựa trên url (ví dụ như home.php), cách triển khai các tuyến đường và URI của Python gần như là một cú sốc đối với tôi. Đầu óc tôi được mở mang ra hẳn. Học một ngôn ngữ mới giúp bạn đặt câu hỏi ngược lại cho những vấn đề mà bạn gặp ở ngôn ngữ trước.

Hãy hành động! Nếu muốn trở thành một lập trình giỏi, bạn cần thay đổi.

Tham khảo thêm một số bài viết:

• 26 trang web hữu ích nên theo dõi nếu bạn là một lập trình viên web
• Top 6 phẩm chất các nhà tuyển dụng CNTT đang tìm kiếm trong năm 2018
• Nếu bạn là một Web Developer, đừng bỏ lỡ 67 công cụ, thư viện và nguồn tài nguyên hữu ích này!

Chúc các bạn vui vẻ!