3 ứng dụng AI mã nguồn mở mà bạn có thể trải nghiệm thay cho ChatGPT trả phí

Cuộc đua AI đang bước sang chặng mới, không còn là sân chơi độc quyền của những "ông lớn" như OpenAI, Google, Meta hay Microsoft. Bên cạnh các nền tảng trả phí nên trên, những lựa chọn mã nguồn mở đang dần chiếm spotlight nhờ khả năng tối ưu chi phí và tính linh hoạt.

Các thương hiệu như DeepSeek, Alibaba và Baidu đã chứng minh AI có thể phát triển với chi phí thấp hơn nhiều lần. Họ cũng thành công trong việc xây dựng hệ sinh thái đối tác và cung cấp sản phẩm miễn phí/giá rẻ cho người dùng, trong khi các tập đoàn khác tập trung vào mô hình độc quyền, khóa tính năng cao cấp sau paywall.

Những mô hình mới như DeepSeek R1, Alibaba Qwen2.5-VL và Baidu Ernie 4.5 được đánh giá có thể cung cấp hiệu năng ngang tầm GPT-4.5 hay GPT-4o của OpenAI. Đặc biệt, mã nguồn của chúng dễ dàng truy cập trên các nền tảng như GitHub hoặc Hugging Face, mở ra cơ hội cho nhà phát triển tùy biến ứng dụng.

Cùng tìm hiểu 3 "ứng viên" AI mã nguồn mở thay thế ChatGPT này ngay sau đây.

DeepSeek

DeepSeek, tên đầy đủ là Công ty Nghiên cứu Công nghệ Cơ bản Trí tuệ Nhân tạo Hàng Châu DeepSeek, là một startup AI Trung Quốc đã thu hút sự chú ý quốc tế sau khi các mô hình AI của họ chứng minh được chất lượng ngang tầm với những thương hiệu lớn trong ngành, bao gồm OpenAI, Google, Meta, Microsoft... DeepSeek đã gây tiếng vang với các mô hình AI được phát triển trong thời gian ngắn hơn nhiều và với chi phí vận hành thấp hơn so với các đối thủ.

DeepSeek bắt đầu hoạt động từ tháng 4/2023, là một chi nhánh của công ty mẹ High-Flyer, nhưng đã phát triển nhiều mô hình AI riêng biệt, bao gồm DeepSeek-LLM ban đầu, DeepSeek-Math, DeepSeek V2 và DeepSeek V3 - phiên bản cuối cùng được công bố vào tháng 11/2024.
Các mô hình lập luận DeepSeek-R1 và DeepSeek-R1-Zero ra mắt tháng 1/2025 đã gây chấn động ngành AI khi được so sánh với GPT-4 và các mô hình o1 của OpenAI. Thành công này của DeepSeek đã ảnh hưởng mạnh đến giá cổ phiếu, khiến các đối thủ phải suy nghĩ lại chiến lược kinh doanh và gây ra những lo ngại về an ninh trong các cơ quan chính phủ.

DeepSeek được phát hành theo Giấy phép MIT, cho thấy nó "mở cửa" tối đa mà không phải là mã nguồn mở 100%. Công ty gọi các mô hình AI của mình là "open weight". Tuy nhiên, chúng vẫn có sẵn trên kho lưu trữ GitHub để người dùng tải xuống và phát triển.

DeepSeek là một công cụ AI kiểu chatbot có sẵn ở định dạng web cũng như thông qua các ứng dụng di động iOS và Android. Sau khi nổi tiếng, công ty đã hợp tác với nhiều công ty bao gồm Lenovo, Tencent, Alibaba và Baidu, cùng những công ty khác, để sử dụng các mô hình AI của mình.

Các phiên bản nổi bật:

• DeepSeek-LLM (nền tảng đầu tiên)
• DeepSeek-Math (chuyên xử lý toán học)
• DeepSeek V2/V3 (ra mắt 11/2024)
• DeepSeek-R1 & R1-Zero (1/2025) - được so sánh với GPT-4 và o1 của OpenAI

Ưu điểm:

• Phát hành theo giấy phép MIT, cho phép tải mã nguồn từ GitHub để phát triển ứng dụng riêng.
• Hỗ trợ đa nền tảng: web, iOS, Android.
• Đối tác lớn: Lenovo, Tencent, Alibaba, Baidu...

Alibaba Qwen

Alibaba Qwen, viết tắt của Tongyi Qianwen, một họ mô hình ngôn ngữ lớn, nằm trong top 10 mô hình mã nguồn mở hàng đầu thế giới. Bản thân Alibaba là một thương hiệu thương mại điện tử Trung Quốc nổi tiếng. Công ty đã công bố mô hình đầu tiên dưới dạng beta vào tháng 4/2023, nhanh chóng trở nên phổ biến trong lĩnh vực AI khi chính thức phát hành các mô hình dưới dạng mã nguồn mở trong suốt năm đó.

Các mô hình tiếp theo đã được phát hành dưới dạng mã nguồn mở một phần hoặc hoàn toàn, bao gồm Qwen 2, Qwen-VL2, Qwen-vl-max, Qwen-Audio và Qwen2-Math. Những mô hình mới nhất của công ty bao gồm Qwen 2.5-Max, được công bố vào tháng 1/2025, và Qwen2.5-VL, được công bố vào tháng 3, được đánh giá là mạnh mẽ hơn so với các mô hình đối thủ như GPT-4o của OpenAI, DeepSeek-V3 và Llama-3.1-405 B LLMs của Meta.

Mô hình Qwen ban đầu dựa trên LLM Llama của Meta - một mô hình mã nguồn mở khác, được điều chỉnh để phù hợp với quy trình của Alibaba. Các mô hình trong tương lai đã được phát hành theo Giấy phép Apache 2.0 và có thể tìm thấy tại kho lưu trữ GitHub và Huggingface.

Qwen là một công cụ AI kiểu chatbot có sẵn ở định dạng web cũng như thông qua các ứng dụng di động iOS và Android. Kể từ khi ra mắt, hơn 90.000 mô hình độc lập đã được phát triển dựa trên mã nguồn mở của Qwen.

Các phiên bản chính:

• Qwen 2, Qwen-VL2 (xử lý đa phương tiện)
• Qwen-Audio (phân tích âm thanh)
• Qwen2.5-Max & Qwen2.5-VL (3/2025) - được quảng cáo vượt trội GPT-4o và Llama-3.1-405 B

Ưu điểm:

• Mã nguồn mở theo giấy phép Apache 2.0, tải được từ GitHub/Hugging Face.
• Hơn 90.000 mô hình độc lập đã được phát triển dựa trên Qwen.
• Tương thích iOS/Android và nền web.

Baidu Ernie bot

Ernie Bot, viết tắt của Enhanced Representation through Knowledge Integration, là một chatbot được phát triển bởi Baidu, và lần đầu tiên phát hành dưới dạng LLM Ernie 3.0 vào tháng 3/2023.

Kể từ đó, Baidu đã phát hành Ernie 3.5 vào tháng 6/2023 và Ernie 4.0 vào tháng 10/2023. Mô hình 4.0 được dành riêng cho các sản phẩm trả phí của Baidu, trong khi mô hình 3.5 được sử dụng cho chatbot miễn phí của công ty.

Hiện tại, mô hình Ernie không phải là mã nguồn mở; tuy nhiên, Baidu có kế hoạch sớm mở rộng khả năng tiếp cận cho công chúng để đáp ứng với sự cạnh tranh ngày càng tăng trong ngành công nghiệp AI, cũng như do chi phí sản xuất giảm mạnh.

Baidu đã phát hành LLM Ernie 4.5 và mô hình lập luận Ernie X1 vào giữa tháng 3, được so sánh tương ứng với GPT-4.5 của OpenAI và DeepSeek R1. Thương hiệu có kế hoạch công bố mã nguồn mở các mô hình của mình vào ngày 30/6. Ngoài ra, công ty đã thông báo rằng chatbot của họ sẽ miễn phí cho tất cả người dùng từ ngày 1/4. Một mô hình trong tương lai, Ernie 5, dự kiến sẽ được phát hành vào nửa cuối năm 2025, tương tự cũng sẽ là mã nguồn mở và miễn phí sử dụng.

Ernie là một công cụ AI kiểu chatbot có sẵn ở định dạng web cũng như thông qua các ứng dụng di động iOS và Android. Kể từ khi ra mắt, Ernie đã được sử dụng làm mô hình tích hợp AI trên phiên bản quốc tế của dòng Samsung Galaxy S24.

Lộ trình phát triển:

• Ernie 3.0 (3/2023) → 3.5 (6/2023 - miễn phí) → 4.0 (10/2023 - trả phí)
• Ernie 4.5 & X1 (3/2025) - đối thủ của GPT-4.5 và DeepSeek R1
• Dự kiến mở mã nguồn toàn bộ từ 30/6/2025.

Ưu điểm:

• Từ 1/4/2025, chatbot Ernie miễn phí cho mọi người dùng.
• Phiên bản Ernie 5 (cuối 2025) sẽ hoàn toàn mã nguồn mở.
• Được tích hợp trên Samsung Galaxy S24 phiên bản quốc tế.

Sự trỗi dậy của các nền tảng AI mã nguồn mở như DeepSeek, Qwen và Ernie đang thách thức mô hình kinh doanh "đóng" truyền thống. Với ưu thế về chi phí, tính linh hoạt và cộng đồng phát triển rộng lớn, chúng hứa hẹn mang AI đến gần hơn với người dùng phổ thông.