Phân biệt malware, virus và Trojan horse

Hầu hết chúng ta không phân biệt được sự khác nhau thực sự giữa malware, virus và Trojan horse. Cả ba loại trên đều là các chương trình nguy hiểm có thể gây hại cho máy tính. Có nhiều sự khác nhau giữa 3 loại trên và nếu biết được sự khác nhau này bạn có thể bảo vệ tốt hơn máy tính của mình khỏi những hậu quả nghiêm trọng.

Malware là gì?

Theo Science ABC, malware là một loại phần mềm (một đoạn mã) được viết để lây nhiễm hoặc gây tổn hại cho hệ thống mà nó xâm nhập vào (ví dụ: hệ thống máy chủ). Đó chỉ đơn giản là một thuật ngữ chung được sử dụng để đề cập đến một loạt các loại phần mềm thâm nhập hoặc phá hoại, có ảnh hưởng xấu đến hiệu suất hệ thống của bạn.

Malware có thể có nhiều mục đích. Nó có thể được dùng để do thám hoặc đánh cắp thông tin từ hệ thống của bạn, làm tổn hại đến máy tính, hoặc để tống tiền. Malware sẽ trở nên nguy hiểm hơn khi nó thường xuyên được giấu trong các tập tin vô hại thông thường.

Malware có thể bao gồm viruses, adware, nagware, spyware, worms, trojan horses, và rất nhiều loại phần mềm độc hại khác. Điều này có nghĩa virus và trojan horse là hai loại hình trực thuộc malware. Do vậy, nếu bạn muốn phân biệt malware và virus, nó giống như việc bạn phân biệt giữa "vũ khí" và "khẩu súng" vậy.

Virus là gì?

Virus máy tính là một chương trình hay một đoạn code được tải vào máy tính mà bạn không hề hay biết và nó có tác dụng ngược lại với những gì bạn mong muốn. Một số virut không chỉ gây ra các tác động nhỏ mà còn có thể gây nguy hiểm cho ổ cứng, phần mềm hay các file. Hầu hết các loại virut được đính kèm vào một file chương trình, điều đó có nghĩa là virut có khả năng đã tồn tại trên máy tính của bạn nhưng nó không thể gây nguy hiểm trừ phi bạn chạy hay mở chương trình đó.

Một virus không thể tự phát tán mà không có sự tác động của con người (ví dụ như chạy các chương trình mang virut). Mọi người sẽ tiếp tục phát tán virus khi chia sẻ hay gửi qua mail các file bị đã bị nhiễm.

Trojan Horse là gì?

Trước tiên, chúng ta sẽ cùng nhớ lại một điển tích nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp. Sau 10 năm chiến đấu ở thành Trojan, quân Hy Lạp không thể chiến thắng quân Trojan bằng sức mạnh quân đội nên đã buộc phải làm theo kế của Odyssey là dỡ tàu ra và lấy gỗ để làm thành một con ngựa – mang ý nghĩa như một món quà của quân Hy Lạp đền bù cho bức tượng Athena đã bị phá hủy. Thực chất trong con ngựa chứa đầy lính. Khi quân Trojan no say sau bữa tiệc chiến thắng, quân Hy Lạp trong bụng ngựa đã xông ra đánh và mở cổng thành cho quân bên ngoài vào. Nhờ có ngựa gỗ mà quân Hy Lạp đã chiến thắng và hoàn toàn đánh bại quân địch. (Theo Wikimedia)

Trong thế giới tin học, khái niệm Ngựa Trojan ra đời từ khi CDC (Cult of the Dead Cow) tạo ra Back Orifice , một trojan nổi tiếng nhất từ trước đến sau này. Sở dĩ chúng được đặt tên như vậy vì phần mềm độc hại này có rất nhiều điểm tương đồng với con ngựa gỗ được đưa vào thành Trojan năm xưa.

Trojan horse là một loại chương trình máy tính độc hại nguy hiểm. Nếu có ai đó nói với bạn rằng máy tính của bạn đã bị nhiễm Trojan horse, thì bạn sẽ biết rằng nó đang gặp rắc rối nghiêm trọng (trừ khi máy tính của bạn được cài đặt sẵn một phần mềm chống virus tuyệt vời).

Trojan horse có khả năng tự giấu nó vào các phần mềm thông thường, vô hại. Thật không may, điều này giúp chúng dễ dàng hơn trong việc mang lại các tác động tiêu cực đến máy tính của bạn. Ví dụ, khi bạn thấy một phần mềm dọn dẹp máy tính khá thú vị. Phần mềm này cam kết sẽ tối đa hóa hiệu quả làm việc của hệ thống máy tính. Bạn thấy rằng máy tính của mình cũng đang cần phải dọn dẹp. Vì thế, bạn đã tải phần mềm về và tự tay cài đặt chúng.

Bùm! Một cách vô thức, bạn đã cài đặt thành công một Trojan horse vào mày tính của mình!

Những tác động của Trojan horse rất đa dạng. Một số sẽ "giúp bạn" thay đổi ảnh màn hình hoặc ném các biểu tượng của bạn lung tung, lộn xộn khắp màn hình. Một số khác gây ra những tổn hại nghiêm trọng hơn cho máy tính của bạn (gián điệp, đánh cắp hoặc bán thông tin của bạn cho bên thứ ba). Và bởi vì Trojan horse cần phải có hoạt động cài đặt của con người để có thể gây tổn hại đến máy tính, do vậy, điều tốt nhất bạn có thể làm là không cài đặt bất kỳ phần mềm nào trừ khi đó là một phần mềm có nguồn gốc đáng tin cậy và hợp pháp.

Dù là virus hay trojan horse, thì chúng đều là các phần mềm độc hại; và không ít thì nhiều, chúng đều có tác động/ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động cũng như "thời gian sống" của chiếc máy tính của bạn. Và bởi vì máy tính của bạn cần rất nhiều phần mềm khác nhau để phục vụ cho các mục đích khác nhau của bạn, do vậy bạn nên có một chương trình diệt virus mạnh để có thể bảo vệ hệ thống của bạn khỏi các phần mềm độc hại, bao gồm cả virus và Trojan horse.