Những nguyên tắc sử dụng cho AI có trách nhiệm ai cũng cần biết

Bản chất cạnh tranh của quá trình phát triển AI đặt ra một tình thế tiến thoái lưỡng nan cho các tổ chức, vì việc ưu tiên tốc độ có thể dẫn đến việc bỏ qua những nguyên tắc đạo đức, phát hiện thiên vị và biện pháp an toàn.

Những mối quan tâm đã biết và mới nổi liên quan đến AI tại nơi làm việc bao gồm sự lan truyền thông tin sai lệch, các vấn đề về bản quyền và sở hữu trí tuệ, an ninh mạng, quyền riêng tư dữ liệu cũng như việc điều hướng các quy định nhanh chóng và mơ hồ. Để giảm thiểu những rủi ro này, rất có thể bạn cần những nguyên tắc sử dụng AI có trách nhiệm tại nơi làm việc dưới đây.

Tầm quan trọng của việc sử dụng AI có trách nhiệm

Dù thích hay ghét thì tốc độ mở rộng nhanh chóng của AI sẽ không sớm chậm lại. Nhưng những sai lầm của AI có thể nhanh chóng làm hỏng danh tiếng của một thương hiệu — chatbot đầu tiên của Microsoft, Tay là một ví dụ điển hình. Trong cuộc đua công nghệ, tất cả các nhà lãnh đạo đều sợ bị tụt hậu nếu họ chậm lại so với đối thủ. Đây là một tình huống có rủi ro cao, nơi mà sự hợp tác dễ tạo nên sự chênh lệch rõ ràng.

Các nhà lãnh đạo, ưu tiên tốc độ đưa ra thị trường, đang thúc đẩy cuộc "chạy đua vũ trang" AI hiện tại, trong đó các công ty lớn đang vội vã sản xuất sản phẩm và có khả năng làm giảm các cân nhắc quan trọng như hướng dẫn đạo đức, phát hiện thiên vị và biện pháp an toàn. Ví dụ, một số tập đoàn công nghệ lớn đang sa thải nhóm dùng AI có trách nhiệm đúng vào thời điểm cần có những hành động có trách nhiệm nhất.

Điều quan trọng nữa là phải nhận ra rằng cuộc chạy đua vũ trang AI mở rộng ra ngoài các nhà phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như OpenAI, Google và Meta. Nó bao gồm nhiều công ty sử dụng LLM để hỗ trợ các ứng dụng tùy chỉnh của riêng họ. Ví dụ, trong thế giới dịch vụ chuyên nghiệp, PwC đã công bố rằng họ đang triển khai chatbot AI cho 4.000 luật sư của mình, phân bổ trên 100 quốc gia. Những trợ lý hỗ trợ AI này sẽ "giúp luật sư phân tích hợp đồng, công việc tuân thủ quy định, thẩm định và các dịch vụ tư vấn và tư vấn pháp lý khác". Ban quản lý của PwC cũng đang cân nhắc mở rộng các chatbot AI này vào hoạt động thuế của họ. Tổng cộng, "gã khổng lồ" tư vấn có kế hoạch rót 1 tỷ đô la vào "AI tạo sinh" — một công cụ mới mạnh mẽ có khả năng mang lại sự thúc đẩy đột phá cho hiệu suất.

Rủi ro khi sử dụng AI ở nơi làm việc

Thật không may, việc duy trì tính cạnh tranh cũng gây ra rủi ro đáng kể cho cả người lao động và người sử dụng lao động. Ví dụ, một ấn phẩm của UNESCO năm 2022 về "tác động của AI đến cuộc sống làm việc của phụ nữ" báo cáo rằng AI trong quy trình tuyển dụng, chẳng hạn, đang loại trừ phụ nữ khỏi các bước thăng tiến. Một nghiên cứu mà báo cáo trích dẫn bao gồm 21 thí nghiệm với hơn 60.000 quảng cáo việc làm có mục tiêu đã phát hiện ra rằng "việc đặt giới tính của người dùng thành 'Nữ' dẫn đến ít trường hợp quảng cáo liên quan đến công việc lương cao hơn so với việc người dùng chọn 'Nam' làm giới tính của họ". Và mặc dù sự thiên vị của AI trong tuyển dụng rất rõ ràng, nhưng nó sẽ không biến mất trong thời gian tới. Như báo cáo của UNESCO cho biết, ". Thường thì đó là vấn đề về thiên vị dữ liệusẽ tiếp tục lây nhiễm các công cụ AI và đe dọa những yếu tố chính của lực lượng lao động như tính đa dạng, công bằng và hòa nhập.

Nguyên tắc cho AI có trách nhiệm tại nơi làm việc

Để giúp những người ra quyết định tránh được kết quả tiêu cực trong khi vẫn duy trì được tính cạnh tranh trong thời đại AI, dưới đây đã đưa ra một số nguyên tắc cho lực lượng lao động bền vững được hỗ trợ bởi AI. Các nguyên tắc này là sự kết hợp giữa những khuôn khổ đạo đức từ nhiều tổ chức như Quỹ Khoa học Quốc gia cũng như các yêu cầu pháp lý liên quan đến việc giám sát nhân viên và quyền riêng tư dữ liệu như Đạo luật về Quyền riêng tư Truyền thông Điện tử và Đạo luật Quyền riêng tư của California. Các bước để đảm bảo AI có trách nhiệm tại nơi làm việc bao gồm:

• Sự đồng ý có thông tin. Nhận được sự tự nguyện đồng ý và có thông tin từ nhân viên để tham gia vào bất kỳ can thiệp nào do AI hỗ trợ sau khi họ được cung cấp tất cả thông tin có liên quan về sáng kiến. Điều này bao gồm mục đích, quy trình và rủi ro cũng như lợi ích tiềm ẩn.
• Lợi ích phù hợp. Các mục tiêu, rủi ro và lợi ích cho cả người sử dụng lao động và nhân viên đều được nêu rõ ràng và phù hợp.
• Lựa chọn tham gia và dừng dễ dàng. Nhân viên phải lựa chọn tham gia các chương trình do AI hỗ trợ mà không cảm thấy bị ép buộc hoặc cưỡng ép, và họ có thể dễ dàng rút khỏi chương trình bất kỳ lúc nào mà không có bất kỳ hậu quả tiêu cực nào và không cần giải thích.
• Minh bạch trong đàm thoại. Khi sử dụng tác nhân đàm thoại dựa trên AI, tác nhân đó phải chính thức tiết lộ bất kỳ mục tiêu thuyết phục nào mà hệ thống muốn đạt được thông qua cuộc đối thoại với nhân viên.
• AI có thể giải thích và không thiên vị. Phác thảo rõ ràng từng bước thực hiện để loại bỏ, giảm thiểu và làm dịu sự thiên vị trong các can thiệp của nhân viên do AI hỗ trợ, đặc biệt là đối với nhóm yếu thế và dễ bị tổn thương, đồng thời cung cấp các giải thích minh bạch về cách các hệ thống AI đưa ra quyết định và hành động của mình.
• Đào tạo và phát triển AI. Cung cấp đào tạo và phát triển liên tục cho nhân viên để đảm bảo sử dụng an toàn và có trách nhiệm các công cụ hỗ trợ AI.
  Sức khỏe và Hạnh phúc. Xác định các loại căng thẳng, khó chịu hoặc tác hại do AI gây ra và nêu rõ từng bước để giảm thiểu rủi ro (ví dụ: cách nhà tuyển dụng sẽ giảm thiểu căng thẳng do việc theo dõi liên tục hành vi của nhân viên bằng AI).
• Thu thập dữ liệu. Xác định dữ liệu nào sẽ được thu thập, liệu việc thu thập dữ liệu có liên quan đến bất kỳ quy trình xâm phạm hoặc gây khó chịu nào không (ví dụ: sử dụng webcam trong làm việc tại nhà) và các bước sẽ được thực hiện để giảm thiểu rủi ro.
• Chia sẻ dữ liệu. Tiết lộ bất kỳ ý định chia sẻ dữ liệu cá nhân nào, với ai và tại sao.
• Quyền riêng tư và Bảo mật. Nêu rõ các giao thức để duy trì quyền riêng tư, lưu trữ dữ liệu của nhân viên một cách an toàn và các bước sẽ được thực hiện trong trường hợp vi phạm quyền riêng tư.
• Tiết lộ của bên thứ ba. Tiết lộ tất cả bên thứ ba được sử dụng để cung cấp và duy trì tài sản AI, vai trò của bên thứ ba là gì và bên thứ ba sẽ đảm bảo quyền riêng tư của nhân viên như thế nào.
• Giao tiếp. Thông báo cho nhân viên về những thay đổi trong việc thu thập dữ liệu, quản lý dữ liệu hoặc chia sẻ dữ liệu cũng như bất kỳ thay đổi nào về tài sản AI hoặc mối quan hệ với bên thứ ba.
• Luật và Quy định. Thể hiện cam kết liên tục tuân thủ mọi luật và quy định liên quan đến dữ liệu nhân viên và việc sử dụng AI.