Gian lận là nguyên nhân chính
Trong báo cáo minh bạch App Store năm 2024 vừa được công bố, Apple tiết lộ đã loại bỏ tổng cộng 82.509 ứng dụng trong năm qua vì vi phạm chính sách hoặc theo yêu cầu từ các cơ quan quản lý của các quốc gia. Đáng chú ý, Việt Nam đứng thứ ba toàn cầu với 9.664 ứng dụng bị xóa, chỉ xếp sau Trung Quốc (12.900) và Mỹ (11.400).
Đây cũng là số lượng cao nhất kể từ khi Apple bắt đầu công bố báo cáo minh bạch vào năm 2022. Trong ba năm gần nhất, số app Việt bị gỡ đã tăng từ 8.462 (năm 2022) lên 5.064 (2023), và đỉnh điểm là 9.664 vào năm 2024, đi ngược xu hướng sụt giảm ở nhiều thị trường khác.
Nguyên nhân hàng đầu: gian lận và vi phạm thiết kế
Theo báo cáo, phần lớn ứng dụng của các nhà phát triển Việt Nam bị loại khỏi App Store do vi phạm các điều khoản trong Thỏa thuận cấp phép chương trình dành cho nhà phát triển (DPLA). Trong đó, vi phạm liên quan đến gian lận chiếm phần lớn với 8.747 ứng dụng, khiến Việt Nam trở thành quốc gia có số lượng app gian lận bị gỡ bỏ nhiều nhất thế giới – vượt qua cả Trung Quốc (7.003) và Pakistan (4.270).
Những hành vi bị liệt vào nhóm gian lận bao gồm:
- Làm giả đánh giá, xếp hạng ứng dụng
- Đặt tên ứng dụng dễ gây nhầm lẫn hoặc cố ý chiếm dụng tên
- Cung cấp thông tin sai lệch về tính năng, giá cả
- Phân phối trái phép phần mềm của Apple
- Gây gián đoạn cho hệ thống như App Store, TestFlight, Xcode Cloud...
Ngoài ra, Apple cũng liệt kê các lỗi phổ biến khác như: vi phạm hướng dẫn thiết kế ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng, sử dụng sai mục đích công cụ của Apple, chứa nội dung nhạy cảm (bạo lực, khiêu dâm), không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, hoặc vi phạm pháp luật về bảo mật và dữ liệu cá nhân.
Nhóm ứng dụng bị ảnh hưởng nhiều nhất
Theo phân loại, ba nhóm ứng dụng Việt bị gỡ nhiều nhất bao gồm:
- Tiện ích (2.615 ứng dụng)
- Trò chơi (2.388 ứng dụng)
- Giải trí (1.318 ứng dụng)
Apple không công bố lý do cụ thể dẫn đến việc số lượng ứng dụng vi phạm tăng đột biến. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia trong ngành, nguyên nhân có thể đến từ việc thị trường phát triển phần mềm tại Việt Nam đang tăng trưởng quá nóng, kéo theo tình trạng "chạy đua số lượng", sản xuất ứng dụng hàng loạt nhưng thiếu kiểm soát chất lượng.
Một chuyên gia nhận định: “Những quốc gia có số lượng ứng dụng bị xóa nhiều thường cũng là những nơi có ngành công nghiệp phần mềm phát triển mạnh như Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ… Các đợt rà soát như thế này sẽ buộc các nhà phát triển phải nghiêm túc hơn với sản phẩm của mình”.
App Store vẫn là nền tảng khổng lồ và tăng trưởng đều
Báo cáo cũng cho biết App Store hiện đang lưu trữ hơn 1,96 triệu ứng dụng, với hơn 51,7 triệu nhà phát triển đã đăng ký trên toàn cầu. Trung bình mỗi tuần, nền tảng này ghi nhận 813 triệu lượt truy cập và 839 triệu lượt tải ứng dụng. Trong năm 2023, Apple đã tiếp nhận 7,77 triệu lượt gửi app lên xét duyệt, trong đó 1,9 triệu lượt bị từ chối vì không đáp ứng yêu cầu.
Việt Nam hiện là một trong những thị trường ứng dụng hàng đầu thế giới, theo dữ liệu từ Sensor Tower. Chỉ tính riêng trong năm 2023, người dùng Việt đã tạo ra hơn 5,6 tỷ lượt tải ứng dụng, đứng top 3 toàn cầu. Ước tính, hiện có khoảng hơn 1.000 nhà phát hành và trên 100.000 người Việt đang làm việc trong lĩnh vực phát triển ứng dụng di động.
Việc hàng loạt ứng dụng bị loại bỏ có thể là một cú sốc với cộng đồng lập trình viên trong nước, nhưng cũng là lời cảnh báo rõ ràng rằng: để tồn tại trên App Store, chất lượng và sự tuân thủ quy tắc phải được đặt lên hàng đầu.