10 phát minh thay đổi thế giới nhưng chủ nhân của chúng lại gần như trắng tay

Diêm, động cơ hơi nước cho tàu chiến, hóa đơn, súng AK - 47... là những phát minh quan trọng góp phần làm thay đổi thế giới nhưng cha đẻ của chúng hầu như không nhận được gì hoặc rất ít từ những đứa con tinh thần này cả. Cùng nhìn lại những phát minh và chủ nhân "không may mắn" của chúng.

1. Diêm - John Walker

Chúng ta đã sử dụng lửa để phục vụ nhu cầu và sinh hoạt từ hàng nghìn năm trước. Còn diêm mới được nhà phát minh, chuyên gia hóa học John Walker phát kiến vào năm 1827 với đầu que sử dụng hỗn hợp lưu huỳnh, phốt pho trắng, oxit chì, oxit măng gan và đặt tên là diêm ma sát. Nhưng mọi người thường quen gọi chúng với tên diêm quẹt hơn.

Khi phát chế ra diêm, Walker không đăng lý bằng sáng chế vì ông chưa thấy thỏa mãn với thiết kế của mình. Sau đó Isaac Holden đã tiếp quản công trình của ông và có công đưa sản phẩm này tới tay hầu hết mọi người trên khắp thế giới.

Chính vì vậy mà mọi người thường tin rằng chính Holden là chủ nhân của phát minh vĩ đại này. Sau khi John Walker qua đời, ông mới được công nhận là tác giả thực sự nhờ vào qua trình điều tra sổ sách ghi chép được tìm thấy trước đó.

2. Động cơ hơi nước cho tàu chiến - Benjamin Bradley

Benjamin Bradley là một nô lệ sinh vào thế kỷ 19. Ông may mắn được con của chủ nô dạy dỗ một cách giấu giếm, từ đó thể hiện khả năng phi thường của mình trong bộ môn toán học và đọc hiểu.

Khoảng những năm 1830, ông được nhận vào làm vị trí kỹ sư và đã tự tay tạo ra một động cơ hơi nước từ những linh kiện và rác thải bỏ đi quanh khu vực sinh sống và làm việc.

Sau đó, ông làm việc cho Học viện Hải quân Mỹ tại Annapolis, Maryland, nơi ông trực tiếp tham gia và hỗ trợ tiến hành rất nhiều nghiên cứu. Hàng tháng Benjamin Bradley được trả lương nhưng ông chỉ được giữ lại 5 USD cho bản thân, phần còn lại sẽ thuộc về chủ nhân của mình.

Mặc dù đã góp công rất lớn vào chuyến thử nghiệm khởi hành cho con tàu động cơ hơi nước đầu tiên của Mỹ nhưng ông không có quyền được cấp bằng sáng chế riêng vì ông vẫn là một nô lệ. Cho đến khi ông kiếm đủ tiền để mua lại sự tự do cho bản thân thì đã quá muộn để có thể khẳng định tên tuổi qua phát minh quan trọng của nhân loại trên.

3. Thẻ tín dụng từ hóa - Ron Klein

Ron Klein là người sáng chế ra dải từ màu đen trên thẻ tín dụng, mang tới hàng tỷ USD cho các công ty sản xuất. Đây là một phương pháp để mã hóa, truyền tải thông tin cơ bản của một tài khoản lên những băng ghi âm từ tính trên, sao đó đính kèm tích hợp vào mặt sau của một thẻ tín dụng.

Nhưng Klein chỉ được phần nào rất nhỏ lợi nhuận thu được từ phát minh trên. Ông đã tự xưng là "Cha đẻ của những phát minh" và có cuộc sống khá sung túc nhờ vào những phát minh khác của mình.

4. Chân vịt tàu máy hơi nước - Benjamin T. Montgomery

Ben Montgomery là một nô lệ ở Virginia, bị bán cho một chủ đồn điền phía nam, Joseph Davis thuộc vùng sông Mississippi.

Để chống chọi và khắc phục những khó khăn trong việc di chuyển trên sông do ảnh hưởng của những mực nước và độ sâu phức tạp, Montgomery đã sáng chế ra phương pháp mới nhắm đến một hệ thống chân vịt chạy bằng động cơ hơi nước, tạo điều kiện thuận lợi nhất có thể cho tàu thuyền ở vùng nước nông.

Phát minh này đã mở ra một trang sử mới trong ngành công nghiệp vận chuyển bằng tàu thủy trên sông Mississippi.

Vì là một nô lệ nên Ben Montgomery không có quyền khẳng định phát minh của mình. Nhưng may mắn đã thoát kiếp nô lệ nhờ số tiền mà Davis đã cho phép Montgomery được thu nhờ phát minh đó. .

5. Súng AK-47 - Mikhail Kalashnikov

Súng AK-47 là khẩu súng tự động thông dụng nhất hành tinh được phát minh bởi Mikhail Kalashnikov 1 sỹ quan chỉ huy lực lượng xe tăng của quân đội Liên Xô trong Chiến tranh thế giới lần thứ II vào năm 1947.

Rất nhanh sau đó vũ khí này đã trở nên phổ biến, và được sử dụng trên toàn thế giới. Hiện nay có khoảng 100 triệu khẩu AK-47 đang được sử dụng.

Với danh nghĩa là một nhà hoạt động cộng sản cho Liên minh Soviet, ông chưa bao giờ nhận được bất kỳ khoản hỗ trợ tài chính nào đến từ phát minh của chính mình.

Trong suốt phần đời sau này của mình, Kalashnikov luôn cảm thấy tội lỗi vì đã tay cho một công cụ cướp đi hàng triệu sinh mạng trên hành tinh này. "Không gì có thể sánh được với những dằn vặt và đau đớn về mặt tinh thần của tôi. Suốt những năm qua tôi vẫn luôn tự vấn lương tâm mình rằng: Mỗi lần khẩu súng của tôi lấy đi một mạng người, cái chết của họ cũng góp một phần vào trách nhiệm mà tôi đáng phải gánh vác và đền bù cho thế giới..."

6. Khoai tây rán lát mỏng - George Clum

Những lát khoai tây chiên là món ăn phổ biến khắp nơi trên thế giới được sáng chế bởi George Clum, một đầu bếp ở nhà hàng Moon's Lake House vào năm 1853.

Sau khi bị khác hàng phàn nan về móm khoai tây chiên Pháp quá dày và mềm, George Clum đã cố tình cắt khoai mỏng đến mức không thể mỏng hơn, sau đó chiên giòn hẳn hơn so với thông thường. Rất nhanh chóng, món ăn trở thành phong trào và nở rộ khắp nơi.

George Clum đặt tên cho chúng là "Saratoga Chips". Tiếc là ông chưa bao giờ đăng ký quyền sáng chế cho công thức trên nên rất nhiều người khác đã học tập và bán ra những sản phẩm tương tự.

7. Tàu đệm khí - Christopher Cockerell

Christopher Cockerell chủ một công ty vận tải đường thủy đã sáng chế ra một loại hình tàu thủy có khả năng di chuyển nhanh gọn nhẹ như lướt đi trên mặt nước nhờ vào một số đặc điểm đột phá và riêng biệt.

Cockerell đã dành ra hàng năm trời để nghiên cứu, nâng cấp và hoàn thiện mẫu tàu đệm khí này, sử dụng những đồ vật như máy hút bụi và hộp thức ăn để thử nghiệm tính khả thi dựa trên tỷ lệ thu nhỏ.

Khi tiến đến thiết kế một nguyên mẫu bằng gỗ chuyên dùng để làm mô hình, ông đã quyết định thu thập thông số đầy đủ và đăng ký bằng sáng chế. Nhưng vì không có nhà đầu tư nên Cockerell đã phải cay đắng bán phát minh của mình cho chính phủ Anh với mục đích chế tạo phương tiện khí tài quân sự.

Ngay lập tức, chính phủ Anh niêm phong dấu tuyệt mật, khiến Cockerell không thể kêu gọi thêm các nguồn tài trợ khác ngoài xã hội.

Kể từ đó ông cũng không hề nhận được khoản lợi nhuận nào đến từ sáng chế của mình, tuy nhiên không lâu sau đó ông đã được phong học vị tiến sỹ danh dự và tước hiệp sỹ từ Nữ hoàng Anh.

8. Chuột máy tính - Douglas Engelbart

Engelbart một kỹ sư người Mỹ đã phát minh ra chuột máy tính năm 1963 với mục đích là hỗ trợ các thao tác điều hành và quản lý máy tính. Do đó ông chưa bao giờ đăng ký bằng sáng chế cho phát minh này của mình.

Mãi sau khi công ty mà ông đang làm việc - SRI - đứng ra đăng ký bằng sáng chế cho chuột máy tính và ủy quyền lại cho Apple với mức giá 40.000 USD thì ông mới nhận thức rõ về giá trị của chúng nhưng đã quá muộn. Cái tên Engelbart chưa bao giờ được nhắc tới khi nói tới vật dụng không thể thiếu ngày nay.

9. Biểu tượng mặt cười - Harvey Ball

Harvey Ball - một nghệ sĩ tự do đã thiết kế icon biểu lộ cảm xúc mặt cười màu vàng cổ điển để làm đại diện mới cho một công ty Công ty Bảo hiểm Xã hội. Chỉ mất 10 phút Harvey Ball đã hoàn thành và được trả công 45 USD (tương đương 350 USD hiện nay).

Biểu tượng mặt cười đó đã liên tục được gắn lên nhiều vật dụng và cả quần áo, poster cũng như hầu hết mọi thứ tại công ty. Lợi nhuận mang về cho công ty lên đến hàng tỷ USD, nhưng Ball chỉ nhận được khoản trả công ít ỏi ban đầu như vậy.

10. Trò chơi xếp hình - Alexey Pajutnov

Tetris, một trong những trò chơi điện tử phổ biến nhất trong lịch sử từ trước đến nay với hơn 70 triệu lượt bán ra trên toàn cầu, thu về lợi nhuận vài tỷ USD kể từ khi được tung ta vào năm 1984.

Tuy nhiên, Alexey lại là thành viên của Liên minh Soviet, do đó chính quyền cộng sản không cho phép mọi người trong nội bộ của mình được sở hữu tài sản hay sáng chế tư, cho nên họ đã trưng dụng làm tài sản công của chính phủ.