Điều gì sẽ xảy ra khi khởi động lại máy tính?

• Cách khởi động lại máy tính bằng PowerShell
• Lỗi Windows Explorer liên tục khởi động lại và bị treo, đây là cách sửa lỗi

Khởi động lại máy tính là một việc phổ biến mà chúng ta thường làm. Dù khắc phục sự cố, cặt đặt phần cứng hay phần mềm thì hầu hết máy tính đều cần phải khởi động lại một cách thường xuyên. Và có những máy tính không thể tìm ra vấn đề cho đến tận khi chúng được khởi động lại. Điều gì sẽ xảy ra khi khởi động lại máy tính? Nó thực sự là một quá trình đơn giản, liên quan đến một số lệnh cơ bản.

Điều gì sẽ xảy ra khi khởi động lại máy tính?

Về mặt lý thuyết, khởi động lại chỉ được thông báo bởi một bảng thông báo tình trạng máy bị lỗi khi kết thúc quá trình tắt máy. Bảng thông báo này nói rằng bo mạch chủ cần reset lại các thành phần được đính kèm bằng cách sử dụng các lệnh reset chính xác, sau đó thực hiện theo quy trình khởi động bình thường (AKA "bootstrap").

Lệnh reset này không chỉ là một giá trị nhất định tại một địa chỉ đăng ký nhất định mà bo mạch chủ kiểm tra trước khi chuyển sang trạng thái "tắt". Nếu bảng thông báo khởi động lại xuất hiện, máy tính bắt đầu quá trình khởi động ngay khi quá trình tắt máy hoàn tất. Nếu không xuất hiện bảng thông báo, máy tính chuyển sang trạng thái "soft off", chờ bạn quay lại và nhấn nút nguồn.

Quá trình khởi động lại chỉ hơi khác với quá trình tắt máy một chút. Máy tính "biết" khởi động lại nhờ lệnh reset ACPI, nhưng chỉ được đặt sau khi máy tính đã hoàn tất quá trình tắt máy. Tất cả các thành phần được reset lại như là một phần của quá trình tắt máy, do đó sự khác biệt duy nhất giữa tắt máy (shutdown) và khởi động lại (reboot) là máy tính khởi động lại ngay lập tức.

Quá trình tắt máy khá đơn giản. Khi bạn chọn "shutdown" từ trình đơn hệ điều hành, máy tính sẽ tắt tất cả các ứng dụng, thực hiện “dọn dẹp” một chút, ngắt kết nối hệ thống tập tin và tắt thiết bị ngoại vi.

Các hoạt động tiêu thụ điện của thiết bị là gì?

Hầu hết quá trình tắt máy và khởi động lại của máy tính được kiểm soát bởi ACPI (advanced configuration and power interface) hệ điều hành điều khiển các hoạt động tiêu thụ điện của thiết bị thông qua một giao diện. Các hoạt động tiêu thụ điện của thiết bị được kiểm soát bởi bo mạch chủ. Những hoạt động tiêu thụ điện của thiết bị này đến từ ACPI, hoặc Advanced Configuration and Power Interface, điều khiển việc quản lý năng lượng trong máy tính của bạn. Có một vài trạng thái hoạt động tiêu thụ điện quan trọng của thiết bị giúp chúng tôi hiểu cách hoạt động của máy tính.

G0: Bật và làm việc; tình trạng hoạt động của máy tính.

G1: Ngủ

• S1: RAM và CPU vẫn hoạt động, nhưng CPU không phải là các lệnh xử lý. Thiết bị ngoại vi bị tắt.
• S2: CPU bị tắt, nhưng bộ nhớ RAM vẫn được duy trì, bảo vệ nội dung bộ nhớ.
• S3: Tất cả mọi thứ ngoại trừ bộ nhớ RAM và thiết bị ngoại vi có thể đánh thức máy tính, như bàn phím, đang tắt. Đây là trạng thái "ngủ" của máy tính, được kích hoạt từ trình đơn start trong Windows.
• S4: Nội dung RAM được ghi lên đĩa và mọi thứ đều bị tắt. Đây là chế độ "ngủ đông". Sự khác biệt duy nhất giữa G1 và G2 là quá trình nối tiếp: bạn sẽ không cần phải khởi động máy tính để trở về từ trạng thái năng lượng này.

G2: "Soft off". Đây là trạng thái tắt điển hình của máy tính. Điện được cắt cho tất cả mọi thứ ngoại trừ các thiết bị nghe.

G3: Tắt hẳn, không thể bắt đầu cho đến khi đưa trở lại G2.

Tại sao khởi động lại máy tính có thể khắc phục nhiều vấn đề?

Khởi động lại là một bước quan trọng để khắc phục sự cố vì nó có thể khắc phục nhiều sự cố cùng một lúc. Nhưng bằng cách nào?

Chúng ta thường xuyên phải khởi động lại một cái gì đó, có thể là máy tính, điện thoại thông minh, TV hoặc bất kỳ công nghệ nào khác mà chúng ta gặp trong cuộc sống.

Khởi động lại máy tính là lời khuyên đầu tiên mà tất cả các kỹ thuật viên sẽ đưa ra, khi bạn yêu cầu trợ giúp. Nhiều người chợt giật mình nhận ra rằng họ đã quên công nghệ này giống như một “liều thuốc chữa bách bệnh”.

Không người ít người thường cảm thấy khó chịu khi nhận được lời khuyên quá đơn giản như vậy. Nhưng hãy đoán xem? Nó thực sự có tác dụng! Các chuyên gia ước tính rằng hơn một nửa số vấn đề công nghệ hiện tại có thể khắc phục được với phương pháp khởi động lại đơn giản này.

Tại sao khởi động lại một cái gì đó lại có tác dụng tốt đến như vậy?

Tới thời điểm này, câu hỏi mà nhiều người sẽ đặt ra là tại sao phương pháp này hoạt động?

Hãy bắt đầu bằng cách nói về những gì sẽ xảy ra khi máy tính của bạn đang chạy:

Bạn mở chương trình, đóng chương trình, thậm chí bạn có thể cài đặt và gỡ cài đặt phần mềm hoặc ứng dụng. Đôi khi các chương trình như trình duyệt Internet của bạn mở hàng giờ liền, hoặc thậm chí cả ngày. Còn rất nhiều thứ khác dừng lại và bắt đầu nữa - những thứ bạn không bao giờ thấy được.

Trong đầu bạn có đang hình dung cảnh thời gian sử dụng máy tính trôi qua không? Phần lớn chúng ta sử dụng máy tính rất nhiều. Bạn có thể không nhận ra rằng hệ điều hành đôi khi chạy các tiến trình nền mà bạn không thực sự cần nữa, hoặc các chương trình không thực sự đã hoàn toàn đóng.

Những "thức ăn thừa" này làm tiêu tốn tài nguyên hệ thống, thường là RAM. Nếu có quá nhiều tiến trình thừa thãi như vậy xảy ra, máy tính sẽ bắt đầu gặp vấn đề: Hệ thống chậm chạp, các chương trình sẽ không mở nữa, rồi những thông báo lỗi xuất hiện, v.v...

Khi bạn khởi động lại máy tính của mình, mọi chương trình và tiến trình đơn lẻ sẽ kết thúc, kể từ thời điểm máy tính bị ngắt khỏi nguồn điện.

Trong quá trình khởi động lại, tất cả logic của máy tính được reset lại. Điều này có nghĩa là CPU, bộ nhớ, bộ điều khiển và thiết bị ngoại vi đều nhận được các lệnh reset và trở về trạng thái khởi động. Bằng cách “xóa sạch” mọi thứ đã xảy ra trước đó, thiết lập lại này thường có thể khắc phục các vấn đề bằng cách reset lại trạng thái cho trạng thái "mới" của chúng. Tất nhiên, điều này không có nghĩa là vấn đề sẽ không tái diễn. Tuy nhiên, sự khởi đầu mới này thường loại bỏ thủ phạm gây rắc rối, ít nhất là tạm thời.

Khởi động lại máy tính của bạn cũng giống như boot lại nó hoặc tắt nguồn và sau đó bật lại theo cách thủ công. Khởi động lại không giống với quá trình reset lại máy. Đó là một quá trình lớn hơn nhiều và thường có nghĩa là xóa mọi thứ, rồi trả về trạng thái mặc định của nhà sản xuất.

Vui lòng tham khảo bài viết: 6 cách khởi động lại Windows thật "pro" nếu bạn không chắc chắn cách khởi động lại máy tính Windows đúng cách. Nếu bạn thực sự quan tâm đến việc reset lại máy tính của mình, hãy tiếp tục đọc và bài viết sẽ đề cập về điều đó nhiều hơn trong phần cuối cùng.

Khởi động lại cũng có tác dụng trên các thiết bị khác

Logic tương tự này áp dụng cho các thiết bị khác không phải là máy tính.

Các thiết bị như TV, điện thoại thông minh, modem, router, DVR, hệ thống an ninh gia đình, máy ảnh kỹ thuật số, v.v... đều có hệ điều hành và phần mềm có cùng một vấn đề mà đôi khi máy tính của bạn gặp phải.

Việc khởi động lại các thiết bị đó thường rất dễ dàng, giống như việc ngắt nguồn điện trong vài giây và sau đó bật lại (hay nói cách khác là rút phích cắm điện và sau đó cắm lại).

Tham khảo 2 bài viết: Khởi động lại router và modem sao cho đúng? và Lỗi ứng dụng trên thiết bị Android bị treo, bị đơ, đây là cách khắc phục nếu bạn cần thêm trợ giúp.

Thường xuyên phải khởi động lại có thể là dấu hiệu của một vấn đề lớn hơn

Việc thỉnh thoảng cần phải khởi động lại máy tính là điều hoàn toàn bình thường, đặc biệt nếu bạn đang thực hiện những loại công việc đòi hỏi nhiều sự tương tác với hệ điều hành, như cập nhật driver, cài đặt bản cập nhật, cài đặt lại phần mềm, v.v...

Tuy nhiên, bạn có thể gặp vấn đề mà việc khởi động lại chỉ tạm thời khắc phục lỗi mà thôi. Một phần cứng có thể bị lỗi, các file Windows quan trọng có thể bị hỏng hoặc bạn có thể bị nhiễm phần mềm độc hại.

Trong những trường hợp đó, hãy làm theo bất kỳ cách khắc phục sự cố nào dành riêng cho vấn đề mà bạn đang gặp phải. System File Checker với công cụ quét là một giải pháp đáng xem xét, và tất nhiên, việc quét phần mềm độc hại toàn hệ thống hầu như luôn diễn ra mỗi khi bạn khởi động chương trình này.

Như đã được đề cập ở trên, reset là việc trả lại thiết bị về trạng thái xuất xưởng. Tùy chọn này cũng có sẵn như là một phương pháp cứu cánh cuối cùng cho máy tính Windows - được gọi là Reset This PC.

Tham khảo bài viết: 4 cách reset máy tính Windows về trạng thái ban đầu nếu bạn không có lựa chọn nào khác và chắc chắn rằng đây là biện pháp cuối cùng bạn có thể thử.

Tham khảo thêm một số bài viết:

• Làm sao để nâng cấp Firmware cho Wireless Router?
• Cách khởi động và thiết lập lại Apple Watch
• Hướng dẫn reset lại Skype trên Windows 10

Chúc các bạn vui vẻ!