Sự khác biệt giữa RAM và HDD

Hầu hết các bạn có thể nhận thức được sự khác biệt cơ bản giữa bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM) và ổ cứng (HDD). Trong khi RAM theo dõi các chương trình, dữ liệu và tiến trình được sử dụng tại một thời điểm nhất định, thì HDD sẽ lưu trữ vĩnh viễn dữ liệu để bạn có thể truy cập sau này. Nhưng, tất nhiên, sự khác biệt còn nhiều hơn nữa.

Vì vậy, nếu bạn không chắc chắn về sự khác biệt giữa hai loại này, bạn có thể gặp khó khăn khi lựa chọn thứ mình cần. Đừng băn khoăn vì đến cuối hướng dẫn này, bạn sẽ biết chính xác RAM và HDD khác nhau như thế nào.

Loại bộ nhớ: Bất biến và khả biến

Để hiểu sâu hơn, bạn cần biết về bộ nhớ khả biến và bất biến. Cả hai loại bộ nhớ đều có thể lưu trữ dữ liệu nhưng quá trình thì khác nhau. Bộ nhớ khả biến liên tục cần năng lượng (điện) để gửi và nhận thông tin. Dữ liệu được lưu trữ tạm thời và tất cả các tiến trình sẽ bị mất sau khi bạn tắt máy tính.

Mặt khác, bộ nhớ bất biến giữ lại thông tin sau khi nó được lưu vào ổ. Sau khi dữ liệu được lưu trữ an toàn trên ổ, việc mất điện sẽ không ảnh hưởng đến nội dung trên đó. Dữ liệu được lưu trữ vĩnh viễn và không có chương trình hoặc file nào bị ảnh hưởng khi tắt máy tính.

Vì vậy, mọi hình thức lưu trữ tạm thời đều khả biến - điều này bao gồm RAM, cache, bộ nhớ registry, v.v... Tương tự, mọi hình thức lưu trữ vĩnh viễn đều bất biến - ổ cứng, USB, ổ đĩa quang và ổ cứng ngoài đều là những ví dụ về bộ nhớ bất biến.

Dữ liệu: Lưu trữ tạm thời và vĩnh viễn

Vì bộ nhớ khả biến chỉ lưu trữ dữ liệu tạm thời nên RAM giống bộ nhớ ngắn hạn hơn cho máy tính. Chắc hẳn bạn đang tự hỏi tại sao máy tính của bạn muốn lưu trữ thông tin tạm thời khi nó có thể làm như vậy vĩnh viễn, đúng không?

Câu trả lời đơn giản là RAM nhanh hơn đáng kể so với ổ cứng hoặc ổ SSD. Bất cứ khi nào bạn mở một ứng dụng, truy cập nhiều file hoặc thậm chí khởi chạy game, chương trình sẽ tạo các tiến trình tạm thời cần thiết để chạy chính xác.

Các tiến trình này được lưu trữ trong RAM để chúng có thể được truy cập nhanh chóng. Khi bạn đóng chương trình được đề cập, tất cả các tiến trình cũng bị đóng. Vì vậy, RAM được sử dụng để lưu trữ tạm thời dữ liệu cần truy cập nhanh.

Mặt khác, lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn cũng rất cần thiết. Bạn cần một nơi để lưu trữ tất cả các ứng dụng, game, file và thư mục của mình phải không?

Đây là lúc ổ cứng phát huy tác dụng, vì việc cài đặt các chương trình khác nhau có thể chiếm nhiều dung lượng lưu trữ. Các mô-đun RAM có dung lượng thấp hơn so với ổ cứng, vì vậy đó là lý do tại sao tất cả các chương trình và file của bạn được lưu trên một ổ lưu trữ vĩnh viễn.

RAM và bộ nhớ ảnh hưởng đến tốc độ máy tính như thế nào?

RAM và ổ cứng có mục đích riêng, nhưng cả hai đều có thể ảnh hưởng đến tốc độ máy tính của bạn. Ví dụ, nếu bạn có nhiều tiến trình hiện đang chạy, tiến trình đó sẽ sử dụng nhiều bộ nhớ hệ thống.

Việc "hết RAM" cũng không phải là hiếm. Điều này xảy ra khi một chương trình cụ thể cần nhiều RAM hơn để chạy bình thường so với mức mà hệ thống hiện có.

Tất nhiên, bạn luôn có thể giải phóng và giảm mức sử dụng RAM. Tuy nhiên, đó chỉ là một cách khắc phục tạm thời. Nếu bạn có 8GB RAM trong máy tính và liên tục đóng các chương trình, thì đã đến lúc nâng cấp lên 16GB hoặc cao hơn.

Điều tương tự cũng đúng đối với bộ lưu trữ cố định như ổ cứng. Nếu bạn có nhiều chương trình, game, ảnh và file được lưu trên ổ cứng của mình, thì có khả năng cuối cùng bạn sẽ cạn kiệt dung lượng lưu trữ. Điều này cũng có nghĩa là bạn có thể hết dung lượng cho bộ nhớ ảo. Máy tính đôi khi sử dụng bộ nhớ ảo có trên ổ để lưu trữ dữ liệu.

Khi bạn sử dụng hết RAM khả dụng, máy tính sẽ sử dụng phần mở rộng tạm thời trên ổ cứng để chạy các tiến trình cho một số chương trình nhất định. Điều này được gọi là một paging file. Nếu máy tính của bạn không thể cấp phát đủ dung lượng cho paging file này thì hiệu suất sẽ giảm đi đáng kể.

Vì vậy, theo một nghĩa nào đó, việc lấp đầy hoàn toàn ổ cứng bằng dữ liệu cuối cùng cũng sẽ làm chậm hệ thống.

Nâng cấp RAM và nâng cấp ổ cứng

Nói chung, bạn có thể nâng cấp RAM hoặc ổ cứng trong hầu hết các máy tính. Thật không may, điều đó không hoàn toàn đúng với tất cả các laptop. Hầu hết các laptop mới ngày nay đều có bộ nhớ hàn và một số thậm chí không cho phép bạn tiếp cận ổ cứng hoặc SSD.

May mắn thay, bạn có thể nâng cấp RAM trong máy tính Windows của mình bằng cách thay RAM mới hoặc thêm một thanh RAM khác. Ví dụ, nếu bạn có một thanh 8GB, bạn có thể thêm một thanh 8GB khác có cùng thông số kỹ thuật để có tổng cộng 16GB RAM trong hệ thống của mình.

Bạn cũng có thể thêm ổ cứng mới trong hầu hết các trường hợp nếu cần thêm dung lượng. Để biết thêm chi tiết, hãy đọc về sự khác biệt giữa SSD và HDD. SSD sử dụng bộ lưu trữ flash, trong khi ổ cứng sử dụng cơ chế vật lý để đọc và ghi dữ liệu. Mặc dù SSD nhanh hơn nhưng chúng thường đắt hơn.

Mặc dù việc nâng cấp ổ lưu trữ thường dễ dàng, nhưng điều này không đúng với RAM. Vì lý do tương thích, bạn cần lưu ý về thế hệ, tốc độ, yếu tố hình thức, băng thông, v.v...

Tóm lại, khi nâng cấp RAM hoặc ổ cứng, bạn cần lưu ý về các giới hạn trên hệ thống của mình, vì bạn có thể không thực hiện được điều này đối với một số máy tính. Ví dụ, bạn không thể nâng cấp RAM hoặc bộ nhớ trên máy Mac silicon của Apple.

Tuy nhiên, nếu bạn không thể truy cập ổ cứng gắn trong trên laptop của mình, bạn luôn có thể mua một ổ cứng gắn ngoài.