GPU với hơn 16GB VRAM có đáng mua?

Nếu bạn đang phân vân giữa RTX 5070, 5080 hay 5090, thì để tôi nói thẳng: đừng để lượng VRAM ảnh hưởng đến quyết định. Với hầu hết nhu cầu, đặc biệt là chơi game, bạn gần như không cần tới hơn 16GB VRAM.

VRAM chỉ thật sự quan trọng khi bạn chơi game ở 4K trở lên hoặc xử lý tác vụ AI nặng. Còn đa số người dùng hiện nay vẫn chơi ở 1080p và 1440p, những mức thiết lập mà dung lượng VRAM cao gần như… vô dụng.

1080p và 1440p không tận dụng được lượng VRAM lớn

Chiếc card đồ họa đầu tiên mà tôi sở hữu là GTX 970 mua từ năm 2016, chỉ có 3GB VRAM nhưng vẫn được xem là tầm trung ổn áp lúc đó. Giờ đây, một số card tiêu dùng có thể chạm tới 32GB VRAM — nhiều hơn cả RAM của nhiều chiếc PC phổ thông.

Tuy nhiên phần lớn game thủ vẫn chơi ở độ phân giải 1080p hoặc 1440p. Theo thống kê từ Steam, 74% người dùng đang ở hai mức này, trong đó 1080p chiếm hơn một nửa. Và khi chơi ở độ phân giải thấp hơn 4K, game đơn giản là không thể tận dụng hết lượng VRAM lớn.

Hiện tại, tôi đang dùng RTX 3080 12GB và trước đó là RTX 3060 12GB. Với màn hình 1440p, dù để max setting thì VRAM cũng không bao giờ bị đẩy lên tối đa. Trong những game nặng như Ghost Recon Wildlands hay Breakpoint, mức cao nhất từng thấy cũng chỉ khoảng 8GB.

Vậy nên nếu đang chơi ở 1080p hoặc 1440p, mua GPU có hơn 16GB VRAM chỉ khiến tiền "đi chơi xa". Cứ chọn card tầm vừa là đủ; khi nào đổi sang màn hình 4K hãy nghĩ đến việc nâng cấp.

Công nghệ upscale giúp card tầm trung mạnh như card xịn

Không quá thích các công nghệ upscale hay frame generation, nhưng tôi cũng phải thừa nhận rằng chúng thật sự hiệu quả. DLSS, DLAA, FSR và các tính năng hỗ trợ AI khác giúp GPU tầm trung “đấm trên cơ” một cách dễ dàng — mà không cần thêm VRAM.

Chính vì việc upscale từ texture thấp lên độ phân giải cao không tiêu tốn nhiều VRAM, nên người dùng có thể chơi game 4K mà không buộc phải đầu tư vào mẫu GPU VRAM lớn.

Ngay cả chơi game 4K, vẫn khó mà dùng hết hơn 16GB VRAM

Ngay trên RTX 3080 12GB, tôi cũng rất hiếm khi đụng ngưỡng VRAM tối đa khi chơi 4K. Có vài tựa game chạm gần mức giới hạn, nhưng “full” 12GB thì hầu như không.

Tức là với 16GB VRAM, đa số người dùng sẽ rất khó để sử dụng hết — kể cả chơi 4K.

Nếu bạn muốn đầu tư vượt nhu cầu để “cho chắc” thì cũng không sai. Nhưng thực tế mà nói, mức trên 16GB VRAM sẽ không mang lại hiệu quả tương xứng với số tiền bỏ ra. Muốn cải thiện trải nghiệm game, phần mềm và tối ưu thiết lập còn mang lại hiệu quả tốt hơn là đổi một chiếc GPU quá đắt.

Số tiền định nâng GPU cao cấp có lẽ phù hợp để đầu tư vào những thứ có ích hơn: thêm RAM, nâng SSD hoặc đổi CPU tốt hơn — dù thật ra CPU cũng không cần “quá mạnh” như nhiều người tưởng.

VRAM trên 16GB chỉ thật sự đáng giá với AI

Lĩnh vực duy nhất mà VRAM lớn luôn có ích chính là AI. Nếu bạn chạy mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) hoặc các tác vụ AI nặng tại máy cá nhân, càng nhiều VRAM càng tốt. 32GB đôi khi còn là chưa đủ, và hệ thống nhiều GPU mới xử lý mượt.

Nhưng ngay cả với card 12GB, tác giả vẫn chạy AI được, chỉ là chậm hơn. Nếu nhu cầu của bạn chỉ là thỉnh thoảng chạy AI cơ bản thì 12–16GB vẫn đủ xài.

Tóm lại: bạn có thể mua GPU VRAM lớn nếu thật sự thích, nhưng chọn RTX 5090 32GB chỉ để chơi game 1440p thì… quá phí. VRAM lớn không biến trải nghiệm game thành “xịn hơn” nếu bạn không dùng đến nó.