Cách kiểm tra xem webcam của bạn có bị hack hay không

Trên một hệ thống PC, webcam là một trong những vị trí tấn công ưa thích của hacker. Khi ai đó chiếm quyền kiểm soát webcam máy tính của bạn thông qua một loại virus mà bạn có thể đã vô tình tải xuống trong quá trình sử dụng Internet, hành vi này được gọi là camfecting.

Thông qua camfecting, kẻ gian ở phía bên kia có thể điều khiển webcam của bạn để chụp ảnh và quay video bất cứ khi nào bạn sử dụng máy tính, dẫn đến những nguy hại liên quan tới quyền riêng tư. Dưới đây là một số phương pháp giúp kiểm tra xem webcam của bạn đã bị hack hay chưa.

• Biến webcam thành 'mắt thần' chống trộm

Đèn LED nhấp nháy

Một trong những “triệu chứng” phổ biến nhất cho thấy chiếc webcam của đã bị hack đó là đèn LED báo hiệu sẽ nhấp nháy liên lục, cho biết webcam của bạn hiện đang hoạt động, trong khi bạn không hề kích hoạt nó. Nhiệm vụ ở đây sẽ là cần phải tìm hiểu nguyên nhân khiến webcam tự bật.

Cũng có khá nhiều nguyên nhân khiến webcam tự động kích hoạt, có thể là do các ứng dụng được cài đặt trên Windows hay các tiện ích mở rộng mà bạn đã cài đặt trong trình duyệt có tính năng khởi động webcam. Trong trường hợp này, cách kiểm tra nhanh nhất sẽ là lần lượt đóng từng ứng dụng đang chạy trên hệ thống, bao gồm cả trình duyệt và các ứng dụng đang chạy ẩn. Nếu đèn LED báo hiệu tắt sau khi bạn đóng một ứng dụng, đó chính là thủ phạm.

Tương tự, nếu đèn LED báo hiệu tắt sau khi bạn đóng trình duyệt thì vấn đề có thể bắt nguồn từ một tiện ích mở rộng trình duyệt. Hãy kiểm tra các tiện ích mở rộng mà bạn đã cài đặt và vô hiệu hóa từng cái một để tìm ra thủ phạm.

• Sửa nhanh lỗi không mở được Camera 0xA00F4244: We Can’t Find Your Camera

Xuất hiện thông báo lỗi khi bạn cố gắng khởi chạy webcam

Bạn cố gắng khởi chạy webcam và hệ thống đưa ra thông báo lỗi cho biết webcam đã hoạt động trong khi bạn hoàn toàn không chạy bất cứ phần mềm nào sử dụng đến webcam, đó có thể là tín hiệu cho thấy thiết bị đã bị hack.

Để kiểm tra, đầu tiên bạn truy cập vào Trình quản lý tác vụ - Task Manager (trên Windows) hoặc System Monitor (trên Linux/macOS) để xem ứng dụng nào đang chạy trên hệ thống. Hãy thử đóng thủ công từng ứng dụng một để xem đâu là thủ phạm. Nhấn Force quit/End task đối với các ứng dụng “cứng đầu” và cuối cùng, hãy gỡ cài đặt hoặc thay thế ứng dụng gây ra vấn đề.

Nếu sau khi đã gỡ cài đặt các chương trình sử dụng webcam mà hệ thống vẫn hiển thị các thông báo lỗi, bạn hãy thử quét virus trên hệ thống của mình vài lần xem sao.

Kiểm tra trình quản lý tác vụ để xem webcam có đang chạy hay không

Nếu đèn báo không sáng nhưng bạn vẫn muốn kiểm tra kỹ xem webcam có đang chạy hay không, hãy sử dụng Task Manager (trên Windows) hoặc System Monitor (cho Linux/macOS).

Đầu tiên, bạn nhấp chuột phải vào thanh tác vụ và click chọn mục Task Manager. Ngay khi Task Manager được mở ra, đập vào mặt bạn sẽ là tab Processes. Trong tab này, bạn sẽ thấy được thông tin cơ bản về các tác vụ đang chạy trên hệ thống. Nếu webcam nằm trong danh sách các ứng dụng đang hoạt động, bạn nhấp chuột phải vào nó và chọn End task.

Ngoài ra còn có một chi tiết khác mà bạn cũng nên chú ý, đó là sự xuất hiện của tác vụ có tên winonon.exe. Nếu bạn thấy trong tab Processes có xuất hiện 2 tác vụ winonon.exe cùng khởi chạy một lúc, hãy tắt kết nối Internet và tiến hành quét virus trên toàn hệ thống. Sau một lúc, hãy quay trở lại tab Processes và kiểm tra lại xem webcam có đang hoạt động hay không.

Để ý hoạt động của webcam

Một số webcam ngày nay có thể chuyển động theo nhiều hướng khác nhau, cũng như phóng to và thu nhỏ. Nếu bạn nhận thấy rằng webcam của mình đang thực hiện những chuyển động này trong khi bạn không hề đưa ra lệnh như vậy, thì rõ ràng là nó đang được điều khiển từ xa.

Để ý đến sự xuất hiện của những tập tin lạ

Nếu bạn thấy có sự xuất hiện của các tập tin âm thanh hoặc video mà mình không hề lập ra, đây có thể là bằng chứng cho thấy webcam của bạn đã bị hack. Hãy kiểm tra thật kỹ các tệp này và sau đó tiến hành quét toàn bộ hệ thống.

Bảo vệ bản thân trước camfecting

Nếu bạn cảm thấy không an tâm về chiếc webcam của mình cũng như hiếm khi sử dụng đến nó, cách đơn giản và hiệu quả nhất chính là lấy băng keo che webcam lại và chỉ mở ra khi cần sử dụng đến. Cách này nghe có vẻ hài hước nhưng thực sự hữu ích!

Ngoài ra, nếu có thể, hãy sử dụng phần mềm chống virus có bản quyền để quét toàn bộ hệ thống một cách thường xuyên. Lưu ý là trước khi quét, hãy khởi động máy tính của bạn ở chế độ an toàn (Safe Mode) bằng cách nhập từ khóa msconfig vào thanh tìm kiếm Cortana và nhấn Enter. Khi ứng dụng System Configuration mở ra, bạn điều hướng đến tùy chọn Boot và chọn Safe Boot. Nhấp vào Ok và máy tính của bạn sẽ được khởi động lại ở chế độ an toàn.

Ngoài ra, hãy thận trọng khi bạn nhận được email có chứa liên kết từ một người mà mình không quen biết. Những email kiểu này có chứa rủi ro bảo mật rất lớn.

Bạn cũng nên hạn chế sử dụng các điểm truy cập Wifi công cộng miễn phí, nếu bắt buộc phải dùng, hãy sử dụng VPN. Tuy nhiên, bạn cũng nên tránh các dịch vụ VPN miễn phí vì chúng có tốc độ không nhanh và có thể chứa khá nhiều lỗ hổng bảo mật.

Kiểm tra các ứng dụng không xác định

Trong một số trường hợp, webcam của bạn có thể đang chạy như một phần của ứng dụng mà bạn không biết. Đây là những gì sẽ xảy ra khi bạn tải xuống virus hoặc phần mềm độc hại và nó xâm chiếm webcam của bạn. Để tìm hiểu xem bạn có rơi vào trường hợp này không, hãy thử chạy webcam của bạn.

Thấy thông báo cho biết rằng webcam của bạn đã được sử dụng? Điều này nghĩa là một ứng dụng đang kiểm soát webcam của bạn. Tìm hiểu xem ứng dụng đó là ứng dụng bạn đã cài đặt hay phần mềm độc hại bằng cách theo dõi các chương trình đang sử dụng webcam của bạn.

• Cách kiểm tra ứng dụng dùng Webcam bằng Process Explorer

Kiểm tra cài đặt bảo mật webcam

Bạn có thể sử dụng webcam của mình để giám sát tại nhà, miễn là cài đặt không bị xâm phạm. Một điều bạn cần kiểm tra là cài đặt bảo mật của camera có bị thay đổi hay không.

Làm thế nào bạn có thể dám chắc điều này?

• Mật khẩu của bạn đã được thay đổi thành cài đặt mặc định.
• Bạn không còn có thể tự mình thực hiện các thay đổi đối với phần cài đặt.
• Bảo vệ tường lửa cho webcam đã bị tắt.
• Tên admin đã bị thay đổi.

Hãy tìm cài đặt bảo mật của camera và xem qua chúng để xác định bất kỳ sự khác biệt nào.

Kiểm tra luồng dữ liệu

Luồng dữ liệu của mạng có thể cho bạn biết lượng dữ liệu Internet đang được sử dụng trong một phiên trực tuyến. Lưu lượng truy cập mạng của bạn tăng đột biến cho thấy dữ liệu đang được sử dụng mà bạn không biết.

Hãy kiểm tra điều này bằng cách sử dụng công cụ quản lý tác vụ Task Manager.

Ví dụ, trong Windows 10, bạn có thể sử dụng tab App history trong Task Manager để xem những ứng dụng nào đang truy cập mạng. Theo dõi điều này để xem liệu webcam của bạn hoặc một ứng dụng không xác định có đang gửi dữ liệu hay không. Khi bạn đã tìm thấy chương trình, hãy sử dụng công cụ xóa phần mềm độc hại để theo dõi và xóa chương trình đó.

Hãy tỉnh táo để giữ an toàn cho hệ thống của mình!

Xem thêm:

• Cách kiểm tra mạng máy tính có an toàn không
• Làm thế nào để biết có ai đó đã truy cập và sử dụng máy tính của bạn?
• Cách phát hiện scam trực tuyến
• Top 10 phần mềm Keylogger miễn phí tốt nhất với Windows