Cho dù bạn đang muốn cập nhật những tin tức mới nhất để giải trí hay tìm hiểu về các meme và xu hướng mới nhất, thì TikTok đều có thể đáp ứng được nhu cầu của bạn. Nhưng nó có mặt tối không?
TikTok đã xuất hiện trong vô số tin đồn về vi phạm quyền riêng tư và các vấn đề bảo mật. TikTok đã bị cấm ở Ấn Độ, bị Quân đội và Hải quân Hoa Kỳ cáo buộc đe dọa an ninh quốc gia.
Nhưng nếu sử dụng TikTok với tư cách cá nhân thì sao? TikTok có nguy hiểm cho những người coi trọng quyền riêng tư và bảo mật không? Dưới đây là một vài lý do khiến TikTok trở thành mối quan ngại về bảo mật.
Tại sao TikTok lại nguy hiểm?
Hãy bắt đầu bằng cách tìm hiểu chính xác TikTok là gì.
TikTok là một ứng dụng miễn phí và nền tảng mạng xã hội cho phép người dùng chia sẻ các video ngắn có thời lượng từ 15 đến 60 giây. Tương tự như hầu hết các mạng xã hội độc quyền, TikTok thu thập dữ liệu và thông tin của người dùng.
Có thể chấp nhận một mức độ vi phạm nào đó khi sử dụng các dịch vụ miễn phí. Tuy nhiên, TikTok thường bị cáo buộc đưa mọi thứ đi quá xa, gây ra rủi ro nghiêm trọng về bảo mật và quyền riêng tư của người dùng.
Điều đó khiến cả các công ty tư nhân và những cơ quan chính phủ Hoa Kỳ cấm nhân viên của họ cài đặt và sử dụng ứng dụng này trên thiết bị làm việc. Ngoài Mỹ, chính phủ Vương quốc Anh cũng đã ban hành luật cấm tương tự. Amazon là một trong những công ty đầu tiên ban hành lệnh cấm sử dụng TikTok đối với nhân viên của mình, nhưng sau đó đã nhanh chóng rút lại quyết định.
Những mối nguy hiểm đến từ TikTok
Những mối nguy hiểm từ TikTok đối với người dùng bình thường là gì và tại sao TikTok lại gây ra những điều tệ hại như vậy? Hãy cũng tìm hiểu ngay sau đây!
1. TikTok thu thập rất nhiều dữ liệu
Điều này có thể không làm ảnh hưởng đến bạn nhiều trừ khi bạn là người cực kỳ chú trọng đến quyền riêng tư. Mục tiêu thu thập dữ liệu của TikTok không chỉ dừng lại ở việc thu thập sở thích của bạn bằng cách theo dõi loại nội dung bạn thích và chia sẻ trên ứng dụng.
Trong chính sách quyền riêng tư, TikTok nói rằng ứng dụng thu thập “thông tin bạn cung cấp trong bối cảnh soạn, gửi hoặc nhận tin nhắn”. Tức là TikTok không chỉ đối chiếu dữ liệu và tin nhắn bạn chia sẻ bằng ứng dụng mà còn cả nội dung bạn đã tạo hoặc viết nhưng không chia sẻ.
TikTok cũng tận dụng mọi quyền truy cập mà bạn cấp cho nó, thu thập thông tin về model điện thoại, độ phân giải màn hình, hệ điều hành hiện tại, số điện thoại, địa chỉ email, vị trí và thậm chí cả danh sách liên hệ.
TikTok lưu trữ dữ liệu người dùng ở Hoa Kỳ và Singapore, nhưng vì nó thuộc sở hữu của công ty Trung Quốc ByteDance nên theo luật, họ phải gửi dữ liệu người dùng nếu được yêu cầu. Và mặc dù điều quan trọng cần lưu ý là không có bất kỳ bằng chứng rõ ràng nào về việc TikTok chia sẻ dữ liệu, nhưng về cơ bản, đây giống như một quả bom hẹn giờ.
Thậm chí, có thông tin cho rằng TikTok thu thập dữ liệu của bạn ngay cả khi bạn chưa sử dụng ứng dụng. Một bài báo của ABC News được xuất bản vào tháng 3 năm 2023 có tuyên bố rằng "Những trang web liên quan đến mọi thứ, từ các hãng hàng không và trang thương mại điện tử đến những công ty công nghệ hay chính phủ tiểu bang và liên bang đều có thể bị khai thác bởi các trình theo dõi của TikTok, gọi là những pixel". Những pixel này là "một phần của code load vào trình duyệt của bạn từ các trang web khác nhau", theo báo cáo của Feroot được ABC News trích dẫn.
Điều thực sự đáng lo ngại ở đây là những pixel này được cho là "liên kết ngay lập tức với các nền tảng thu thập dữ liệu lấy tên người dùng và mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng và ngân hàng cũng như thông tin chi tiết về sức khỏe cá nhân của người dùng". Nói cách khác, TikTok có thể thu thập dữ liệu của bạn cho dù bạn có muốn hay không.
Báo cáo của ABC cũng cho biết rằng TikTok sẽ tiếp tục thu thập dữ liệu của bạn ngay cả khi bạn xóa ứng dụng. Thật đáng kinh ngạc, có thông tin cho rằng TikTok sẽ thu thập và chuyển dữ liệu của bạn đến các vị trí có liên quan của nó bất kể ứng dụng đã được gỡ cài đặt khỏi thiết bị của bạn hay chưa.
Việc TikTok sử dụng các lỗ hổng pháp lý để tiến hành keylogging cũng là một mối lo ngại lớn. Theo báo cáo của CyberGhost, TikTok tuyên bố rằng ứng dụng tiến hành ghi nhật ký phím để khắc phục sự cố và gỡ lỗi, nhưng việc sử dụng thông tin ghi nhật ký phím trong bất kỳ tình huống nào cũng sẽ gây rủi ro cho quyền riêng tư và bảo mật của người dùng. Cũng có thông tin cho rằng trình duyệt trong ứng dụng của TikTok có thể ghi lại các lần gõ phím của bạn.
Ví dụ, một bài báo của New York Times xuất bản vào năm 2022 đã thảo luận về nhóm nghiên cứu mới chỉ ra vấn đề bảo mật này. Nghiên cứu do cựu kỹ sư Google Felix Krause thực hiện đã kết luận rằng "sự phát triển đáng lo ngại vì nó cho thấy TikTok đã tích hợp chức năng theo dõi thói quen trực tuyến của người dùng".
Tất cả những yếu tố này chắc chắn cho thấy rằng TikTok không hề đáng tin cậy với dữ liệu người dùng.
2. TikTok đầy lỗ hổng bảo mật
Trong vài năm qua, các nhà nghiên cứu bảo mật đã tìm thấy nhiều lỗ hổng bảo mật trong ứng dụng TikTok. Và vì TikTok có quyền truy cập vào rất nhiều thông tin cá nhân nên nó đã trở thành mục tiêu ưa thích của nhiều tin tặc.
Một cách tin tặc lợi dụng TikTok là gửi cho người dùng một tin nhắn văn bản cho phép chúng truy cập vào tài khoản của nạn nhân.
Một cách khác là lợi dụng thực tế TikTok sử dụng kết nối HTTP không an toàn để phân phối video thay vì tùy chọn an toàn hơn, HTTPS. Điều này cho phép tội phạm mạng thao túng nguồn cấp dữ liệu của người dùng và tạo nội dung không mong muốn có thể gây hiểu lầm hoặc làm phiền, đặc biệt là đối với người dùng TikTok trẻ tuổi.
3. Các thực thể khác sử dụng dữ liệu TikTok
TikTok là một nền tảng chia sẻ video - và đôi khi là âm thanh. Điều đó có nghĩa là, ngay cả khi TikTok và ByteDance không lấy dữ liệu người dùng, thì những nền tảng khác vẫn có thể. Hàng trăm giờ video mà các cá nhân tự upload lên là mỏ vàng để phát triển trí tuệ nhân tạo và Machine Learning.
Ở trạng thái hiện tại, các thuật toán nhận dạng khuôn mặt và deepfake không gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với người dùng hàng ngày (mặc dù việc sử dụng chúng trong các video giả mạo các nhân vật của công chúng là điều đáng lo ngại). Tuy nhiên, với nhiều dữ liệu chất lượng cao được sử dụng cho quá trình đào tạo này, tương lai có thể sẽ khá ảm đạm.
4. Hậu quả lâu dài của TikTok
Sử dụng TikTok thường xuyên, với tư cách là người dùng hoặc người tạo nội dung, sẽ làm tăng sự hiện diện kỹ thuật số của bạn. Điều này đặt ra những rủi ro lớn chẳng hạn như dễ bị tấn công Phishing và theo dõi hơn.
Trong tương lai, việc sử dụng TikTok có thể cản trở bạn làm việc trong lĩnh vực mình chọn, ví dụ, những công việc đòi hỏi mức độ bảo mật cao, chẳng hạn như các công việc cấp cao trong chính phủ. Những đơn vị như vậy có thể không hài lòng nếu một quốc gia khác có quyền truy cập vào thông tin chi tiết và mang tính cá nhân cao về bạn, vì vậy đây là điều cần xem xét.
Cũng có những lo ngại về thuật toán của TikTok thúc đẩy chứng nghiện mạng xã hội, vì nó được thiết kế để giữ người dùng tương tác trong thời gian dài. Mặc dù đây không phải là mối lo ngại về bảo mật hoặc quyền riêng tư, nhưng nó có thể gây rủi ro cho sức khỏe cá nhân.
TikTok có bị cấm không?
Vào đầu năm 2023, các cuộc thảo luận về việc cấm vĩnh viễn TikTok ở Hoa Kỳ bắt đầu nảy sinh. Các cân nhắc đã được đưa ra về lệnh cấm TikTok trước đây, nhưng chưa có lệnh cấm chính thức nào được đưa ra. Điều đó có thể thay đổi vào năm 2023.
Vào tháng 3 năm 2023, cuộc trò chuyện xung quanh lệnh cấm TikTok bắt đầu gay gắt hơn, với việc Quốc hội Hoa Kỳ chất vấn Giám đốc điều hành TikTok Shou Zi Chew về mức độ riêng tư và bảo mật của ứng dụng, cũng như ảnh hưởng của nền tảng đối với người dùng.
Mặc dù có vẻ như TikTok đang gặp khó khăn, nhưng nỗ lực của công ty nhằm bảo vệ hơn nữa dữ liệu người dùng ở Hoa Kỳ phần nào khiến mọi người thấy yên tâm hơn. Trong Project Texas, TikTok được cho là đã chi 1,5 tỷ USD và thuê hơn 1.500 nhân viên để thắt chặt các biện pháp xung quanh việc lưu trữ dữ liệu người dùng của TikTok US. Điều này không loại bỏ được những lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật, nhưng có thể giúp giảm thiểu những vấn đề này.
Hãy cẩn thận với những gì bạn chia sẻ trên TikTok
Khi nói đến quyền riêng tư và bảo mật, TikTok minh bạch với những dữ liệu mà nó thu thập. Tuy nhiên, khi sử dụng ứng dụng hoặc dịch vụ, hãy nhớ rằng chính sách quyền riêng tư và quy định bảo mật có thể thay đổi bất kỳ lúc nào, khiến dữ liệu của bạn bị lộ và thiết bị của bạn dễ bị tấn công.
Bạn nên tránh quá tin tưởng và chia sẻ nhiều thông tin với các ứng dụng không coi trọng bảo mật và quyền riêng tư ngay từ đầu.