Một nghiên cứu quy mô lớn đăng trên Tạp chí JAMA đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tác động tiêu cực của việc sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ. Khảo sát trên 122.000 người tham gia trong suốt 2 năm đã tiết lộ những con số đáng báo động về mối liên hệ giữa thói quen nhìn màn hình và chất lượng giấc ngủ.
Những phát hiện đáng chú ý
Nghiên cứu chỉ ra rằng những người tiếp xúc với màn hình điện tử trước giờ ngủ có nguy cơ bị suy giảm chất lượng giấc ngủ cao hơn 33% so với người không sử dụng. Đáng nói, hiện tượng này không chỉ giới hạn ở trẻ em hay thanh thiếu niên mà ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi.
"Phát hiện của chúng tôi củng cố bằng chứng cho thấy việc sử dụng màn hình điện tử và sự gián đoạn về thời lượng, chất lượng giấc ngủ không chỉ giới hạn ở trẻ em mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ dân số trưởng thành," nghiên cứu nhấn mạnh.
Tác động đa chiều đến giấc ngủ
Nghiên cứu đã phân tích toàn diện không chỉ thời gian ngủ tổng thể mà còn xem xét các yếu tố như thời điểm đi ngủ trung bình và chất lượng giấc ngủ. Kết quả cho thấy:
Thời gian ngủ giảm sút: Việc sử dụng màn hình hàng ngày khiến mọi người đi ngủ muộn hơn và mất khoảng 50 phút ngủ mỗi tuần.
Giờ ngủ bị trì hoãn: Những người sử dụng thiết bị trước khi ngủ thường đi ngủ muộn hơn 19-20 phút so với bình thường, cả trong ngày làm việc lẫn ngày nghỉ.
Chất lượng giấc ngủ suy giảm: Được đo bằng Chỉ số Chất lượng Giấc ngủ Pittsburgh (PSQI), chất lượng giấc ngủ của người tham gia bị xếp vào mức kém hơn đáng kể.
Hệ lụy nghiêm trọng
Tác động này đặc biệt rõ rệt vào các ngày trong tuần, điều này đồng nghĩa với việc tiếp xúc với màn hình trước khi ngủ có thể trực tiếp ảnh hưởng đến năng suất làm việc do thiếu ngủ. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các hiệu ứng này có tính chất tích lũy - không chỉ làm giảm thời gian ngủ mà còn khiến giờ đi ngủ muộn hơn và chất lượng giấc ngủ kém đi.
Giải pháp khắc phục
May mắn thay, chúng ta có thể cải thiện tình hình bằng các biện pháp can thiệp hành vi, và công cụ hỗ trợ đã có sẵn ngay trên các thiết bị đang gây hại cho chúng ta:
- Chế độ ban đêm: Hầu hết smartphone hiện đại đều trang bị chế độ này, giúp giảm ánh sáng xanh và hạn chế thông báo làm phiền.
- Giới hạn thời gian sử dụng: Người dùng có thể đặt giới hạn thời gian cho các ứng dụng thường xuyên "ngốn" thời gian buổi tối của họ.
- Nhắc nhở nghỉ ngơi: Các lời nhắc về thời gian sử dụng màn hình có thể giúp người dùng ý thức hơn về thói quen của mình.
- Công nghệ đeo tay: Các thiết bị như Fitbit cung cấp công cụ theo dõi và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Lời Cảnh Tỉnh Cho Xã Hội Hiện Đại
Những rủi ro từ việc lạm dụng màn hình trước khi ngủ là rất lớn. Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng mỗi giờ tăng thêm thời gian sử dụng màn hình mỗi ngày làm tăng 21% nguy cơ cận thị. Ngược lại, giảm thời gian sử dụng màn hình được chứng minh có tác dụng cải thiện sức khỏe tâm thần và thói quen ngủ tốt hơn cả thuốc chống trầm cảm.
Nghiên cứu này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho xã hội hiện đại, nơi mà các thiết bị điện tử đã trở thành vật bất ly thân. Việc nhận thức đúng mức về tác hại của chúng và áp dụng các biện pháp bảo vệ giấc ngủ là vô cùng cấp thiết để bảo vệ sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.