Giá RAM tăng phi mã chỉ mới là khởi đầu – 3 loại linh kiện PC khác sắp bước vào thời kỳ “bão giá”

“RAM-pocalypse” – cơn đại khủng hoảng giá RAM – đang diễn ra với mức độ biến động chưa từng thấy, và điều này lan sang toàn bộ thị trường PC. Đây có thể là cơ hội cuối để bạn nâng cấp máy tính trước khi mọi thứ diễn biến tệ hơn, ít nhất là trong vài năm tới.

RAM-pocalypse chỉ là phần nổi của tảng băng

Giá RAM DDR5 từng rất phải chăng, nhưng giờ điều đó nghe như chuyện xa xưa. Trong vài tháng gần đây, giá của các bộ RAM DDR5 tiêu chuẩn đã tăng hơn gấp đôi. PC Part Picker ghi nhận kit Corsair Vengeance DDR5-6000 32GB từng có giá 98 USD vào tháng 8, và hiện đã lên tới 409 USD.

Nguyên nhân xuất phát từ tình trạng thiếu hụt DRAM kéo dài, phần lớn đến từ nhu cầu bùng nổ của ngành AI. Các trung tâm dữ liệu cần DRAM ngày càng nhiều, còn người dùng cá nhân thì ngày càng khó tiếp cận vì biên lợi nhuận từ thị trường doanh nghiệp hấp dẫn hơn rất nhiều.

Các chuyên gia dự báo tình trạng này sẽ tệ hơn trước khi tốt lên. Ước tính mới nhất cho thấy thiếu hụt DRAM có thể kéo dài đến ít nhất năm 2027, thậm chí 2028. Hai ông lớn Samsung và SK Hynix – chiếm 70% thị phần DRAM toàn cầu – đang ưu tiên lợi nhuận. Việc mở rộng tối đa sản xuất DRAM lúc này có thể dẫn đến dư cung trong vài năm tới, nên Samsung chọn chiến lược an toàn hơn: cân bằng nhu cầu và giá bán. Công ty cũng tránh ký hợp đồng dài hạn vì dự đoán giá DRAM vẫn tiếp tục tăng.

Ngay cả bộ phận Mobile của Samsung cũng chỉ được cấp DRAM theo từng quý, và lượng DRAM đó dùng cho các dòng Galaxy – điều này đủ để thấy tình hình nghiêm trọng thế nào. Cùng lúc đó, Micron dự kiến ngừng thương hiệu Crucial cho người tiêu dùng vào năm 2026 để tập trung hoàn toàn vào khách hàng doanh nghiệp.

Tóm lại, thị trường RAM đang cực kỳ ảm đạm – và đây mới chỉ là khởi đầu của chuỗi tác động dây chuyền.

Thiếu RAM sẽ gây hiệu ứng domino lên thị trường GPU

GPU đã đắt suốt cả năm nay, dù hiện tại — sau nhiều tháng chờ đợi — lại là thời điểm hiếm hoi mà giá GPU tương đối “dễ thở”. Tuy nhiên, giai đoạn bình yên này sẽ không kéo dài, bởi thiếu hụt DRAM cuối cùng cũng sẽ ảnh hưởng tới VRAM. Thực tế, quá trình này đã bắt đầu.

Bộ nhớ chiếm phần lớn chi phí linh kiện của GPU, và Nvidia cùng AMD đang tìm cách đối phó. Theo UDN, AMD đã thông báo cho các đối tác sản xuất bo mạch rằng hãng sẽ tăng giá GPU thêm khoảng 10%, và mức tăng này sẽ sớm phản ánh tại các nhà bán lẻ.

Trong khi đó, tin đồn cho thấy Nvidia có thể chọn hướng đi khác: ngừng cung cấp VRAM kèm GPU. Điều này sẽ buộc các hãng AIB phải tự đàm phán hợp đồng VRAM riêng, và chi phí phát sinh có thể được chuyển thẳng vào giá bán lẻ.

Nói cách khác, hiện tại có thể là cơ hội cuối để mua GPU với mức giá còn tạm chấp nhận được trước khi thị trường bước vào giai đoạn tăng giá kéo dài.

SSD cũng đang tăng giá – và sẽ còn tăng nữa

SSDs là nạn nhân tiếp theo. Theo TrendForce, nguồn cung wafer NAND đang thắt chặt mạnh. Giá wafer NAND tăng do nhu cầu lớn và nguồn cung hạn chế, ảnh hưởng đến mọi loại SSD, gồm cả TLC và QLC. Chỉ trong một tháng, giá wafer đã tăng 20% đến 60%.

Dù mới ở giai đoạn đầu, giá SSD đã bắt đầu nhích lên. PC Part Picker ghi nhận xu hướng tăng rõ rệt ở hầu hết SSD PCIe Gen 4 và Gen 5, bao gồm Kingston NV3, Samsung 990 Pro. Crucial P310 1TB từ mức 62 USD hồi tháng 9 nay đã leo lên 100 USD.

Không cần phải mua SSD top đầu, nhưng ai đang tính nâng cấp dung lượng lưu trữ thì nên làm sớm để tránh phải trả mức giá cao hơn nhiều trong vài tháng tới.

PC dựng sẵn vẫn ổn – nhưng không biết sẽ được bao lâu

Mua PC dựng sẵn thường là cách để né phần nào tác động của các đợt thiếu linh kiện, vì nhà sản xuất đã mua linh kiện trước đó nhiều tháng. Do vậy, giá PC dựng sẵn hiện tại nhìn chung chưa bị ảnh hưởng nặng.

Tuy nhiên, nếu thiếu DRAM tiếp tục trầm trọng, giá bán PC dựng sẵn chắc chắn sẽ bị đẩy lên. CEO Maingear, ông Wallace Santos, cho biết DRAM sẽ còn tăng giá, khiến nguồn cung bị hạn chế và thời gian giao hàng kéo dài khi kho linh kiện cạn dần. CyberPowerPC thậm chí đã tuyên bố tăng giá từ tháng 12 vì tình hình thị trường.

Nếu ngay cả các hãng dựng sẵn cũng phải gánh chi phí linh kiện cao hơn, người mua cuối cùng chắc chắn sẽ chịu ảnh hưởng.

Nhìn chung, PC dựng sẵn vẫn còn là lựa chọn hợp lý vào thời điểm này, nhưng sẽ không còn lâu. Nếu đang tính mua máy mới, nên tranh thủ trước khi giá tăng — và nhớ tránh các “bẫy” quen thuộc khi mua PC dựng sẵn.

Chi phí tự build hay nâng cấp PC ngày càng đắt đỏ khi các đợt thiếu linh kiện nối tiếp nhau. Tình hình hiện tại giống như kiểu “giờ hoặc không bao giờ”: hoặc mua ngay lúc này khi giá còn đang trong ngưỡng chịu được, hoặc phải chờ vài năm để thị trường bình ổn trở lại. Khả năng cao giá sẽ còn tăng mạnh trong những tháng tới.