9 sự thật thú vị về Sao Thủy

Sao Thủy là hành tinh nhỏ nhất trong Hệ Mặt Trời và đồng thời cũng là hành tinh gần Mặt Trời nhất. Sao Thủy quay quanh Mặt Trời với tốc độ cực kỳ nhanh, trung bình gần 106.000 dặm/giờ. Đây chỉ là một phần nhỏ trong rất nhiều sự thật thú vị liên quan đến hành tinh này.

1. Cực của Sao Thủy vẫn chứa băng nước dù nằm gần Mặt Trời

Dù nằm rất gần Mặt Trời và bề mặt có nhiệt độ cực cao, các khu vực ở cực Bắc và Nam của Sao Thủy lại nằm trong bóng tối vĩnh viễn. Điều này cho phép nước tồn tại dưới dạng băng ở những vùng lạnh giá và không bao giờ được chiếu sáng.

Bằng chứng đầu tiên về băng nước trên Sao Thủy được thu thập bởi tàu vũ trụ MESSENGER (MErcury Surface, Space ENvironment, GEochemistry, and Ranging), thực hiện nhiều chuyến bay ngang qua Sao Thủy từ năm 2008 đến 2015.

2. Nhiệt độ bề mặt vừa cực nóng, vừa cực lạnh

Là hành tinh gần Mặt Trời nhất, không có gì ngạc nhiên khi nhiệt độ bề mặt Sao Thủy có thể lên tới 800 độ F (427 độ C).

Tuy nhiên, điều thú vị là do không có khí quyển, nhiệt độ bề mặt của hành tinh có thể giảm xuống -290 độ F (-179 độ C) vào ban đêm. Để so sánh, độ không tuyệt đối (nhiệt độ thấp nhất có thể) là -460 độ F (-273 độ C).

3. Sao Thủy không có khí quyển, chỉ có lớp ngoại quyển mỏng

Đúng vậy, Sao Thủy không có khí quyển. Nguyên nhân là do lực hấp dẫn của hành tinh quá yếu để hình thành khí quyển, và vì quá gần Mặt Trời, Sao Thủy liên tục bị bắn phá bởi lượng bức xạ mặt trời khổng lồ.

Gió mặt trời tác động lên các hạt trên bề mặt hành tinh, đẩy chúng ra ngoài. Các nguyên tử này, cùng với các nguyên tử và hạt bị bật ra khỏi bề mặt do va chạm thiên thạch, tạo thành một lớp ngoại quyển mỏng gồm oxy, natri, hydro, heli và kali.

4. Bề mặt Sao Thủy đầy các hố va chạm khổng lồ

Trong hàng tỷ năm, có vô số thiên thạch, tiểu hành tinh và sao chổi đã va chạm với Sao Thủy, biến bề mặt hành tinh này thành một cảnh quan đầy sẹo với các hố va chạm lớn nhỏ.

Hố va chạm lớn nhất có đường kính khoảng 950 dặm (1.529 km), được gọi là Lưu vực Caloris. Hố va chạm lớn thứ hai trên Sao Thủy là Rachmaninoff, với đường kính khoảng 190 dặm (306 km).

Cả hai hố va chạm này đều được hình thành trong những ngày đầu của Hệ Mặt Trời bởi các tiểu hành tinh lớn, để lại dấu ấn trên bề mặt hành tinh trong suốt hàng thiên niên kỷ. Nhiều hố va chạm được đặt tên theo các nghệ sĩ nổi tiếng, trong đó có một hố va chạm mang tên Dr. Seuss.

5. Sao Thủy giống Mặt Trăng của Trái Đất nhất

Với bề mặt chi chít hố va chạm, không có khí quyển và kích thước nhỏ bé, bề mặt Sao Thủy rất giống với Mặt Trăng của Trái Đất. Tuy nhiên, khác với Sao Thủy, Mặt Trăng không bị bắn phá bởi lượng bức xạ mặt trời khổng lồ, và lõi của nó cũng đã nguội lạnh từ lâu.

6. Lõi kim loại của Sao Thủy lớn bất thường

Lõi kim loại của Sao Thủy có khả năng vẫn còn một phần ở dạng nóng chảy hoặc hoàn toàn lỏng hàng tỷ năm sau khi hành tinh hình thành. Do lõi vẫn đang nguội dần, Sao Thủy đang dần co lại.

Lõi kim loại này lớn bất thường, chiếm khoảng 85% bán kính hành tinh. Để so sánh, lõi Trái Đất chỉ chiếm khoảng 30% bán kính.

Giả thuyết phổ biến trong nhiều thập kỷ là do hàng tỷ năm va chạm, một phần lớn lớp vỏ đá của Sao Thủy đã bị bóc tách, để lại lõi kim loại khổng lồ. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây cho rằng Sao Thủy có thể phải "cảm ơn" Mặt Trời và từ trường khổng lồ của nó, vì đã thu hút các hạt sắt trong những ngày đầu của Hệ Mặt Trời và kéo chúng lại gần hơn. Khi các hành tinh bắt đầu hình thành, các đĩa bồi tụ gần Mặt Trời tích lũy nhiều hạt sắt hơn so với các đĩa bồi tụ ở xa.

7. Từ trường của Sao Thủy mạnh bất thường

Lõi kim loại khổng lồ của Sao Thủy, có khả năng vẫn còn lỏng, tạo ra một từ trường mạnh bất thường đối với một thiên thể có kích thước nhỏ như vậy. Dù chỉ bằng 1,1% từ trường của Trái Đất, từ trường của Sao Thủy vẫn đủ mạnh để làm chậm gió mặt trời, tạo ra một từ quyển.

Việc quá gần Mặt Trời khiến từ trường của Sao Thủy tương tác với gió mặt trời, tạo ra những cơn lốc từ tính khổng lồ quét qua bề mặt hành tinh.

8. Một số mặt trăng trong Hệ Mặt Trời lớn hơn Sao Thủy

Dù chắc chắn là một hành tinh, Sao Thủy khá nhỏ. Với bán kính chỉ 1.516 dặm (2.440 km), chiều rộng của Sao Thủy chỉ hơn một phần ba so với Trái Đất (bán kính 3.963 dặm (6.378 km).

Thực tế, Sao Thủy nhỏ đến mức hai mặt trăng trong Hệ Mặt Trời là Ganymede của Sao Mộc (mặt trăng lớn nhất Hệ Mặt Trời) và Titan của Sao Thổ đều lớn hơn Sao Thủy. Trong khi Sao Thủy có đường kính 3.032 dặm (4.880 km), Ganymede có đường kính 3.270 dặm (5.262 km), và Titan có đường kính 3.199,73 dặm (5.149,46 km).

9. Một ngày Mặt Trời trên Sao Thủy dài bằng hai năm Sao Thủy

Một ngày trên Sao Thủy, thời gian cần để hành tinh quay đủ một vòng quanh trục của nó, kéo dài khoảng 58,6 ngày Trái Đất. Một năm trên Sao Thủy, tương đương một vòng quỹ đạo quanh Mặt Trời, dài 88 ngày Trái Đất.

Tuy nhiên, một ngày Mặt Trời trên Sao Thủy, được định nghĩa là khoảng thời gian giữa hai lần Mặt Trời đi qua kinh tuyến (từ bình minh đến bình minh), kéo dài 176 ngày Trái Đất và bằng hai năm Sao Thủy!