Kính thiên văn Hubble phát hiện hơn 1.000 tiểu hành tinh mới

Kính viễn vọng Không gian Hubble không chỉ là thiết bị thiên văn nổi tiếng nhất khi nói đến khả năng chụp ảnh các thiên hà xa xôi, mà còn là trợ thủ đắc lực cho các nhà khoa học trong việc nghiên cứu những vật thể nằm ngay trong hệ mặt trời của chúng ta. Gần đây, một nhóm các nhà thiên văn học quốc tế đã tìm ra cách sử dụng dữ liệu Hubble để phát hiện những tiểu hành tinh chưa được biết đến trước đây, hầu hết nằm trong vành đai tiểu hành tinh chính giữa Sao Hỏa và Sao Mộc.

Theo đó, các nhà khoa học đã phát hiện ra tổng cộng 1.031 tiểu hành tinh mới - con số đáng kinh ngạc chỉ trong một nghiên cứu duy nhất. Rất nhiều trong số những tiểu hành tinh này có kích thước cực kỳ nhỏ và khó phát hiện. Cá biệt, có tới hàng trăm tiểu hành tinh có đường kính chưa đến một km. Để xác định được chúng, nhóm nghiên cứu đã xem xét tổng cộng 37.000 hình ảnh Hubble được chụp trong khoảng thời gian 19 năm, xác định dấu vết rõ ràng về các tiểu hành tinh lướt qua camera của Kính viễn vọng.

Để xử lý lượng lớn dữ liệu như vậy, các nhà thiên văn học chuyên nghiệp đã phải nhờ đến sự giúp sức của cộng đồng những nhà nghiên cứu nghiệp dư để giúp sàng lọc kho lưu trữ hình ảnh Hubble, cũng như tìm kiếm dấu hiệu của các tiểu hành tinh. Đây là một phần của dự án có tên gọi Hubble Asteroid Hunter. Bên cạnh sức người, nhóm nghiên cứu cũng sử dụng công nghệ học máy để chọn ra các dấu hiệu của một tiểu hành tinh “photobombing” trong hình ảnh của Hubble bằng cách để lại một vệt trên hình ảnh khi tiểu hành tinh đi ngang qua. Điều đó cho phép họ tìm thấy số lượng vật thể nhiều đến mức đáng ngạc nhiên, và là một phát hiện rất quan trọng trong việc cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về các mô hình tiến hóa của hệ mặt trời chúng ta.

“Vị trí của tiểu hành tinh thay đổi theo thời gian và do đó bạn không thể tìm thấy chúng chỉ bằng cách nhập tọa độ, vì ở những thời điểm khác nhau, chúng có thể không có ở đó”, tiến sĩ Bruno Merín, đồng tác giả chương trình nghiên cứu cho biết. “Việc xem xét kỹ lưỡng tất cả các hình ảnh về tiểu hành tinh yêu cầu quy thời gian khổng lồ. Vì vậy, chúng tôi nảy ra ý tưởng cộng tác với hơn 10.000 tình nguyện viên khoa học để nghiên cứu kho lưu trữ khổng lồ của Hubble”.

Bằng cách nhìn vào hình dạng vệt trắng để lại trong ảnh, một số vệt được phơi sáng nhiều lần, các nhà thiên văn học có thể tính toán quỹ đạo của các tiểu hành tinh và khoảng cách của chúng. Sau đó, bằng việc so sánh độ sáng của từng vật thể với khoảng cách tương ứng, họ có thể tính ra kích thước của chúng.