Đập thủy điện công suất lớn gấp 3 lần đập Tam Hiệp sắp được xây dựng

Trung Quốc đã thông báo về kế hoạch xây dựng một công trình thủy điện khổng lồ trên sông Yarlung Tsangpo cách đây 2 năm, đây là một phần của sông Brahmaputra ở Ấn Độ. Mục tiêu của dự án này là giảm sự phụ thuộc vào năng lượng từ nguồn nhiên liệu hóa thạch và có thể vượt qua quy mô của Đập Tam Hiệp.

Vào tháng 11 năm 2020, các phương tiện truyền thông Trung Quốc đã thông báo về kế hoạch xây dựng một chuỗi nhà máy thủy điện dọc theo dãy núi Himalaya. Dự án con đập này, khi hoàn thành, sẽ trở thành công trình có quy mô lớn nhất trên thế giới và được xem là một dự án kỹ thuật đáng chú ý của Trung Quốc.

Dự án Đập Yarlung Tsangpo sẽ là một siêu đập với công suất 60 gigawatt, vượt xa cả Đập Tam Hiệp. Nó sẽ được xây dựng tại vị trí trên sông Yarlung Tsangpo, một con sông vốn là một trong những con sông lớn và có độ cao lớn nhất trên thế giới.

Yarlung Tsangpo bắt nguồn từ dòng sông băng trong khu vực Hồ Manasarovar thuộc Cao nguyên Tây Tạng. Với độ cao trên 5 km, con sông chảy từ phía tây sang phía đông xuyên qua dãy núi Himalaya. Quãng đường chảy của nó mở ra những khúc quanh co do tác động của sự va chạm giữa các tảng kiến tạo Á-Âu, trước khi đi qua Cao nguyên Tây Tạng và đạt đến điểm hợp lưu của dãy Himalaya, Nyenchen Tanglha và dãy núi Hengduan.

Từ đây, sông Yarlung Tsangpo tiếp tục chảy qua các ngọn núi Gyala Peri và Namcha Barwa, tạo nên khe suối sâu nhất trên thế giới, trước khi đi qua Arunchal Pradesh (Ấn Độ). Sông tiếp tục chảy về phía tây nam, đi qua Thung lũng Assam ở phía nam và rồi chảy qua Bangladesh, khi đó nó được gọi là sông Jamuna và hợp lưu với sông Hằng trở thành sông Meghna, trước khi đổ vào vịnh Bengal.

Điểm cao nhất của khe suối Yarlung Tsangpo trên dòng sông này có độ dốc khoảng 2.700 m, tạo thành một khe suối rộng lớn với độ sâu gấp đôi khe suối Grand Canyon ở Mỹ. Vào cuối những năm 1990, khe suối này đã được công nhận là khe suối sâu nhất trên thế giới. Trong quãng đường 400 km từ đỉnh khe suối, dòng sông uốn lượn quanh núi Namcha Barwa và chảy ở độ cao 2.000 m, tạo thành nhiều thác nước. Do đó, Yarlung Tsangpo có tiềm năng năng lượng lớn trên "đoạn đường" của nó.

China Dialogue giải thích: "Các chuyên gia thủy điện cho biết một đường hầm xoắn quanh sông có thể tạo ra dòng chảy nước lên đến 2.000 m3/s, với độ cao 2.800 m, đủ để cung cấp năng lượng cho một nhà máy thủy điện 50 gigawatt và cung cấp 300 tỷ kWh điện mỗi năm. Đây sẽ là dự án thủy điện lớn nhất trong lịch sử nhân loại, gấp khoảng 3 lần Đập Tam Hiệp."

Vì vị trí và quy mô dự án dự kiến, lý thuyết cho thấy các đập mà Trung Quốc đang xây dựng có thể tạo ra năng lượng cao hơn so với Đập Tam Hiệp. Trong khi xây dựng Đập Tam Hiệp đòi hỏi di dời khoảng 1,4 triệu người, khu vực xung quanh Yarlung Tsangpo lại có dân số thưa thớt, do đó chi phí nhân lực sẽ thấp hơn đáng kể.

Đập Yarlung Tsangpo sẽ được xây dựng tại Quận Medog, nơi có dân số khoảng 14.000 người, theo Global Times.

Hiện tại, kế hoạch này dự tính xây dựng 11 nhà máy thủy điện trên sông. Trong số đó, có 3 nhà máy sẽ nằm dọc theo đoạn từ Sangri đến Gyaca và 9 nhà máy khác sẽ được xây dựng trong khe suối từ Great Bend. Năm 2010, hoạt động xây dựng đã được bắt đầu tại 1 trong 3 con đập trên đoạn Sangri-Gyaca.

Cao nguyên Tây Tạng là một khu vực quan trọng với nhiều con sông lớn ở châu Á. Vì lý do này, đây là một trong những hệ sinh thái quan trọng nhất trên thế giới, và cũng có tầm ảnh hưởng chiến lược và chính trị lớn.

Do đó, đoạn này của sông có thể là vị trí lý tưởng để xây dựng một nhà máy thủy điện. Khu vực này chỉ cách biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ khoảng 30 km.

Hơn nữa, không chỉ Trung Quốc, Ấn Độ cũng đang đề xuất xây dựng một số nhà máy thủy điện dọc theo Yarlung Tsangpo và các nhánh của sông này. Quốc gia này định kế hoạch xây dựng tới 160 con đập lớn trên sông và dự kiến sản xuất khoảng 57 gigawatt điện trong vùng đông bắc Ấn Độ.