DNA mã hóa bao nhiêu tính cách của một con người?

Dựa trên các nghiên cứu di truyền, các nhà khoa học ước tính rằng 30% đến 60% tính cách của bạn là di truyền. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những thay đổi đáng kể về tính cách có xu hướng xảy ra ở độ tuổi từ 20 đến 40.

Bạn sinh ra đã như vậy, hay bạn là "sản phẩm phụ" của môi trường? Khái niệm về bản chất so với nuôi dưỡng là một cuộc tranh luận dai dẳng mà cho đến nay, không có nhà khoa học hay triết gia nào có thể trả lời một cách chắc chắn.

Mặc dù một số nghiên cứu cho thấy rằng một phần lớn tính cách của bạn có thể di truyền, nhưng mức độ chính xác — bao gồm cả những loại đặc điểm nào có thể di truyền — phần lớn vẫn còn là một bí ẩn. Nhưng đây là những gì các chuyên gia biết cho đến nay.

Tính cách của bạn là do di truyền hay học được?

Một số nhà nghiên cứu định nghĩa các đặc điểm tính cách là kiểu suy nghĩ, cảm xúc và hành vi phân biệt một cá nhân với một cá nhân khác. Tuy nhiên, những người khác lại định nghĩa các đặc điểm tính cách là khuynh hướng "về cơ bản không phụ thuộc vào ảnh hưởng của môi trường", theo định nghĩa, loại trừ thành phần "học được".

Trong phạm vi bài viết này, chúng ta sẽ tham khảo định nghĩa đầu tiên.

Theo đánh giá năm 2018 về một số nghiên cứu cặp song sinh và con nuôi, tính cách của con người được ước tính là có thể di truyền từ 30% đến 60% từ bố mẹ.

Những nghiên cứu này đã so sánh đặc điểm tính cách của các cặp song sinh giống hệt nhau, những người có chung 100% DNA, được nuôi dưỡng cùng nhau và tách biệt. Các nghiên cứu này luôn phát hiện ra rằng những cặp song sinh giống hệt nhau, ngay cả khi được nuôi dưỡng trong các môi trường khác nhau, có nhiều đặc điểm tính cách chung hơn so với những anh chị em không phải là anh chị em sinh đôi hoặc con nuôi.

Các nghiên cứu này đặc biệt quan sát đặc điểm tính cách “Big Five”, bao gồm:

• lo lắng
• hướng ngoại
• cởi mở với trải nghiệm
• dễ chịu
• tận tâm

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện cụ thể 42 bộ biến thể di truyền (liên quan đến 727 vùng cụ thể trong DNA của chúng ta) dường như có liên hệ chặt chẽ với các đặc điểm tính cách.

Tất nhiên, các yếu tố môi trường như trải nghiệm thời thơ ấu và ảnh hưởng văn hóa dường như có vai trò quan trọng trong việc hình thành tính cách của một người.

Ví dụ, trẻ em lớn lên trong điều kiện bất lợi, chẳng hạn như bị bỏ bê, lạm dụng hoặc nghèo đói, thường có tính bốc đồng hơn. Các nhà khoa học cho biết điều này là do môi trường này “kích hoạt” các gen tính khí bốc đồng vốn có thể đã ngủ yên.

Trong khi đó, những người lớn lên trong môi trường lành mạnh, giàu tình yêu và an toàn có nhiều khả năng sở hữu tính khí điềm tĩnh hơn vì các gen khác nhau sau đó được kích hoạt.

Tuy nhiên, vì hệ gen là một lĩnh vực nghiên cứu khoa học tương đối mới nên vẫn còn nhiều điều cần tìm hiểu thêm.

Trẻ em phát triển tính cách ở độ tuổi nào?

Không có độ tuổi cố định khi trẻ phát triển tính cách bởi phần lớn vẫn thay đổi trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, theo một đánh giá năm 2020, tính cách của một người bắt nguồn từ tính khí ban đầu, có thể quan sát được từ khi mới 4 tháng tuổi.

Tính khí bao gồm hai phần cốt lõi: phản ứng, hay phản ứng cảm xúc, và tự điều chỉnh, hay khả năng kiểm soát những phản ứng này.

Ví dụ, một trẻ sơ sinh thể hiện chuyển động chân tay đáng kể khi được cho xem một món đồ chơi được coi là phản ứng cao, các nhà khoa học cho biết. Nếu trẻ sơ sinh đó mỉm cười và phát ra âm thanh, thì trẻ sơ sinh đó được coi là có cảm xúc tích cực cao, có liên quan đến đặc điểm tính cách hướng ngoại.

Tuy nhiên, các nhà khoa học lưu ý rằng mối liên hệ giữa tính khí và tính cách hiếm khi rõ ràng. Vì vậy, ví dụ, một đứa trẻ hướng nội cũng có thể có cảm xúc tích cực rất cao sau này trong cuộc sống.

Những đặc điểm tính cách nào có thể di truyền?

Vì phần lớn DNA vẫn còn là một bí ẩn, các nhà khoa học chỉ mới bắt đầu xác định những đặc điểm tính cách nào có thể được truyền lại một cách chắc chắn.

Theo Thư viện Y khoa Quốc gia (NIH), có một số biến thể gen nhất định có vẻ liên quan đến tính khí nói riêng, bao gồm:

• Biến thể gen DRD2 và DRD4, liên quan đến mong muốn tìm kiếm những trải nghiệm mới lạ
• Biến thể gen KATNAL2, liên quan đến tính kỷ luật và thận trọng
• Biến thể gen PCDH15 và WSCD2, liên quan đến tính hòa đồng
• Gen MAOA, liên quan đến tính hướng nội (đặc biệt là trong một số bối cảnh nhất định)
• Biến thể gen AGBL2, BAIAP2, CELF4, L3MBTL2, LINGO2, XKR6, ZC3H7B, OLFM4, MEF2C và TMEM161B có liên quan đến lo lắng và trầm cảm

Trên đây là những điều bạn cần biết về sự liên quan giữa DNA và tính cách. Hi vọng bài viết hữu ích với các bạn.