QuanTriMang.com - Được phân loại thuộc nhóm Net-Worms vô cùng độc hại, chúng có thuộc tính lây lan mạnh mẽ qua mạng máy tính, tính năng dễ phân biệt nhất của chúng là tự nhân bản và lây lan mà không cần đến sự tác động của người dùng. Đặc biệt, loại sâu này thường xuyên tìm kiếm các lỗ hổng bảo mật có trong các phần mềm hệ thống chạy trên các máy tính có kết nối với nhau hoặc Internet, qua đó chúng sẽ dễ dàng lây lan và phát tán hơn đến các máy tính thông qua các gói dữ liệu đặc biệt đã được chuẩn bị từ trước (gọi chung là exploit), và kết quả là mã độc của 1 phần hoặc toàn bộ “con sâu” này sẽ xâm nhập vào máy tính của nạn nhân và tự kích hoạt các chế độ hoạt động của chúng. Đôi khi, những gói dữ liệu lưu chuyển qua lại này chỉ chứa 1 phần nào đó của sâu, và những đoạn mã này có nhiệm vụ tải và thực thi các module còn lại của chúng qua con đường khác. Mặt khác, 1 số loại sâu chuyên phát tán và lây lan qua hệ thống mạng có xu hướng lây lan đồng loạt, để tăng tốc độ nhân bản mà chúng đã xâm nhập vào máy tính của nạn nhân trước đó.
Theo thông tin từ Kaspersky Lab, mẫu sâu này xuất hiện vào khoảng 20/02/2009 lúc 07:04 GMT, chính thức hoạt động và lây lan vào ngày 20/08/2009 lúc 19:33 GMT và được phát hiện vào cùng ngày 20/08/2009 lúc 14:52 GMT.
Mô tả chi tiết về mặt kỹ thuật
Loại sâu này chủ yếu lây lan qua hệ thống mạng local và các thiết bị lưu trữ cắm ngoài như USB, ổ cứng di động… bản thân nó dựa trên file hệ thống PE DLL của Windows, dung lượng chung dao động trong khoảng 155KB tới 165KB và được đóng gói bằng cách thức UPX.
Khi cài đặt, chúng sẽ tự sao lưu các file thực thi vào hệ thống với các tên được đặt ngẫu nhiên như sau:
%System%\<rnd>dir.dll
%Program Files%\Internet Explorer\<rnd>.dll
%Program Files%\Movie Maker\<rnd>.dll
%All Users Application Data%\<rnd>.dll
%Temp%\<rnd>.dll
%System%\<rnd>tmp
%Temp%\<rnd>.tmp
Trong đó <rnd> là các chuỗi ký tự ngẫu nhiên. Tiếp theo, để đảm bảo rằng các file thực thi này sẽ được kích hoạt trong lần hệ thống khởi động tiếp theo, chúng tiếp tục tạo ra dịch vụ khởi động như của Windows và trỏ đường dẫn tới các file *.exe trên. Khóa registry sau được tạo ra trong bước này:
[HKLM\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\netsvcs]
Đồng thời, chúng sẽ thay đổi giá trị của khóa registry sau:
[HKLM\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\SvcHost]
"netsvcs" = "<original value> %System%\<rnd>.dll"
Quá trình nhân bản
Để bắt đầu quá trình này, chúng sẽ “tạo lập” 1 hệ thống server HTTP trên 1 cổng TCP bất kỳ, sau đó sẽ sử dụng cổng này để tải các phần thực thi còn lại tới các máy tính khác trên cùng hệ thống mạng. Chúng sẽ thu nhận địa chỉ IP của các máy tính trong cùng lớp mạng cũng như các máy tính đã bị lây nhiễm khác, và thực hiện các cuộc tấn công thông qua lỗ hổng MS08-067 của dịch vụ Server. Cụ thể, chung sẽ gửi những gói dữ liệu RPC – đã được chuẩn bị sẵn tới các máy tính bị điều khiển. Quá trình này sẽ gây ra hiện tượng tràn bộ nhớ, và 1 vùng dữ liệu sẽ bị phá hoại khi các hàm wcscpy_s được gọi ra trong netapi32.dll, đồng thời sẽ tiếp tục tải các file thực thi của sâu tới máy tính của nạn nhân, và tự động kích hoạt chúng. Và quá trình này sẽ tiếp diễn trên các máy tính bị lây nhiễm tiếp theo.
Để khai thác các lỗ hổng trong phần mềm như đã nhắc đến bên trên, loại sâu này sẽ tìm mọi cách để kết nối tới tài khoản Administrator trên máy tính bị điều khiển, và chúng sẽ sử dụng các mật khẩu dưới đây để áp dụng vào tài khoản đó:
99999999 | explorer | 9999 | campus |
Lây lan qua các thiết bị lưu trữ di động
Khi thực thi quá trình lây lan qua các thiết bị này, chúng sẽ tự nhân bản chúng dưới các tên gọi sau:
<X>:\RECYCLER\S-<%d%>-<%d%>-%d%>-%d%>-%d%>-%d%>-%d%>\<rnd>.vmx,
Và đồng thời, tự tạo ra file *.inf sau trên tất cả các thiết bị:
<X>:\autorun.inf
Mỗi khi tiến trình Explorer của hệ thống thực hiện thao tác truy cập vào thiết bị lưu trữ đó, chúng sẽ tự động được kích hoạt và lây lan.
Tìm hiểu về phương thức Payload
Mặt khác, mỗi khi hoạt động, chúng sẽ tự động chèn các đoạn mã vào các khoảng trống trong địa chỉ của các tiến trình hệ thống - svchost.exe đang được kích hoạt. Và đoạn mã này sẽ cung cấp chức năng payload chính của chúng, đồng thời:
- Tắt bỏ các dịch vụ sau: wuauserv, BITS
- Ngăn chặn, khóa các quyền truy cập tới các địa chỉ có chứa bất kỳ các chuỗi nào được liệt kê dưới đây:
indowsupdate wilderssecurity threatexpert castlecops spamhaus cpsecure arcabit emsisoft sunbelt securecomputing rising prevx pctools norman k7computing ikarus hauri hacksoft gdata fortinet ewido clamav comodo quickheal avira avast | esafe ahnlab centralcommand drweb grisoft eset nod32 f-prot jotti kaspersky f-secure computerassociates networkassociates etrust panda sophos trendmicro mcafee norton symantec microsoft defender rootkit malware spyware virus |
Đồng thời, chúng cũng có thể tải thêm file từ những đường dẫn có dạng như sau:
http://<URL>/search?q=<%rnd2%>
Trong đó rnd2 là những con số ngẫu nhiên, và đường URL này được tạo ra bởi các thuật toán đặc biệt có liên quan tới ngày giờ hệ thống. Thực chất, chúng lấy thông tin về giờ hệ thống qua 1 trong những trang sau:
- http://www.w3.org
- http://www.ask.com
- http://www.msn.com
- http://www.yahoo.com
- http://www.google.com
- http://www.baidu.com
Những file này được tải và lưu trong thư mục hệ thống của Windows dưới tên gốc của chúng.
Các cách xóa bỏ
Nếu máy tính của nạn nhân không được cập nhật chương trình diệt virus đầy đủ (hoặc tệ hơn là không có ứng dụng bảo mật nào cả), mọi người nên nghĩ đến phương án sử dụng các công cụ hỗ trợ riêng biệt hoặc phương pháp thủ công sau:
- Tìm và xóa khóa registry sau:
[HKLM\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\netsvcs]
- Tiếp tục tìm và xóa chuỗi giá trị %System%\<rnd>.dll trong khóa sau:
[HKLM\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\SvcHost]
"netsvcs"
- Khởi động lại máy tính
- Xóa file gốc của chúng, tùy vào mức độ lây nhiễm nặng hoặc nhẹ mà số lượng và vị trí lây lan của chúng cũng khác nhau
- Đồng thời xóa các bản sao của chúng tại các thư mục sau:
%System%\<rnd>dir.dll
%Program Files%\Internet Explorer\<rnd>.dll
%Program Files%\Movie Maker\<rnd>.dll
%All Users Application Data%\<rnd>.dll
%Temp%\<rnd>.dll
%System%\<rnd>tmp
%Temp%\<rnd>.tmp
Trong đó <rnd> là chuỗi ký tự ngẫu nhiên.
- Xóa các file được tạo ra trong những thiết bị lưu trữ, ví dụ như:
<X>:\autorun.inf
<X>:\RECYCLER\S-<%d%>-<%d%>-%d%>-%d%>-%d%>-%d%>-%d%>\<rnd>.vmx,
- Cập nhật các bản vá cho hệ điều hành đang sử dụng.
- Luôn luôn cập nhật đầy đủ cơ sở dữ liệu nhận dạng virus cho chương trình bảo mật đang sử dụng, và đồng thời thực hiện các chu trình quét hệ thống theo định kỳ.
- Chỉ sử dụng các chương trình bảo mật có uy tín và nguồn gốc rõ ràng, các bạn có thể tìm hiểu và tham khảo thêm tại đây.