Cách ngăn chặn các cuộc tấn công RAT và kiểm soát PC

Không có cách nào dễ dàng để xác định xem bạn đang sử dụng PC bị nhiễm trojan truy cập từ xa (RAT) hay PC sạch. Vì vậy, biết cách ngăn chặn các cuộc tấn công trojan truy cập từ xa sẽ giúp ích rất nhiều trong việc giữ cho PC của bạn khỏi bị nhiễm phần mềm độc hại RAT.

Vì vậy, hãy tìm hiểu tấn công RAT là gì, tại sao các tác nhân đe dọa thực hiện những cuộc tấn công này và cách ngăn chặn ra sao

Remote Access Trojan (RAT) là gì?

Remote Access Trojan (RAT) là một loại phần mềm độc hại cho phép kẻ tấn công điều khiển từ xa máy tính của bạn.

Với RAT, kẻ tấn công có thể làm bất cứ điều gì chúng muốn trên máy của bạn, bao gồm xem và tải file, chụp ảnh màn hình, ghi lại thao tác gõ phím, đánh cắp mật khẩu và thậm chí gửi lệnh đến máy tính của bạn để thực hiện các hành động cụ thể.

Vì RAT cung cấp cho kẻ tấn công quyền kiểm soát gần như hoàn toàn đối với các máy bị nhiễm nên những tác nhân đe dọa sử dụng chúng cho các hoạt động độc hại như gián điệp, trộm cắp tài chính và tội phạm mạng.

Tại sao tin tặc thực hiện các cuộc tấn công RAT?

Kẻ tấn công có thể có toàn quyền kiểm soát quản trị máy tính mục tiêu với sự trợ giúp của chương trình RAT. Kết quả là, kẻ tấn công có thể dễ dàng:

• Cài đặt ransomware hoặc các chương trình phần mềm độc hại khác trên máy tính của bạn.
• Đọc, tải xuống, xóa, chỉnh sửa hoặc cấy ghép dữ liệu trên hệ thống của bạn.
• Kiểm soát webcam và micro của bạn.
• Giám sát các hoạt động trực tuyến của bạn bằng cách tận dụng keylogger.
• Ăn cắp thông tin bí mật như số an sinh xã hội, tên người dùng, mật khẩu và thông tin thẻ tín dụng.
• Chụp ảnh màn hình máy tính từ xa.
• Duy trì các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (DDOS) phân tán bằng cách cài đặt RAT trên nhiều PC và sử dụng các PC đó để làm tràn ngập máy chủ mục tiêu bằng lưu lượng giả.

Ngày nay, các tác nhân đe dọa cũng đang sử dụng RAT để đào tiền điện tử. Vì một chương trình trojan truy cập từ xa có thể ngụy trang thành một chương trình hợp pháp nên nó dễ dàng được cài đặt trên máy tính của bạn mà bạn không hề hay biết.

RAT được cài đặt trên PC như thế nào?

Vậy làm cách nào để RAT được cài đặt trên PC? Giống như bất kỳ chương trình phần mềm độc hại nào khác, trojan truy cập từ xa có thể xâm nhập vào PC của bạn theo nhiều cách.

Các trojan truy cập từ xa có thể đi kèm những bản tải xuống có vẻ hợp pháp do người dùng yêu cầu từ các trang web độc hại, chẳng hạn như video game, ứng dụng phần mềm, hình ảnh, file torrent, plug-in, v.v…

Các file đính kèm email được tạo thủ công, email phishing và liên kết web trên các trang web độc hại cũng có thể gửi chương trình RAT đến PC.

Các trojan truy cập từ xa phổ biến, lâu đời bao gồm Back Orifice, Poison-Ivy, SubSeven và Havex.

Cách ngăn chặn các cuộc tấn công RAT

Dưới đây là một số cách đã được chứng minh có thể bảo vệ bạn khỏi các cuộc tấn công RAT.

1. Cài đặt chương trình chống phần mềm độc hại

Mặc dù RAT có thể khó phát hiện và loại bỏ nhưng một trong những cách tốt nhất để bảo vệ chống lại chúng là cài đặt chương trình chống phần mềm độc hại.

Các chương trình chống phần mềm độc hại được thiết kế để phát hiện và xóa phần mềm độc hại, bao gồm cả RAT.

Cài đặt chương trình chống phần mềm độc hại có thể giúp giữ cho máy tính của bạn an toàn khỏi RAT và những phần mềm độc hại khác.

Ngoài ra, bạn cũng nên đảm bảo luôn cập nhật chương trình chống phần mềm độc hại vì các mối đe dọa mới liên tục xuất hiện.

2. Tăng cường kiểm soát truy cập

Một trong những cách hiệu quả nhất để ngăn chặn cuộc tấn công RAT là tăng cường kiểm soát truy cập. Điều này khiến người dùng trái phép khó truy cập mạng và hệ thống hơn.

Ví dụ, các biện pháp xác thực mạnh, chẳng hạn như xác thực hai yếu tố và cấu hình tường lửa chặt chẽ hơn, có thể giúp đảm bảo rằng chỉ những người dùng được ủy quyền mới có quyền truy cập vào thiết bị và dữ liệu. Làm như vậy sẽ giảm thiệt hại do nhiễm RAT có thể gây ra.

3. Thực hiện đặc quyền tối thiểu

Khi nói đến phòng chống RAT, một trong những nguyên tắc cần thiết phải tuân theo là nguyên tắc đặc quyền tối thiểu (POLP).

Nói một cách đơn giản, nguyên tắc này cho rằng người dùng chỉ nên có lượng truy cập tối thiểu cần thiết để thực hiện nhiệm vụ công việc của họ. Điều này bao gồm cả quyền và đặc quyền.

Bằng cách thực thi nghiêm ngặt nguyên tắc đặc quyền tối thiểu, các tổ chức có thể giảm đáng kể khả năng RAT chiếm toàn quyền kiểm soát PC.

Ngoài ra, nếu tuân thủ đúng nguyên tắc về đặc quyền tối thiểu, sẽ có một hạn chế về những gì kẻ tấn công RAT có thể thực hiện đối với PC.

4. Giám sát hành vi bất thường của ứng dụng

RAT thường kết nối với máy chủ từ xa để nhận lệnh từ kẻ tấn công. Do đó, bạn có thể thấy hoạt động mạng bất thường khi có RAT trên hệ thống của mình.

Vì vậy, một cách để giúp ngăn ngừa lây nhiễm RAT là theo dõi hành vi của các ứng dụng trên hệ thống.

Ví dụ, bạn có thể thấy các ứng dụng kết nối với những cổng hoặc địa chỉ IP lạ thường không được ứng dụng đó sử dụng. Bạn cũng có thể thấy các ứng dụng truyền một lượng lớn dữ liệu, trong khi chúng thường không truyền nhiều dữ liệu như vậy.

Theo dõi các loại hành vi bất thường này có thể giúp bạn phát hiện RAT trước khi chúng có thể gây ra bất kỳ thiệt hại nào.

Chỉ cần mở Task Manager trên PC chạy Windows hoặc Activity Monitor trên máy Mac để kiểm tra xem có ứng dụng nào đang chạy mà bạn không hay biết không.

5. Sử dụng hệ thống phát hiện xâm nhập

Bạn nên liên tục giám sát lưu lượng mạng của mình với sự trợ giúp của hệ thống phát hiện xâm nhập (IDS) đáng tin cậy.

Hai loại chính của hệ thống phát hiện xâm nhập bao gồm:

• Hệ thống phát hiện xâm nhập dựa trên máy chủ (HIDS) được cài đặt trên một thiết bị cụ thể.
• Hệ thống phát hiện xâm nhập dựa trên mạng (NIDS) theo dõi lưu lượng mạng trong thời gian thực

Sử dụng cả hai loại hệ thống phát hiện xâm nhập sẽ tạo ra một hệ thống quản lý sự kiện và thông tin bảo mật (SIEM) có thể chặn bất kỳ sự xâm nhập phần mềm nào vượt qua tường lửa và chương trình chống phần mềm độc hại của bạn.

6. Cập nhật hệ điều hành, trình duyệt và phần mềm thường dùng khác

Các tác nhân đe dọa thường khai thác những lỗ hổng trong hệ điều hành và phần mềm lỗi thời để có quyền truy cập vào thiết bị của nạn nhân.

Bằng cách luôn cập nhật hệ điều hành, trình duyệt web và các chương trình thường được sử dụng khác, bạn có thể giúp đóng mọi lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn mà kẻ tấn công có thể sử dụng để lây nhiễm RAT cho PC của bạn.

Bạn cũng nên cài đặt bất kỳ bản cập nhật bảo mật nào cho phần mềm diệt virus và tường lửa của mình ngay khi chúng có sẵn.

7. Áp dụng mô hình Zero-Trust

Mô hình bảo mật Zero-Trust thực thi nhận dạng và xác thực nghiêm ngặt để truy cập mạng.

Các nguyên tắc của mô hình Zero-Trust bao gồm giám sát và xác thực liên tục, ít đặc quyền nhất đối với người dùng và thiết bị, kiểm soát chặt chẽ quyền truy cập thiết bị và chặn chuyển động ngang.

Vì vậy, việc áp dụng mô hình Zero-Trust có thể giúp bạn ngăn chặn cuộc tấn công RAT. Điều này là do các cuộc tấn công RAT thường sử dụng chuyển động ngang để lây nhiễm các thiết bị khác trên mạng và giành quyền truy cập vào dữ liệu nhạy cảm.

8. Tham gia khóa đào tạo về an ninh mạng

Các liên kết đáng ngờ và những trang web độc hại là nguyên nhân hàng đầu của việc phân phối phần mềm độc hại.

Nếu bạn không muốn trở thành nạn nhân, đừng bao giờ mở file đính kèm email. Và bạn phải luôn tải xuống các chương trình phần mềm, hình ảnh và video game từ những trang web gốc.

Ngoài ra, bạn nên thường xuyên tham gia khóa đào tạo về an ninh mạng để tìm hiểu về các kỹ thuật mới nhất nhằm phát hiện những mối đe dọa từ phần mềm độc hại.

Việc đào tạo nhân viên về các biện pháp thực hành an ninh mạng tốt nhất để tránh những cuộc tấn công Phishing và Social Engineering có thể giúp tổ chức ngăn chặn sự lây nhiễm RAT.

Với phần mềm độc hại, phòng bệnh hơn chữa bệnh. Hãy đào tạo nhận thức bảo mật cho các cá nhân và tổ chức để ngăn chặn các cuộc tấn công RAT.