Hằng số Pi (π): Lịch sử phát hiện và ứng dụng trong toán học của số pi huyền bí

Số Pi Ấn Độ là gì? Bài viết sẽ cung cấp cho bạn những điều cần biết về pi trong toán học.

Nói một cách ngắn gọn, pi—được viết dưới dạng chữ cái Hy Lạp của p, hay π—là tỷ lệ giữa chu vi của bất kỳ hình tròn nào với đường kính của hình tròn đó. Bất kể kích thước của hình tròn, tỷ lệ này sẽ luôn bằng pi. Ở dạng thập phân, giá trị của pi xấp xỉ bằng 3,14. Nhưng pi là một số vô tỷ, nghĩa là dạng thập phân của nó không kết thúc (như 1/4 = 0,25) cũng không trở nên lặp lại (như 1/6 = 0,166666...). (Chỉ với 18 chữ số thập phân, pi là 3,141592653589793238.) Do đó, việc viết tắt tỷ lệ giữa chu vi và đường kính này là rất hữu ích. Theo cuốn Lịch sử Pi của Petr Beckmann, chữ cái Hy Lạp π lần đầu tiên được William Jones sử dụng cho mục đích này vào năm 1706, có thể là viết tắt của periphery, và trở thành ký hiệu toán học chuẩn khoảng 30 năm sau đó.

Tầm quan trọng của số pi đã được công nhận trong ít nhất 4.000 năm. Lịch sử số Pi ghi nhận rằng vào năm 2000 trước Công nguyên, "người Babylon và người Ai Cập (ít nhất) đã biết đến sự tồn tại và ý nghĩa của hằng số π", nhận ra rằng mọi vòng tròn đều có cùng tỷ lệ chu vi trên đường kính. Cả người Babylon và người Ai Cập đều có các phép tính gần đúng về giá trị của số pi, và sau này các nhà toán học ở Hy Lạp cổ đại, đặc biệt là Archimedes, đã cải thiện các phép tính gần đúng đó. Vào đầu thế kỷ 20, người ta đã biết khoảng 500 chữ số của số pi. Với những tiến bộ về tính toán, nhờ máy tính, giờ đây chúng ta biết nhiều hơn sáu tỷ chữ số đầu tiên của số pi.

Cho tới tận ngày nay, trải qua biết bao thế hệ, nhiều bộ óc phi thường đã tìm cách tính ra giá trị chính xác của của số pi nhưng họ chỉ có thể tính ra một con số gần đúng mà thôi. Và sự thật là dù có tính toán thế nào chúng ta cũng chỉ có thể tiến gần đến nó chứ không bao giờ “chạm” được nó.

Video dưới đây sẽ giúp chúng ta hiểu hơn về con số pi diệu kỳ và đầy bí ẩn.

• Cùng nhau thử sức với bài toán 33x33 bằng bao nhiêu?
• 11 mẹo giải Toán đơn giản nhưng vô cùng thú vị
• Bảng lượng giác 3700 năm của người Babylon khiến lịch sử toán học nhân loại phải viết lại