Phần I: Chọn CPU, chipset, bộ nhớ
Việc chọn lựa bo mạch chủ cần tuân theo một số nguyên tắc nhất định, và nếu chọn đúng bạn sẽ không phải lo lắng về khả năng nâng cấp sau này.
* Phần cứng đồ họa: Phần cứng đồ họa (hay còn gọi là đơn vị xử lý đồ họa - GPU) là thành phần quan trọng thứ ba của một hệ thống, sau CPU và chipset. Mối bận tâm lớn nhất đối với đồ họa chính là giá cả, hiệu suất và khả năng nâng cấp.
Lựa chọn rẻ tiền nhất chính là chipset tích hợp sẵn đồ họa. Các bộ xử lý đồ họa tích hợp thường chỉ có chức năng 2D và 3D cơ bản, và thường sử dụng bộ nhớ hệ thống thay vì bộ nhớ đồ họa chuyên dụng. Tất cả các hãng cung cấp lớn (AMD, Intel nVidia và VIA) đều cung cấp đồ họa tích hợp cho một số mẫu chipset. Đây chính là lựa chọn phù hợp nhất đối với người dùng cần ít trải nghiệm multimedia, làm việc văn phòng và chạy những ứng dụng nhẹ nhàng.
Đồ hoạt ích hợp hiện đang có mặt trên 60% hệ thống máy tính sử dụng. Tuy nhiên, công nghệ này lại thiếu mất hiệu suất cần thiết dành cho chơi game. Đối với người dùng muốn chơi game trên PC, thì việc chọn lựa một bo mạch chủ cần phải có ít nhất một khe cắm PCI Express x16, dành cho card đồ họa rời của ATI/AMD hoặc nVidia.
PCI Express hiện đang có hai phiên bản. Phiên bản mới hơn có thể chạy với tốc độ 5GHz, gấp đôi phiên bản cũ. Sự khác biệt này không ảnh hưởng nhiều tới các GPU hiện tại (hoặc hầu hết các thiết bị ngoại vi khác) nhưng nó sẽ là vấn đề khi cần nâng cấp sau này. Nếu cần một bo mạch thực sự mạnh thì PCI Express phải chọn ở phiên bản mới nhất.
Nếu tiền đối với bạn không thành vấn đề và mục đích của bạn là chơi game thì lựa chọn có khác đôi chút. Đó là bo mạch cần hỗ trợ nhiều GPU, và những kiểu bo mạch dạng này thường rất đắt tiền. Lựa chọn duy nhất đối với dòng bo mạch hỗ trợ nhiều GPU sẽ là SLI (dành cho card đồ họa nVidia) hoặc CrossFire (dành cho card ATI). Đây là hai công nghệ cho phép gắn nhiều card đồ họa chạy trên một hệ thống. Theo tình hình hiện tại thì SLI vẫn là "đỉnh" nhất; tuy nhiên nó chỉ hỗ trợ mỗi chipset nVidia và bo mạch chủ Skulltrail của Intel.
Một vấn đề khác cũng cần phải quan tâm là giao diện đồ họa. Bạn sẽ có 3 sự lựa chọn: VGA, DVI, và HDMI. VGA là kết nối màn hình analog 15 chân truyền thống được thiết kế cho màn hình CRT. Còn DVI là kết nối số dành cho các loại màn hình LCD. Trong khi HDMI là một phiên bản khác của DVI nhưng yêu cầu phải có công nghệ DRM (quản lý quyền kỹ thuật số) mới có thể chơi được đĩa Blu-ray và các nội dung độ nét cao khác.
* Âm thanh: Nếu sử dụng cho mục đích thông thường thì âm thanh tích hợp cũng đã khá ổn rồi tuy chất lượng của chúng không cao. AC97 là chuẩn âm thanh cũ và hiện đang được thay thế bởi HD Audio. Bạn nên nâng cấp lên HD Audio với chất lượng được đánh giá là cải thiện hơn một chút. Còn nếu muốn tận hưởng âm thanh trung thực hơn, bạn cần có card âm thanh rời, và bo mạch cần phải có thêm một khe PCI-E.
* Lưu trữ: Cũng giống như bộ nhớ, lưu trữ cơ bản thường có xu hướng tiến thẳng nhưng cũng vấp phải một số trở ngại về chuyển đổi nền tảng. Trong vài năm qua, lĩnh vực lưu trữ đã trải qua nhiều giai đoạn chuyển đổi: từ Parallel ATA lên Serial ATA (SATA), và hiện tại là SATA 3Gbps. So với phiên bản SATA 1.5Gbps thì phiên bản SATA 3Gbps có hiệu suất cao hơn, đặc biệt là hữu ích cho tác vụ chỉnh sửa video và các công việc nặng nhọc đòi hỏi nhiều bộ nhớ khác.
Hầu hết ổ cứng đều sử dụng SATA, trong khi một số ổ DVD+/-RW cũ hơn thì sử dụng chuẩn Parallel ATA. Hầu hết bo mạch chủ hiện tại đều hỗ trợ 4 hoặc nhiều hơn các cổng SATA (thậm chí là 10 cổng), và điều này rất tiện dụng cho người dùng.
eSATA là một chuẩn mới dành cho việc kết nối các ổ cứng ngoài thông qua SATA thì vì FireWire hoặc USB. eSATA có hiệu suất cao hơn so với 2 chuẩn cũ, và có khả năng quản lý và có tính ổn định rất cao. Mặc dù không phổ dụng như USB nhưng eSATA sẽ khá phổ biến trong thời gian tới.
Một vấn đề khác liên quan tới lưu trữ là RAID, hiện đang là chuẩn của nhiều bo mạch hiện đại. Bạn có thể sử dụng RAID 0 (kết nối 2 ổ cứng) để tăng tốc độ đọ và ghi dữ liệu; hoặc RAID 1 để tăng tính ổn định và tốc độ đọc. Trong khi đó RAID 5 cần ít nhất 3 ổ cứng và RAID 6 (chỉ dành cho doanh nghiệp) cần ít nhất 4 ổ cứng. Cả hai chuẩn này đều tăng cường tính ổn định và hiệu suất đọc dữ liệu, trong khi hiệu suất ghi ở mức có thể chấp nhận được, và khả năng ghi đè dữ liệu kém hơn RAID 1 một chút. Hầu hết hệ thống PC đều không cần nhiều ổ cứng, nhưng nếu có nhiều thì càng tốt. Để chỉnh sửa video hoặc các tác vụ multimedia, bạn nên sử dụng RAID 0, 1, hoặc 5.
Mạng: Hầu hết các bo mạch hiện nay đều có cổng ethernet tốc độ gigabit tích hợp, vì thế bạn sẽ không cần phải lo ngại về điều này. Nếu là PC để bàn thì Wi-Fi cũng không thực sự cần thiết, và hầu hết các bo mạch cũng ko có tính năng này nhằm giảm thiểu chi phí.
Thiết bị ngoại vi: Các thiết bị ngoại vi có thể bao gồm: USB 2.0, FireWire, PS/2, cổng serial và song song. Trong số những tính năng này thì USB 2.0 là cần thiết nhất, và FireWire cũng khá hữu dụng nếu bạn sử dụng máy quay cầm tay.
Form chế tạo: Chú ý cuối cùng đối với một bo mạch là form chế tạo. Hầu hết các bo mạch hiện tại đều sử dụng form ATX; nhưng nếu cần bo mạch kích thước nhỏ hơn, bạn nên chọn microATX.
Chọn mua bo mạch chủ (phần cuối)