Sự khác biệt giữa băng thông, tốc độ và thông lượng mạng là gì?

Chúng ta thường sử dụng cụm từ "WiFi hôm nay chậm" khi đề cập đến tốc độ mạng kém ở nhà hoặc văn phòng. Về mặt kỹ thuật, điều này là không chính xác. Nói chung, có rất nhiều quan niệm sai lầm về ý nghĩa chính xác của các chỉ số hiệu suất mạng khác nhau, chẳng hạn như băng thông, tốc độ hay thông lượng và bài viết hôm nay sẽ giải thích điều đó.

Tốc độ mạng là gì?

Tốc độ mạng là tốc độ dữ liệu di chuyển giữa hai thiết bị trên mạng. Đó thường là điều mọi người muốn đề cập khi nói về hiệu suất mạng và ứng dụng. Tốc độ mạng nhanh hơn cho phép truyền dữ liệu nhanh hơn. Điều này dẫn đến việc tải xuống, upload và duyệt nhanh hơn.

Hãy coi tốc độ mạng là tốc độ dòng nước qua đường ống. Ngay cả những đường ống lớn cũng hạn chế dòng nước dựa trên những yếu tố như áp lực nước, hình dạng đường ống và bất kỳ sự tắc nghẽn nào.

Tương tự, tốc độ mạng phụ thuộc vào nhiều yếu tố mạng và thiết bị khác nhau. Chúng bao gồm giao thức truyền dữ liệu, khả năng thu có dây hoặc không dây của thiết bị, cũng như khả năng truyền dữ liệu đến nhiều máy khách cùng một lúc của máy chủ.

Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ mạng

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến tốc độ mạng, bao gồm:

• Băng thông: Băng thông đề cập đến lượng dữ liệu tối đa mà mạng hoặc kênh liên lạc có thể truyền trong một khoảng thời gian nhất định. Băng thông cao hơn cho phép truyền nhiều dữ liệu hơn cùng một lúc, dẫn đến tốc độ mạng nhanh hơn.
• Nhiễu không dây: Mạng không dây có thể bị nhiễu từ các thiết bị không dây khác, như lò vi sóng, điện thoại không dây và các mạng không dây khác. Sự can thiệp này có thể làm chậm hoặc giảm tốc độ mạng.
• Tắc nghẽn mạng: Khi có quá nhiều thiết bị kết nối vào mạng, mạng có thể bị tắc nghẽn và tốc độ chậm. Điều này thường xảy ra trong thời gian sử dụng cao điểm, khi nhiều người dùng phát trực tuyến video hoặc chơi game trực tuyến.
• Khoảng cách từ router: Thiết bị càng ở xa router thì tín hiệu không dây của nó càng yếu, dẫn đến tốc độ mạng chậm hơn.
• Phần cứng mạng: Phần cứng mạng cũ hoặc chất lượng thấp như router và switch có thể không xử lý tốt các giao thức mới nhất, làm giảm tốc độ.

Đơn vị đo tốc độ mạng thông dụng

Tốc độ mạng được đo bằng bit trên giây (bps), đây là đơn vị đo nhỏ nhất cho tốc độ truyền dữ liệu. Tuy nhiên, tốc độ mạng thường được biểu thị bằng đơn vị đo lớn hơn, chẳng hạn như:

• Kilobit trên giây (Kbps): 1.000 bit trên giây
• Megabit trên giây (Mbps): 1.000.000 bit trên giây
• Gigabit trên giây (Gbps): 1.000.000.000 bit mỗi giây

Các đơn vị đo lường lớn hơn này được sử dụng để thể hiện tốc độ mạng nhanh hơn vài bit mỗi giây. Ví dụ, kết nối Internet gia đình thông thường có thể có tốc độ 100 Mbps, trong khi kết nối Internet doanh nghiệp tốc độ cao có thể có tốc độ 1 Gbps trở lên.

Tìm hiểu về băng thông

Băng thông thường được mô tả là "khả năng truyền dữ liệu" của một mạng. Nó đề cập đến lượng dữ liệu tối đa có thể được truyền qua kết nối mạng trong một khoảng thời gian nhất định. Băng thông cũng được đo bằng bit trên giây (bps), với các đơn vị phổ biến là kilobit trên giây (kbps), megabit trên giây (Mbps) và gigabit trên giây (Gbps).

Để hình dung băng thông, hãy sử dụng lại phép so sánh đường ống nước. Đường ống càng rộng thì lượng nước có thể chảy qua càng nhiều trong một khoảng thời gian nhất định. Tương tự như vậy, băng thông của kết nối mạng càng rộng thì lượng dữ liệu có thể được truyền qua đường ống đó trong một khoảng thời gian nhất định càng nhiều.

Băng thông thường bị nhầm lẫn với tốc độ mạng, nhưng chúng không giống nhau. Tốc độ mạng đề cập đến thời gian cần thiết để tải xuống hoặc upload dữ liệu. Mặc dù băng thông và tốc độ mạng có liên quan, nhưng chúng không tỷ lệ thuận với nhau. Ví dụ, kết nối có băng thông cao vẫn có thể có tốc độ mạng chậm do các yếu tố như độ trễ, tắc nghẽn hoặc hạn chế về phần cứng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến băng thông

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến băng thông của kết nối mạng. Bao gồm:

• Loại kết nối: Các loại kết nối khác nhau có dung lượng băng thông khác nhau. Ví dụ, kết nối cáp quang thường cung cấp băng thông cao nhất, tiếp theo là kết nối cáp và sau đó là kết nối DSL.
• Gói Internet: Các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) cung cấp những cấp băng thông khác nhau cho khách hàng. Các gói cao cấp hơn thường có dung lượng băng thông cao hơn, nhưng chúng cũng đi kèm với phí hàng tháng cao hơn.
• Tắc nghẽn mạng: Cũng giống như tốc độ mạng, khi nhiều người dùng cố gắng sử dụng cùng một mạng cùng một lúc, điều này có thể gây ra tắc nghẽn. Tắc nghẽn này có thể làm chậm mạng và giảm băng thông khả dụng cho mỗi người dùng.
• Hạn chế phần cứng: Phần cứng được sử dụng trong mạng cũng có thể ảnh hưởng đến băng thông. Ví dụ, router cũ có thể không xử lý được yêu cầu về băng thông của các gói Internet mới hơn.

Mặc dù các yếu tố ảnh hưởng đến băng thông và tốc độ mạng có nhiều điểm tương đồng, nhưng khi xem xét kỹ hơn, chúng ta sẽ thấy sự khác biệt tinh tế giữa hai yếu tố này.

Sự khác biệt giữa băng thông và tốc độ mạng là gì?

Băng thông mạng có liên quan chặt chẽ đến tốc độ mạng, nhưng chúng là các chỉ số hiệu suất mạng hoàn toàn khác nhau.

Tốc độ Internet mà nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) trong gói của bạn đề cập đến cách thiết bị của bạn có thể truyền hoặc tải xuống dữ liệu từ Internet. Nói cách khác, tốc độ mạng là tốc độ truyền dữ liệu tối đa có thể và thường được đo bằng Kilobit trên giây (Kbps) hoặc Megabit trên giây (Mbps).

Mặt khác, băng thông mạng là lượng dữ liệu có thể được download hoặc upload mỗi giây. Bạn thậm chí có thể coi nó là dung lượng mạng. Một số thiết bị có thể tiêu tốn nhiều băng thông mạng hơn các thiết bị khác, vì vậy, ngay cả khi đang sử dụng cùng một mạng, bạn vẫn có thể gặp phải tình trạng kết nối mạng chậm hơn.

Thông lượng mạng là gì?

Mặc dù tốc độ và băng thông mạng là các khái niệm lý thuyết để đo hiệu suất mạng, thông lượng là lượng dữ liệu được xử lý và truyền thành công qua mạng.

Thông lượng khác với băng thông mạng. Các tổ chức thường đo thông lượng trung bình để xác định hiệu suất thời gian thực cho mạng của họ. Thông lượng mạng được đo bằng bit trên giây hoặc kilobit trên giây.

Băng thông mạng là một khái niệm lý thuyết xác định lượng dữ liệu tối đa mà thiết bị của bạn có thể truyền qua kết nối. Mặt khác, tốc độ mạng là tốc độ truyền dữ liệu tối đa. Bạn có thể coi thông lượng mạng là lượng dữ liệu được truyền thành công qua một kết nối.

Thông lượng và tốc độ mạng khác nhau ra sao?

Băng thông có giống với tốc độ mạng không? Mặc dù có liên quan, thông lượng và tốc độ mạng đo lường các khía cạnh khác nhau của hiệu suất mạng.

• Tốc độ mạng đề cập đến tốc độ truyền dữ liệu lý thuyết tối đa dựa trên khả năng của phần cứng mạng. Nó giống như giới hạn tốc độ trên đường cao tốc.
• Thông lượng đo lượng dữ liệu thực tế được truyền thành công trong điều kiện thực tế. Nó đánh giá hiệu suất thực tế bằng cách xem xét các yếu tố như tắc nghẽn.

Ví dụ, mạng có thể có tốc độ 100 Mbps. Nhưng nếu xảy ra tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng, thông lượng thực tế chỉ có thể là 50 Mbps. Trong trường hợp này, thông lượng thấp hơn tốc độ mạng do những hạn chế trong thế giới thực.

Các yếu tố ảnh hưởng đến thông lượng

Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến thông lượng; một số yếu tố này bao gồm:

• Phần cứng mạng: Các router và switch tiên tiến hơn cho phép thông lượng cao hơn. Phần cứng cũ hơn hoặc cấp thấp hơn có thể làm tắc nghẽn thông lượng.
• Cường độ tín hiệu: Tín hiệu không dây yếu gây ra nhiều gói tin bị loại bỏ hơn và thông lượng thấp hơn. Vị trí gần router và nhiễu ảnh hưởng đến cường độ tín hiệu.
• Lưu lượng mạng: Khi nhiều thiết bị chia sẻ một mạng, chúng sẽ cạnh tranh về băng thông. Nhiều lưu lượng hơn dẫn đến tắc nghẽn nhiều hơn và thông lượng trên mỗi người dùng thấp hơn.
• Độ trễ: Độ trễ cao hơn sẽ làm mất nhiều thời gian hơn để gửi từng gói. Điều này làm chậm quá trình truyền và làm giảm thông lượng. Độ trễ phụ thuộc vào khoảng cách đến máy chủ và các bước nhảy.
• Mất gói: Các gói bị loại bỏ trước khi đến đích phải được gửi lại. Điều này làm chậm quá trình truyền và làm giảm thông lượng có thể sử dụng. Mất gói thường xảy ra do tắc nghẽn. Ngăn ngừa mất gói sẽ giúp cải thiện đáng kể thông lượng của bạn.
• Giao thức: Các giao thức mạng yêu cầu thông tin bổ sung được gửi cùng với dữ liệu. Chi phí này tiêu tốn băng thông và làm giảm thông lượng.

Nhìn chung, thông lượng cho biết lượng dữ liệu thực sự di chuyển thành công qua mạng. Điều này liên quan đến tốc độ mạng. Nhưng phần cứng, tình trạng kẹt xe và độ trễ có thể làm chậm tốc độ so với tốc độ tối đa.

Tốc độ, băng thông và thông lượng mạng khác gì nhau?

Cho đến nay, chúng ta đã hiểu rõ về các số liệu mạng như tốc độ mạng, băng thông và thông lượng. Bây giờ, hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về các số liệu này bằng cách khám phá sự khác biệt, điểm tương đồng, ứng dụng, cách tối ưu hóa hiệu suất của chúng và tác động của chúng đến hiệu suất mạng nói chung.

Sự khác biệt

• Tốc độ mạng giống như giới hạn tốc độ trên đường cao tốc. Nó biểu thị tốc độ truyền dữ liệu tối đa về mặt lý thuyết có thể đạt được trong điều kiện hoàn hảo. Tốc độ mạng phụ thuộc vào khả năng của phần cứng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng đây giống như "mức tối đa về mặt lý thuyết" hơn và không phải lúc nào cũng phản ánh hiệu suất thực tế.
• Hãy coi băng thông là dung lượng tối đa của kênh mạng để truyền dữ liệu. Nó được xác định bởi các đặc tính vật lý của mạng, như chiều rộng của kênh. Về cơ bản, đây là giới hạn trên của khả năng truyền dữ liệu, như số làn đường mà một đường cao tốc có.
• Thông lượng là những gì bạn thực sự trải nghiệm trong thế giới thực. Nó xem xét các yếu tố như lưu lượng mạng và những hạn chế. Vì vậy, nếu tốc độ mạng là giới hạn tốc độ và băng thông là số làn đường tiềm năng trên đường cao tốc, thì thông lượng là tốc độ thực tế mà bạn đang đi trên một con đường đông đúc. Nó thường thấp hơn tốc độ mạng hoặc băng thông do các điều kiện thực tế.

Điểm tương đồng

Điểm chung duy nhất giữa tất cả chúng là chúng được thể hiện bằng bit trên giây (bps). Điều này giúp bạn dễ dàng đo lường và so sánh chúng.

Ứng dụng

• Tốc độ mạng cực kỳ quan trọng đối với các ứng dụng cần nhiều dữ liệu nhanh chóng, chẳng hạn như phát trực tuyến video và chơi game trực tuyến. Nó đảm bảo rằng mạng có thể xử lý các yêu cầu của những ứng dụng dữ liệu nặng, ngăn ngừa các sự cố như lưu cache và độ trễ.
• Việc lập kế hoạch băng thông rất quan trọng trong các tình huống mà nhiều thiết bị hoặc người dùng chia sẻ một mạng, chẳng hạn như trong mạng văn phòng hoặc mạng gia đình. Nó đảm bảo rằng mạng có thể xử lý tất cả dữ liệu từ những thiết bị khác nhau cùng một lúc mà không làm chậm toàn bộ hệ thống.
• Thông lượng liên quan đến hiệu suất thực tế và đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá mức độ hoạt động tốt của mạng trong các tình huống khác nhau. Đây là một công cụ có giá trị để tối ưu hóa mạng, đặc biệt là khi những điều kiện thực tế có thể thay đổi.

Tối ưu hóa hiệu suất

• Để tăng tốc độ mạng, bạn cần đầu tư vào thiết bị mạng tốc độ cao. Việc nâng cấp thường xuyên các thiết bị như bộ định tuyến, bộ chuyển mạch và cáp có thể giúp đạt được tốc độ nhanh hơn. Giống như việc lái một chiếc xe nhanh hơn trên đường cao tốc.
• Nếu bạn muốn tối ưu hóa băng thông, hãy đảm bảo các thành phần vật lý của mạng (như cáp và kênh truyền thông) có thể xử lý tốc độ dữ liệu cao hơn. Điều này có nghĩa là sử dụng thiết bị có dung lượng cao và giảm thiểu nhiễu.
• Để cải thiện thông lượng, hãy tập trung vào hiệu suất thực tế bằng cách giảm tắc nghẽn mạng và các yếu tố hạn chế khác. Các kỹ thuật như cấu hình Quality of Service (QoS) và quản lý mạng hiệu quả có thể tạo ra sự khác biệt lớn.

Tác động đến hiệu suất mạng

• Tốc độ mạng đặt ra ngưỡng hiệu suất tiềm năng và rất quan trọng đối với các ứng dụng cần nhiều dữ liệu. Nhưng hãy nhớ rằng, tốc độ mạng không đảm bảo hiệu suất thực tế mượt mà. Các yếu tố khác, như tắc nghẽn mạng, cũng đóng một vai trò nhất định.
• Băng thông ảnh hưởng đến khả năng xử lý dữ liệu của mạng, đảm bảo rằng nhiều thiết bị có thể sử dụng mà không gây ra sự cố. Mạng có băng thông hạn chế có thể dẫn đến truyền dữ liệu chậm và làm chậm mạng.
• Thông lượng nói về hiệu suất thực tế và là yếu tố cần thiết để truyền dữ liệu hiệu quả trong điều kiện mạng thực tế. Băng thông ảnh hưởng đến hiệu suất mạng như thế nào? Nếu thông lượng của bạn kém, bạn có thể gặp phải tình trạng truyền dữ liệu chậm, độ trễ tăng và các vấn đề về hiệu suất mạng. Giống như cảm giác tắc đường trên đường cao tốc bất kể tốc độ giới hạn.