Doanh nghiệp Việt Nam: Chưa ''dám'' nghĩ tới thương mại điện tử!

Hầu hết các doanh nghiệp (DN) Việt Nam chưa dám nghĩ tới việc xây dựng website từ khi thành lập, hoặc trước khi ra đời, mà thường là sau khi hoạt động rất nhiều năm mới "lò dò" đi hỏi: Nếu tôi muốn có một 'cái' thì mất bao nhiêu, liệu có làm được không?

Mới chỉ là sơ khai

Theo thống kê của Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), Việt Nam có khoảng 80 triệu người, tính đến tháng 8/2004 số người biết sử dụng Internet là 5.341.943, tỷ lệ này đạt 6,55%. Tổng số DN tại Việt Nam có khoảng 120.000, số lượng trang web mà các DN Việt Nam đăng ký để phục vụ cho hoạt động kinh doanh là 10.362, khoảng 8,63%.

Có nhiều cách lý giải cho con số ít ỏi các DN tiếp xúc với thương mại điện tử (TMĐT) đã được đưa ra. Nào thiếu lực lượng có tay nghề để đáp ứng nhu cầu của công nghệ cao; thiếu vốn đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ cao; môi trường chính sách, pháp lý chưa hoàn thiện, còn nhiều bất cập và hầu như chưa hỗ trợ để xúc tiến phát triển TMĐT... Nhưng ít ai nghĩ rằng nguyên nhân lớn nhất và quan trọng nhất là do nhận thức của xã hội về TMĐT, đặc biệt là chính các DN chưa chịu hoặc chưa biết cách triển khai.

Có thể nói mặt bằng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của Việt Nam cũng đã cơ bản đầy đủ so với khu vực. Đường truyền tốc độ cao ADSL đã có mặt tại Việt Nam từ đầu năm 2003, nhưng cho đến nay, số thuê bao của dịch vụ này tính riêng trên thị trường Hà Nội chỉ khoảng 600 (bao gồm cả cá nhân và DN). Nếu các DN đánh giá được vai trò của TMĐT, thì con số này sẽ còn phải hơn thế, vì tại Hà Nội có khoảng 23.000 DN.

Chúng ta có thể nhận ra hình thái biểu hiện của TMĐT trong lĩnh vực truyền thông của báo chí, trong thanh toán, trong ký kết hợp đồng, trong vận chuyển hàng hoá, trong xúc tiến thương mại... ''Những lĩnh vực của TMĐT tại thị trường Việt Nam mới chỉ là sơ khai.'' - các chuyên gia về TMĐT kết luận.

TMĐT đang... ''đi bộ'' ở Việt Nam

Nhìn lại quá trình phát triển: Năm 1997 Internet vào Việt Nam. Năm 1998, Chính phủ giao cho Bộ Thương mại chủ trì nghiên cứu và hình thành môi trường TMĐT tại Việt Nam,... Nhưng giờ đây, đa số DN của chúng ta vẫn ngơ ngác, ngay cả trước việc... làm hay không làm website. TMĐT được các chuyên gia cho là đang ''đi bộ'' theo cơ sở hạ tầng về Internet?

Anh Thanh Sơn - trưởng Phòng Kinh doanh của Công ty Giải pháp Phần mềm Việt (VSS), một trong những DN hiếm hoi đi sâu về cung cấp các giải pháp cho TMĐT tại Việt Nam, đứng thứ 5 trong danh sách tìm kiếm bằng tiếng Việt của Google về TMĐT cho biết: ''Hàng ngày, chúng tôi nhận được rất nhiều cuộc điện thoại của các DN chỉ để hỏi rằng làm website cho DN mình có khó không và có phải chi phí tới hàng trăm triệu hay không. Câu trả lời là thậm chí chỉ cần 5 triệu đồng, bạn cũng có được website. Website thông tin về DN là cửa ngõ dẫn khách hàng tới DN, nhưng hầu hết các DN của chúng ta chưa dám nghĩ tới việc xây dựng website từ khi thành lập hoặc trước khi ra đời mà thường là sau khi hoạt động rất nhiều năm mới "lò dò" đi hỏi: Nếu tôi muốn có một "cái" như của anh thì mất bao nhiêu, liệu có làm được không?".

Hiện ở Việt Nam chỉ có một số ít DN đang nỗ lực biến TMĐT trở thành công cụ chính trong hoạt động kinh doanh của mình, như: VEC, VASC, VDC, VNET,... hay sử dụng TMĐT để tiến hành hoạt động xúc tiến thương mại, hỗ trợ các DN Việt Nam thâm nhập thị trường Australia như Công ty VBD. Những nỗ lực này đều xuất phát từ một điểm là họ có sự nhận thức thấu đáo hơn các DN khác về TMĐT.

Theo thống kê của IDC và OECD, với Internet, TMĐT đã đạt mức tăng trưởng từ 50 tỷ USD vào năm 1998, lên đến 111 tỷ USD năm 1999 và dự tính sẽ đạt mức 1.000 tỷ USD vào những năm 2003-2005. Qua hệ thống Internet với hàng trăm triệu máy tính trên khắp các châu lục, các DN sẽ thực sự có một công cụ đặc biệt hữu hiệu để giao dịch và kinh doanh.

Thực tế cho thấy: Đứng từ góc độ vĩ mô, Chính phủ cũng đã có nhiều hoạt động đầu tư cho việc tạo hành lang pháp lý, thực hiện những dự án truyền bá TMĐT. Tất cả đều nhằm mục đích đưa ra những lợi thế và tầm quan trọng của TMĐT trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt cần thiết đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Từ góc độ nhận thức, các tổ chức, DN luôn đồng tình và nhất trí là TMĐT là rất cần thiết và quan trọng, họ cũng biết rằng TMĐT sẽ giúp họ giảm các chi phí sản xuất, kinh doanh, nhân lực, mở rộng thị trường cho hàng hoá và dịch vụ của mình ra khắp thế giới. Nhưng thực tế thì đang ngược lại: DN Việt Nam vẫn còn "nhi viễn chi" với TMĐT!