Trước đây, tai nghe có thiết kế rất lớn và cồng kềnh nhưng hiện tại nó đã dần trở nên nhỏ gọn hơn và trở thành một thiết bị không thể thiếu phục vụ cho mục đích giải trí. Để có thể chọn mua một chiếc tai nghe phù hợp thì người tiêu dùng nên xem xét hai yếu tố chính là kiểu dáng và tính năng.
A. Hình thức, kiểu dáng
Giờ đây, người tiêu dùng thường không chú ý nhiều tới sự khác biệt giữa tai nghe có tính di động cao và tai nghe dùng cho mục đích giải trí tại nhà. Tuy nhiên, việc xác định mục đích sử dụng (ví dụ như nghe nhạc, chơi game) và địa điểm sử dụng (ví dụ như ở nhà hay đi đường) sẽ giúp người tiêu dùng có thể xác định cụ thể loại tai nghe phù hợp với nhu cầu của mình. Nhìn chung, nếu xét theo các yếu tố hình thức, tai nghe được chia thành 5 loại sau:
1.Tai nghe Earbud
Tên gọi khác: Tai nghe In-ear (Tai nghe trong)
Tai nghe Earbud chủ yếu được bán kèm với các thiết bị nghe nhạc cầm tay và được yêu thích bởi đem đến chất lượng âm thanh tốt hơn so với các mẫu tai nghe Full-size (loại trùm kín tai). Tai nghe Earbud được đeo trực tiếp vào vành tai bên ngoài hoặc gắn hẳn vào trong ống tai. Một số mẫu tai nghe Earbud còn được đệm lớp vòng cao su hoặc bọt xốp mềm để phù hợp với các kiểu tai khác nhau và hạn chế việc tai nghe bị rơi ra.
Ưu điểm: Thiết kế nhỏ gọn, nhẹ và phần lớn mẫu tai nghe Earbud còn được tích hợp microphone cùng các nút điều hướng. Tai nghe Earbud có khả năng cách li tiếng ồn từ bên ngoài khá tốt, ít bị mắc vào tóc hay các phụ kiện như kính, khuyên tai.
Nhược điểm: Chất lượng âm thanh và âm bass thường không sánh được với các loại tai nghe Full-size, có thể gây khó chịu nếu sử dụng trong một thời gian dài. Ngoài ra một số mẫu tai nghe Earbud khó gắn hoặc khó bỏ ra khỏi tai, khiến cho loại tai nghe này không phải sự lựa chọn lí tưởng dành cho những ai muốn sử dụng chúng ở văn phòng. Bên cạnh đó, thiết kế dây cáp đôi thường dễ bị rối.
Tính năng nâng cao: Nút điều chỉnh âm lượng; sự đa dạng về kích thước và chất liệu của lớp đệm vòng (bọt xốp, cao su, silicon); các cài đặt cân bằng âm lượng.
2. Tai nghe On-ear
Tên gọi khác: tai nghe Supra-aural (siêu âm thanh), tai nghe open-backed (tai nghe mở), tai nghe semi-open (tai nghe bán mở) hay tai nghe earpad.
Tai nghe On-ear có thiết kế phủ ngang vành tai.
Tai nghe On-ear có thiết kế bản tròn to phủ ngang vành tai, và người dùng có thể sử dụng chúng với các thiết bị cầm tay thông thường hay các thiết bị giải trí cao cấp tại nhà. Tuy tai nghe On-ear cũng có thiết kế phủ kín tai, nhưng một số người tiêu dùng lại ưa thích kiểu tai nghe Full-size (trùm kín tai) hơn bởi loại này có khả năng cách âm cao hơn và không để lọt âm thanh ra ngoài. Tuy nhiên, để sử dụng ở các địa điểm như văn phòng thì tai nghe On-ear vẫn được ưa chuộng hơn, bởi người tiêu dùng có thể nghe được âm thanh từ bên ngoài.
Ưu điểm: Thoải mái, ít bị nóng tai hơn so với dòng Full-size, một số mẫu có thể gập gọn để đem đi dễ dàng.
Nhược điểm: Khả năng cô lập tiếng ồn kém hiệu quả so với tai nghe In-ear hoặc Full-size, âm bass không mạnh, để lọt âm ra bên ngoài.
Tính năng nâng cao: Tích hợp microphone và bộ điều hướng, đi kèm miếng đệm tai nghe, có hộp đựng, thiết kế gập, có thể cuộn gọn dây.
3. Tai nghe Full-size
Tên gọi khác: Tai nghe Circum-aural (tai nghe bao tròn), tai nghe Closed-back (tai nghe khép kín), tai nghe Earcup, tai nghe over-the-ear (trùm qua đầu) …
Tai nghe Full-size có thiết kế trùm kín tai.
Tai nghe Full-size có thiết kế trùm kín tai, trông giống một chiếc cốc úp kín lên tai. Tai nghe dòng này thường có kích thước khá lớn và khả năng cách âm rất tốt. Do đó, tai nghe Full-size thích hợp cho việc sử dụng tại nhà hơn là các mục đích di chuyển nhiều. Tuy nhiên, một số mẫu tai nghe Full-size gần đây lại có thiết kế tiện dụng cho việc di chuyển, ví dụ như tai nghe lọc tiếng ồn Monster Beats của Dr. Dre.
Ưu điểm: Chất lượng âm bass và âm lượng cao, khoảng âm lớn hơn, khả năng lọc tiếng ồn tốt.
Nhược điểm: Kích thước khá lớn không phù hợp với mục đích di chuyển, một số mẫu Full-size gây nóng tai, thiết kế vòng chụp đầu rộng gây bất tiện nếu người dùng đeo kính, khuyên tai hoặc dễ mắc vào tóc.
Tính năng nâng cao: Thiết kế gập, dây tai nghe có thể tháo rời, tích hợp microphone, nút điều hướng, nút chỉnh âm lượng, có thể thay thế miếng đệm tai, chân cắm 3.5 mm phụ cho phép nhiều người cùng kết nối và nghe.
4. Tai nghe không dây
Tên gọi khác: Tai nghe Bluetooth
Tai nghe không dây được sử dụng phổ biến nhất trong các căn hộ nơi mà việc bật loa to không được cho phép, hoặc khi người dùng không muốn gặp "rắc rối" với dây tai nghe. Cách truyền nhạc không dây phổ biến nhất đó là qua kết nối Bluetooth. Tuy dòng tai nghe này có tính thuận tiện cao, nhưng người tiêu dùng sẽ không có được chất lượng âm thanh tốt nhất. Để cải thiện chất lượng âm thanh thì một số mẫu tai nghe không dây mới ra gần đây được tích hợp công nghệ aptX Bluetooth giúp mang lại âm thanh trung thực, sắc nét hơn.
Ưu điểm: Người sử dụng không còn bị vướng víu bởi dây tai nghe, giá bán giảm dần khiến tai nghe Bluetooth trở thành sự lựa chọn hợp lí khi tập thể thao hay cho mục đích di động.
Nhược điểm: Thời gian sử dụng phụ thuộc vào dung lượng pin của tai nghe, chất lượng âm thanh kém trung thực, các nút điều hướng và chỉnh âm lượng có kích thước nhỏ hơn, một số tai nghe chỉ tương thích với một số loại thiết bị nhất định.
Tính năng nâng cao: Tính năng khử tiếng ồn (Active Noise Cancelling), cổng kết nối 3.5 mm, dây cáp để sạc, có thể thay miếng đệm tai, hộp đựng tai nghe.
5. Tai nghe triệt tiếng ồn
Dòng tai nghe này khử tiếng ồn từ môi trường xung quanh bằng cách phát ra các sóng âm có khả năng triệt tiêu tiếng ồn. Một số mẫu tai nghe thuộc dòng này còn giảm thiểu một cách đáng kể tiếng ồn từ hệ thống điều hòa không khí của máy bay. Dòng tai nghe này có thiết kế khá đa dạng, từ Full-size cho đến Earbud. Với loại tai nghe này, người sử dụng không còn phải vặn to âm lượng để át đi âm thanh bên ngoài nữa, mà có thể nghe với mức âm lượng thấp, giúp giảm nguy cơ suy giảm thính lực. Thêm vào đó, người sử dụng còn có được chất lượng âm thanh rõ nét hơn.
Ưu điểm: Công nghệ triệt tiếng ồn tự động giúp loại bỏ tiếng ồn từ môi trường xung quanh, phù hợp sử dụng các môi trường ồn, ví dụ như máy bay.
Nhược điểm: Thay đổi chất lượng ban đầu của âm nhạc, tính năng khử tiếng ồn bằng sóng âm khiến một số người sử dụng cảm thấy buồn nôn.
Tính năng nâng cao: Kết nối không dây, hộp đựng tai nghe, pin có thể sạc lại, nút điều hướng và chỉnh âm lượng.
B. Tính năng
Kích thước, chủng loại và công nghệ là những yếu tố thiết yếu cần xem xét khi chọn mua một chiếc tai nghe. Tuy nhiên, các tính năng của tai nghe cũng đóng vai trò quan trọng không kém trong việc chọn lựa mẫu tai nghe phù hợp. Để mua được một chiếc tai nghe phù hợp, người tiêu dùng cũng cần phải xem xét các tính năng dưới đây:
1. Âm bass
Ngay cả ở mẫu sản phẩm tốt nhất thì chất lượng âm bass của tai nghe cũng không thể sánh được với chất lượng âm bass ở các loa cỡ lớn hay loa siêu trầm. Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất (ví dụ như dòng tai Beats của Dr. Dre) đã tinh chỉnh các cài đặt âm thanh ở sản phẩm của mình để đem lại tần số âm thấp hơn. Nhưng điều này đồng nghĩa với việc chất lượng âm thanh sẽ kém "tự nhiên".
Tai nghe Full-size thường có âm bass tốt hơn.
Tai nghe Earbud có thiết kế nhỏ gọn và tính di động cao, nhưng dòng tai nghe này không thể sánh ngang dòng Full-size về độ trầm của âm bass hay dải âm thanh.
2. Tai nghe thiết kế kín hay tai nghe thiết kế mở
Tai nghe có thiết kế dạng kín, dù là In-ear hay Full-size, đều có khả năng cô lập tiếng ồn bên ngoài. Tuy nhiên, mỗi loại tai nghe khác nhau thì có khả năng cô lập tiếng ồn khác nhau, và dòng tai nghe có thiết kế dạng kín thường hạn chế sự phát âm ra môi trường bên ngoài.
Các mẫu tai nghe có thiết kế kín là sự lựa chọn lí tưởng nếu như người sử dụng không muốn người khác nghe được nội dung mình đang nghe. Trong khi đó, với các mẫu tai nghe thiết kế mở (ví dụ như tai nghe có chụp tai làm bằng bọt xốp hay có thiết kế thể thao) thì người sử dụng có thể nghe được âm thanh từ bên ngoài, và người bên cạnh cũng có thể nghe được âm thanh phát ra từ tai nghe.
Nhìn chung, các mẫu tai nghe có thiết kế dạng mở thường tốt hơn loại dạng kín, bởi chúng cho phép người sử dụng nghe được các âm thanh từ bên ngoài. Loại tai nghe này thì phù hợp với các hoạt động ngoài trời yêu cầu việc quan sát môi trường xung quanh, ví dụ như đi bộ.
3. Sự thoải mái và trọng lượng
Mặc dù đánh giá chất lượng âm thanh luôn là việc làm chủ quan, nhưng cách duy nhất để người sử dụng có thể đánh giá được sự thoải mái khi sử dụng một mẫu tai nghe đó là dùng thử trong vòng ít nhất 10 phút.
Người sử dụng nên đeo thử tai nghe ít nhất 10 phút để kiểm tra độ thoải mái của sản phẩm.
Các mẫu tai nghe trùm kín tai hoặc phủ ngang vành tai thường khiến người dùng cảm thấy khó chịu và nóng tai. Tuy nhiên, người sử dụng vẫn nên đeo thử tai nghe một lúc để xem liệu miếng đệm tai có gây ra cảm giác khó chịu hay không. Các mẫu tai nghe dạng kín với thiết kế miếng đệm tai giả da thì thường gây cảm giác khó chịu cho người sử dụng.
Các sản phẩm tai nghe chuyên nghiệp thường có kích thước tương đối lớn và khiến người dùng cảm thấy không thoải mái và mỏi tai sau vài giờ sử dụng. Các mẫu tai nghe có phần vòng chụp đầu làm bằng chất liệu nhẹ sẽ đem lại cảm giác thoải hơn và thuận tiện hơn khi sử dụng cho mục đích di động.
4. Độ bền
Người tiêu dùng không nên xem tai nghe như những thiết bị công nghệ dùng một thời gian rồi thay mới. Bởi khác với các sản phẩm điện tử, tai nghe không bị lỗi mốt sau 6 tháng hay 1 năm. Hơn nữa, một số mẫu tai nghe còn có độ bền khá cao.
Do đó, khi chọn mua một chiếc tai nghe, người tiêu dùng nên chú ý tới độ bền của sản phẩm bởi một số loại tai nghe dòng Earbud thì thường nhanh hỏng. Còn đối với các sản phẩm tai nghe có thể gập lại dễ dàng để cất giữ, thì người sử dụng nên kiểm tra xem phần khớp gập tai nghe có chắc chắn hay không. Ngoài ra, người sử dụng cũng nên nhớ rằng các miếng đệm tai thường bị rách hoặc giãn ra sau một thời gian sử dụng.
5. Chất liệu và độ dài dây tai nghe
Phần lớn các tai nghe stereo có thiết kế một dây cáp và dây này thường được nối với tai nghe bên trái. Còn tất cả các sản phẩm tai nghe dòng Earbud và một số mẫu tai nghe khác thì có thiết kế dây cáp hình chữ Y kết nối hai bên tai nghe. Phần chân cắm của dây thì có thiết kế hình chữ I hoặc chữ L. Trong hai loại này thì chân cắm hình chữ L sẽ tiện ích hơn nếu như jack cắm của máy nghe nhạc nằm ở vị trí bên thân máy hoặc ở phía dưới đáy.
Tùy mục đích sử dụng mà người dùng chọn tai nghe có độ dài dây phù hợp.
Chiều dài dây tai nghe phụ thuộc vào mục đích sử dụng của từng người dùng, đặc biệt là vị trí để thiết bị. Cụ thể, người dùng cần chọn mua loại tai nghe có dây cáp dài nếu muốn để máy nghe nhạc hoặc điện thoại ở balô hay túi quần; hay chọn loại có dây cáp ngắn hơn nếu như đeo máy nghe nhạc trên cổ hoặc ở cánh tay. Tuy nhiên, người dùng cũng có thể sử dụng một đoạn dây cáp ngoài để tăng chiều dài cho những tai nghe có dây quá ngắn, hoặc cuộn gọn đoạn dây cáp quá dài lại.
Một số câu hỏi thường gặp
1. Tôi có cần một bộ khuếch đại dành cho tai nghe?
Các thiết bị nghe nhạc mà bạn cắm tai nghe vào có ảnh hưởng rõ rệt tới chất lượng âm thanh, và chất lượng của bộ khuếch đại tích hợp trong các máy chơi nhạc thì thường rất kém. Nguyên nhân là do thiết bị chơi nhạc cần nhiều năng lượng để hoạt động và bộ khuếch đại bên trong máy chỉ sử dụng ít năng lượng. Ngay cả các thiết bị giải trí tốt hơn tại nhà cũng có sự khác biệt về chất lượng âm thanh. Nếu như bạn có nhu cầu dùng tai nghe trong thời gian dài và quan tâm đến chất lượng âm thanh, thì có thể bạn sẽ muốn mua một bộ khuếch đại dành cho tai nghe.
Bộ khuếch đại tai nghe di động FiiO.
2. Tôi làm mất vòng đệm tai nghe đi kèm với tai Earbud, liệu tôi có phải mua đôi tai nghe mới?
Chắc chắn không, trừ khi bạn đang muốn tìm một lí do để đổi sang mẫu tai nghe khác. Tuy nhiên, hầu hết các tai nghe Earbud thường đi kèm với một cặp bọc tai nghe có kích thước nhất định, vì vậy đánh mất một chiếc bọc tai sẽ chẳng thoải mái chút nào. Trong trường hợp này, bạn có thể tìm mua bọc tai mới.
3. Có phải tai nghe giá càng cao thì chất lượng âm thanh càng tốt?
Điều này là không nhất thiết. Có một điều ngạc nhiên là rất nhiều người bỏ ra một khoản tiền lớn để mua smartphone nhưng lại không muốn đầu tư một khoản để mua tai nghe chất lượng tốt dùng cùng với smartphone. Mặt khác, không phải tất cả tai nghe có giá bán thấp thì sẽ có chất lượng kém.