Những dấu hiệu rối loạn lo âu xã hội dễ bị hiểu nhầm là sự nhút nhát

Cảm thấy lo lắng hoặc bị kích thích quá mức trong một tình huống xã hội được cho là "vui vẻ" không phải là điều bất thường. Một số người vốn dĩ đã nhút nhát. Những người khác có thể gặp phải các dấu hiệu của chứng lo âu xã hội—và nhận ra điều đó thật sự khó khăn.

Nhìn bề ngoài, nhút nhát và sợ xã hội không khác biệt lắm—đặc biệt nếu bạn là người ngại nói chuyện phiếm hoặc cần thời gian làm quen với những người mới. Kín đáo hoặc hướng nội là hai đặc điểm tính cách có thể khiến các buổi giao lưu nhóm trở nên mệt mỏi, nhưng chúng thường không làm hỏng cuộc sống của bạn như chứng lo âu xã hội (một tình trạng sức khỏe tâm thần).

Định nghĩa lâm sàng của rối loạn lo âu xã hội là nỗi sợ hãi dai dẳng, áp đảo (không chỉ là sự khó chịu) về việc bị người khác phán xét—đủ mạnh để ảnh hưởng đến công việc, trường học hoặc các mối quan hệ của bạn. Nhưng cũng có những dạng thức tinh tế hơn, thường ngày mà các nhà trị liệu thường thấy.

"Không phải tất cả lo âu đều mang tính lâm sàng", Chloe Carmichael, Tiến sĩ, nhà tâm lý học tại Thành phố New York và là tác giả của cuốn sách "Năng lượng thần kinh: Khai thác sức mạnh của sự lo âu", chia sẻ với SELF. Tùy thuộc vào từng người, những trải nghiệm nhẹ nhàng hơn này có thể gây rối loạn, khiến các tương tác hàng ngày (như gặp gỡ người mới hoặc phát biểu trước công chúng) trở nên hoảng loạn. Sau đây là những dấu hiệu của hội chứng rối loạn lo âu xã hội hay bị nhầm lẫn với sự nhút nhát.

Bạn muốn thể hiện bản thân nhưng lại cảm thấy không thể

Bác sĩ Carmichael cho biết, sâu thẳm bên trong, những người mắc chứng lo âu xã hội muốn kết nối. Họ chỉ cảm thấy tê liệt vì sợ bị chỉ trích hoặc từ chối.

Điều này có thể giống như việc bạn đang để mắt đến một nhóm bạn vui vẻ, sôi nổi trong buổi họp lớp đại học, nhưng lại ngăn cản bản thân tham gia. Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn làm mất đi bầu không khí đó? Hoặc tệ hơn, họ bí mật chế giễu bạn sau đó? Hoặc bạn có điều gì đó quan trọng muốn nói trong một cuộc họp nhân viên, nhưng lại im lặng vì sợ bị coi là ngớ ngẩn. Ngay cả việc gửi một tin nhắn đơn giản như "Bạn muốn đi chơi không?" cho một người bạn mới cũng có thể rất đáng sợ, bởi vì bạn lo lắng rằng mình sẽ trông có vẻ "bám dính" hoặc "quá lố".

Bạn hướng ngoại và nói nhiều... nhưng vẫn cảm thấy xa cách với mọi người

Lo âu xã hội không phải lúc nào cũng giống như việc bạn trốn ở nhà suốt cuối tuần hoặc thu mình vào một góc của một hộp đêm sôi động. Đôi khi nó tồn tại bên trong những người hay nói, hướng ngoại và có vẻ thoải mái trong bất kỳ đám đông nào.

“Bạn hoàn toàn có thể là một người hướng ngoại, hay lo lắng về mặt xã hội”, Ellen Hendriksen, Tiến sĩ, nhà tâm lý học tại Trung tâm Lo âu và các Rối loạn Liên quan của Đại học Boston, đồng thời là tác giả của cuốn sách How to Be Yourself: Quiet Your Inner Critic and Rise Above Social Anxiety, chia sẻ với SELF. Tuy nhiên, trong những trường hợp này, sự hỗn loạn bên trong bắt nguồn từ nỗi nghi ngờ dai dẳng rằng có lẽ bạn không thực sự thuộc về nơi này. Một người chấp nhận mọi lời mời và dường như rất thích giao lưu với nhóm bạn có thể vẫn dành cả buổi tối để ám ảnh về từng lời họ nói, hoặc thầm tự hỏi liệu bạn bè có muốn họ ở đó hay không.

Bạn tự nhủ hãy thư giãn, nhưng cơ thể lại không nghe lời

Thông thường, các dấu hiệu của chứng lo âu xã hội thường xuất hiện trên cơ thể trước khi não bộ kịp can thiệp. Vì vậy, ngoài vòng xoáy tâm lý kinh điển của việc suy nghĩ quá nhiều và đoán già đoán non, tim bạn có thể đập loạn xạ ngay khi nhìn thấy một nhóm bạn đang cười đùa mà không có bạn. Bụng bạn có thể đột nhiên quặn lên, ập đến với một cơn buồn nôn ngay khi đang chuẩn bị cho một sự kiện giao lưu.

Bạn luôn lo sợ mọi người đang phán xét mình, ngay cả sau khi đã tương tác với họ

Một đặc điểm cốt lõi của chứng lo âu xã hội là rất sợ bị từ chối và sự suy ngẫm không ngừng nghỉ đi kèm với nó.

Luôn có một nỗi lo lắng rằng mọi người đang phán xét bạn vì đã nói sai điều gì đó, ăn mặc xuề xòa, hoặc bị coi là nhàm chán, kém cỏi hoặc ngu ngốc. Những lo lắng này thường kéo dài rất lâu sau khi khoảnh khắc đó trôi qua. Ví dụ, ngay cả sau một buổi tối hẹn hò thực sự vui vẻ, não bạn vẫn có thể tiếp tục tập trung vào điều bản thân đã nói (Mình có chia sẻ quá nhiều không?) hoặc tua lại cách bạn vô tình khạc nhổ khi nói chuyện (Có lẽ họ nghĩ mình thật thô lỗ). Trong khi đó, nếu bạn nhút nhát hoặc lo lắng, bạn thường sẽ không rời khỏi một trải nghiệm tương đối tích cực, vẫn tin rằng mọi người đều đang âm thầm cảm thấy kỳ lạ vì bạn.

Bạn không “làm quen” được lâu với mọi người

Ban đầu, việc căng thẳng, im lặng hoặc lo lắng là điều bình thường, nhưng sau đó dần dần thoải mái hơn khi bạn đã trò chuyện vài lần hoặc làm quen với nhóm.

Tuy nhiên, với chứng lo âu xã hội, cảm giác khó chịu đó thường kéo dài - ngay cả sau khi bạn đã hòa nhập hoặc ở cùng những người mà quen biết .Điều này là do sự lo lắng không phải là việc phá vỡ sự ngại ngùng. Đó là nỗi sợ hãi dai dẳng, ăn sâu bén rễ về việc bị xấu hổ, bị làm nhục hoặc bị từ chối, và nỗi sợ này không biến mất theo thời gian hoặc sự quen thuộc.

Bạn hoàn toàn tránh né những cơ hội quan trọng

Chúng ta không chỉ nói đến việc bỏ lỡ giờ vàng vui vẻ của công ty trong tháng hoặc từ chối lời mời dự tiệc chỉ vì bạn không nhận ra ai trong danh sách khách mời.

Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, những người mắc chứng lo âu xã hội có thể từ chối những khoảnh khắc quan trọng của cuộc sống vì sợ hãi. Hãy thử nghĩ xem: từ chối một cơ hội thăng tiến đòi hỏi phải nói trước công chúng nhiều hơn, hoặc bỏ lỡ sinh nhật của bạn thân vì nghĩ đến việc giao lưu với người lạ là không đáng. Nhiều người cũng có thể thấy những tình huống này khó khăn hoặc quá sức, nhưng họ vẫn có thể vượt qua. Nhưng người mắc chứng lo âu xã hội có thể bỏ lỡ hoàn toàn những cơ hội này.