Những ứng dụng khiến người dùng phàn nàn nhiều nhất năm 2025

Thuật ngữ “Enshittification” – tạm hiểu là quá trình một sản phẩm ngày càng tệ đi – gần như là điều không thể tránh khỏi. Rất nhiều ứng dụng và dịch vụ từng được yêu thích đã dần đánh mất trải nghiệm người dùng vì áp lực tối đa hóa lợi nhuận cho cổ đông. Không nhiều ứng dụng thoát khỏi vòng xoáy này, nhưng trong năm 2025, có một số cái tên xuống cấp thấy rõ.

Reddit

Năm nay, Reddit hứng chịu làn sóng chỉ trích dữ dội – trớ trêu thay, phần lớn sự phẫn nộ đó lại diễn ra ngay trên chính Reddit. Và đáng nói là nhiều lời phàn nàn hoàn toàn có cơ sở.

Ứng dụng hiện bị bủa vây bởi quảng cáo, thậm chí quảng cáo còn xuất hiện ngay trong phần bình luận. Nếu không để ý dòng chữ “promoted” nhỏ dưới tên người dùng, rất dễ nhầm quảng cáo với bình luận thật.

Người dùng cũng bức xúc vì Reddit tự động dịch nội dung subreddit bằng AI mà không hề thông báo. Hệ quả là có người vô tư bình luận bằng ngôn ngữ của mình, trong khi toàn bộ các bình luận khác lại đang hiển thị bằng một ngôn ngữ hoàn toàn khác.

Chưa dừng lại ở đó, Reddit gần đây còn thử nghiệm việc không cho sắp xếp bình luận đối với người dùng chưa đăng nhập. Việc cắt bớt các tính năng quan trọng rõ ràng không phải là cách tốt để giữ thiện cảm từ cộng đồng.

Amazon

Amazon có lẽ là ví dụ điển hình nhất cho quá trình “xuống cấp vì lợi nhuận”. Từ một trang web bán sách đơn giản, Amazon đã trở thành một “con quái vật” bán đủ thứ trên đời, nhưng trải nghiệm người dùng thì ngày càng tệ.

Việc tìm đúng sản phẩm mong muốn giờ đây là một thử thách thực sự. Ngay cả khi gõ chính xác tên sản phẩm, những kết quả đầu tiên gần như luôn là hàng được tài trợ. Sản phẩm bạn thực sự cần thường bị đẩy xuống rất sâu, đôi khi còn chẳng xuất hiện trên màn hình đầu tiên. Thay vì ưu tiên người mua, Amazon rõ ràng ưu tiên thứ mang lại nhiều tiền nhất cho họ.

Các sản phẩm khác của Amazon cũng không khá hơn. Màn hình thông minh Echo Show ngày càng hiển thị nhiều quảng cáo hơn ngay trên màn hình chính, gây khó chịu cho người dùng. Prime Video cũng không tránh khỏi xu hướng này, khi quảng cáo giờ đã trở thành điều hiển nhiên với gói Prime tiêu chuẩn, và số lượng quảng cáo còn tăng lên đáng kể trong năm nay. Nếu đã quá mệt mỏi với Amazon, vẫn còn rất nhiều nhà bán lẻ độc lập sẵn sàng phục vụ bạn.

Duolingo

Duolingo đã loại bỏ hệ thống “trái tim” quen thuộc và thay bằng cơ chế “năng lượng”. Trước đây, miễn là người dùng không mắc quá 5 lỗi, họ có thể học bao nhiêu bài tùy thích. Với hệ thống mới, năng lượng bị tiêu hao sau mỗi câu hỏi, kể cả khi trả lời đúng. Chỉ sau khoảng ba bài học, năng lượng có thể cạn sạch, buộc người dùng phải xem quảng cáo, dùng gem hoặc đăng ký gói trả phí.

Sự thay đổi này khiến trải nghiệm học tập tệ đi rõ rệt. Nhiều khi bạn phải né các câu hỏi nghe – nói để tiết kiệm năng lượng, nhưng đó rõ ràng không phải cách học hiệu quả. May mắn là vẫn còn nhiều ứng dụng học ngôn ngữ khác đáng để cân nhắc.

Netflix

Netflix từng rất tuyệt vời, với kho phim và series bản quyền đồ sộ từ các hãng lớn. Nhưng rồi các studio lần lượt mở nền tảng riêng, buộc người dùng phải trả nhiều gói thuê bao khác nhau nếu muốn xem đủ nội dung.

Khi tăng trưởng người dùng chững lại, Netflix bắt đầu tìm cách khác để duy trì lợi nhuận. Năm 2023, hãng mạnh tay siết chặt việc dùng chung tài khoản, và mọi thứ chỉ ngày càng tệ hơn.

“Giọt nước tràn ly” gần đây là việc Netflix loại bỏ tính năng cast từ ứng dụng di động, trừ một số rất ít thiết bị được hỗ trợ. Trước đây, người dùng có thể phát phim trên điện thoại rồi chiếu lên TV, nhưng giờ chỉ còn khả thi với Chromecast đời cũ hoặc TV hỗ trợ Google Cast, và đôi khi còn yêu cầu gói không quảng cáo.

Lời khuyên của Netflix nghe càng khó chịu hơn: “Hãy dùng remote đi kèm thiết bị để xem.” Nói cách khác, người dùng bị ép phải dùng ứng dụng trên TV. Đến mức này, nhiều người bắt đầu tự hỏi liệu có nên tiếp tục giữ Netflix hay không.

Spotify

Spotify bổ sung sách nói vào năm 2023, cho phép người dùng trả phí nghe 15 giờ audiobook mỗi tháng. Nghe qua thì đây là một lợi ích miễn phí thêm vào, chẳng có gì tiêu cực.

Nhưng vấn đề nằm ở chỗ khác. Việc gộp sách nói vào gói Premium cho phép Spotify phân loại dịch vụ của mình là “bundle”. Nhờ một thỏa thuận pháp lý từ năm 2022, các gói bundle được phép trả mức phí bản quyền thấp hơn cho nhạc sĩ và nhà xuất bản tại Mỹ. Spotify đã thắng kiện vào đầu năm 2025, đồng nghĩa với việc họ có thể trả cho nghệ sĩ còn ít hơn trước.

Bản thân ứng dụng cũng ngày càng khó chịu hơn. Nhạc do AI tạo ra xuất hiện tràn lan, thậm chí leo lên top bảng xếp hạng, khiến người dùng gần như không thể tránh khỏi “rác nội dung”. Dù Spotify có nỗ lực xóa bớt các bản nhạc spam, tình trạng này vẫn rất phổ biến. Nếu quá chán nản, người dùng hoàn toàn có thể tìm đến các dịch vụ nghe nhạc khác – hoặc tự xây dựng thư viện cho riêng mình.

“Enshittification” là một thực tế đáng buồn. Nếu một ứng dụng đang rất tốt, khả năng cao là theo thời gian nó sẽ trở nên tệ hơn. Cách tốt nhất mà người dùng có thể làm là “bỏ phiếu bằng hành động” — đơn giản là ngừng sử dụng khi một ứng dụng trở nên quá khó chấp nhận.