Ở một số thị trường quan trọng trên thế giới, máy chơi game (game console) vẫn là sự lựa chọn số một trong việc giải trí, đặc biệt là đối với các phiên bản trò chơi truyền thống. Chẳng hạn như tại Hoa Kỳ, người dân luôn chi tiêu nhiều hơn vào mảng game console (Xbox, PlayStation…) và các dịch vụ đi kèm thay vì PC hay game di động.
Tuy nhiên xu thế này không hoàn toàn phổ biến ở mọi quốc gia trên thế giới. Điển hình như ở nước ta, người dân vẫn có xu hướng chơi game trên PC (và game di động trong vài năm trở lại đây) phổ biến hơn so với trên các thiết bị game console. Rất khó để bắt gặp những cộng đồng game console ở Việt Nam (thường chỉ có tại các thành phố lớn), trong khi các quán net, hay cyber game PC xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ thành thị tới nông thôn.
Trung Quốc cũng vậy. Các hệ máy console chỉ mới bắt đầu tìm được chỗ đứng trong thị trường đông dân nhất thế giới sau khi chính phủ chấm dứt lệnh cấm đối với các thiết bị như vậy vào năm 2014. Hiện tại, sau gần 5 năm lệnh cấm được gỡ bỏ, thị trường game console Trung Quốc đang nhanh chóng chạm mốc gần 1 tỷ đô la doanh thu hàng năm, theo một báo cáo mới từ công ty nghiên cứu thị trường Niko Partners.
Thị trường game console Trung Quốc đang trên đà tăng trưởng nhanh chóng
Nintendo, Microsoft và Sony đều đã tích cực cho ra mắt các thiết bị chất lượng của mình tại Trung Quốc trong vài năm qua. Xbox One đã ra mắt tại nước này vào đầu năm 2014 - ngay sau khi lệnh cấm được gỡ bỏ thời gian ngắn, trong khi Sony cũng đã bán những chiếc PlayStation 4 đầu tiên tại thị trường tỷ dân vào cuối năm đó. Theo báo cáo của Reuters, sau khi thử nghiệm kỹ lưỡng các thành phần cứng khác nhau, Nintendo hiện đang đẩy mạnh hợp tác với nhà phát hành game khổng lồ Tencent để tung ra mẫu máy chơi game chuyên dụng Switch tại thị trường này. Như vậy, gần như các thiết bị game console đình đám nhất thế giới đều đã góp mặt tại Trung Quốc. Và với sự tăng trưởng ấn tượng của thị trường game console tại Trung Quốc, rất có thể các nhà sản xuất lớn như Sony và Microsoft sẽ có kế hoạch chuyển dịch trọng tâm đầu tư của mình sang thị trường mới nổi này.
Đồng thời theo Niko, chính sự quan tâm đầu tư nhiều hơn của các hãng sản xuất cũng là yếu tố đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sự phát triển chung của thị trường game console Trung Quốc - ngành công nghiệp đã tạo ra 767.1 triệu đô la doanh thu trong năm 2018. Niko ước tính rằng con số này sẽ tăng thêm 11%, lên mức 851.1 triệu đô la vào cuối năm nay - mức tăng trưởng trong mơ đối với các thị trường lâu năm khác như Hoa Kỳ hoặc Châu Âu. Người Trung Quốc rõ ràng đang có mối quan tâm ngày càng tăng đối với các thiết bị chơi game chuyên dụng, và sự ra mắt của những sản phẩm hàng đầu như PlayStation 5 hay Xbox thế hệ tiếp theo trong thời gian tới sẽ càng làm bùng nổ thêm cho sự tăng trưởng đó.
Các nhà sản xuất game console đang quan tâm nhiều hơn đến thị trường Trung Quốc
Chính vì những lý do trên, Niko dự báo rằng ngành công nghiệp này tại Trung Quốc trong năm 2023 sẽ đạt mức tăng trưởng gấp đôi năm 2018 với tổng doanh thu toàn ngành ước đạt hơn 1.5 tỷ đô la. Cụ thể trong số 1.5 tỷ đô la đó, sẽ có khoảng 25% sẽ đến từ hoạt động mua bán phần cứng và số còn lại sẽ đến từ doanh số bán dịch vụ, phần mềm.
Chợ xám
Với vị thế là quốc gia đông dân nhất thế giới, Trung Quốc cũng sở hữu một thị trường chợ xám (grey market) cực lớn, và đang có tốc độ phát triển mạnh. Nếu bạn chưa biết, chợ xám là thuật ngữ chỉ các hoạt động trao đổi hàng hóa không chính thức, nhưng đồng thời cũng không vi phạm pháp luật. Hàng hóa giao dịch trong chợ xám sẽ không được ủy quyền và nằm ngoài mong muốn (kiểm soát) của nhà sản xuất cũng như của cơ quan quản lý thị trường.
Thông thường, các sản phẩm giao dịch qua thị trường chợ xám sẽ thường rẻ hơn và có nguồn hàng dồi dào hơn vì chúng “lách” được các hàng rào thuế quan, và người bán được hưởng lợi trực tiếp hơn từ mỗi giao dịch. Theo truyền thống, thị trường chợ xám Trung Quốc tương đối uy tín bởi ít có sản phẩm giả.
Chính những lợi thế nêu trên đã khiến thị trường chợ xám Trung Quốc nói chung ngày càng có quy mô mở rộng hơn. Trong năm 2018, Niko ước tính rằng đã có khoảng 730.000 thiết bị chơi game console được giao dịch thành công thông qua thị trường chợ xám tại quốc gia đông dân nhất thế giới, trong khi các nhà bán lẻ hợp pháp chỉ bán được 450.000 sản phẩm. Tuy nhiên khoảng cách đó đang dần bị thu hẹp khi các hãng sản xuất quan tâm nhiều hơn đến thị trường này và đưa ra những chính sách hỗ trợ khách hàng giao dịch qua các đơn vị bán lẻ hợp pháp mạnh mẽ hơn. Vào cuối năm nay, Niko dự kiến thị trường chợ xám vẫn sẽ chiếm tới 670.000 đơn vị game console bán ra tại Trung Quốc, trong khi các nhà bán lẻ hợp pháp sẽ bán được khoảng 510.000 sản phẩm.
Doanh số tổng thể thị trường game console Trung Quốc
Các nhà phân tích tại Niko cho rằng thị trường chợ xám đối với thiết bị game console trong tương lai sẽ bị thu hẹp đáng kể so với thị trường giao dịch chính thống, và tốc độ của quá trình này là tương đối nhanh. Theo ước tính đến năm 2023, số lượng các thiết bị game console giao dịch qua thị trường chính thống sẽ vượt qua thị trường chợ xám và chiếm phần lớn doanh thu bán hàng đối với các sản phẩm phần cứng nói riêng.