"Những nhà phát triển phần mềm cần làm gì để kiếm được 500.000 USD một năm?”. Một câu hỏi thú vị và thẳng thắn trên diễn đàn Quora bởi mức thu nhập 500.000 USD (khoảng 11 tỷ VNĐ), là điều mơ ước đối với bất kỳ ai, ngay cả đối với một nhà phát triển phần mềm, những người có mức thu nhập khá hơn so với các nghề khác.
Amin Ariana, một doanh nhân công nghệ và từng là một nhân viên của Google đã đưa ra câu trả lời cho thắc mắc này. Câu trả lời của Ariana trên Quora không chỉ đề cập đến vấn đề mà mọi người đều quan tâm mà còn truyền cảm hứng cho mọi người. Có lẽ đó chính là lý do mà nó đã thu hút đến hơn 1 triệu lượt xem, và được upvote hơn 16.000 lần.
Vấn đề không nằm ở 500.000 USD
Có một điểm cần làm rõ ở câu hỏi này, đó là không có khoản "thu nhập" cố định 500.000 USD nào cho các kỹ sư cả. Những khoản thu nhập cao bất thường như vậy thường bao gồm cả lương và thưởng bằng cổ phiếu giới hạn (RSU).
Để giải thích cho mọi người về những gì cần làm để đạt được mức thu nhập trên, Ariana đã đưa ra một câu chuyện ngụ ngôn tương tự như sau:
Một ngôi làng cần tìm người để cung cấp nước cho toàn bộ ngôi làng. Có hai người đến xin “thử việc”.
Người thợ đầu tiên cầm lấy hai cái xô rỗng, đi đến một cái hồ nước ngọt ở gần đó và xách đầy hai xô nước về. Khi về tới nơi, anh ta có thể cung cấp nước cho khoảng 20 người. Trên đường đi, anh ta sẽ uống một ít nước và khi quay lại anh ta sẽ lấy một ít nước khác mang về nhà.
Người thứ hai lại lấy một cái xẻng, một cái cốc nhỏ và bỏ đi đâu đó. Khi trở về, anh ta chỉ cầm theo cái cốc không khiến dân làng không khỏi thất vọng. Mặc dù vậy, những người già trong làng vẫn tin tưởng anh ta và cho anh ta tiếp tục công việc, họ cũng quăng cho anh ta khúc xương để không bị chết đói. Sự việc vẫn tiếp tục diễn ra như vậy cho đến một ngày, anh ta trở về làng với dòng suối chảy liên tục sau lưng mình. Hóa ra, trong suốt khoảng thời gian đó, anh ta đã đào một con suối dẫn nước từ hồ về làng.
Người thứ hai đã khiến cho người đầu tiên bị loại khỏi công việc mang nước cho người dân trong làng và phải đi làm một công việc khác.
Người thứ hai sở hữu dòng suối và đổi nó để có được quyền sở hữu có giá trị tương đương trong ngôi làng, thường là một khoảnh đất.
Người truyền cảm hứng cho người khác
Và Ariana cũng kể một câu chuyện có thật khác mà anh được chứng kiến.
Năm vừa qua, Ariana đón năm mới với vợ ở Monterey Bay. Một hôm, khi đang ở trên đỉnh của trạm quan sát, Ariana và vợ nhìn thấy một anh chàng bắt đầu đào một cái hố trên bãi biển trong khi những người khác mải vui chơi và không chú ý gì tới anh ta cả. Ariana đã nói với vợ mình rằng, trong 30 phút nữa tất cả mọi người sẽ đào bới cho anh chàng kia.
30 phút sau, anh chàng ta đã tạo ra được một dòng nước nhỏ từ lâu đài cát (hoặc cũng có thể là con hào) của anh ta tới đại dương. Anh ta bận rộn với việc thay đổi độ dốc của dòng nước để che chở cho con hào. 5 phút sau, những đứa trẻ phát hiện ra việc anh ta đang cố làm và bắt đầu đào cùng anh ta. Sau 10 phút, một vài người trưởng thành cũng bị thu hút và xắn tay đào cùng anh ta. Sau 55 phút, những người nước ngoài cũng lao vào hỗ trợ đào cùng. Vậy là trong 60 phút, anh chàng này đã truyền cảm hứng cho 15 người khác để cùng nhau hoàn thành luồng nước.
Một chi tiết nhỏ bị bỏ qua ở đây, đó là không phải mọi mồ hôi công sức đều mang lại giá trị tương đương. Người thợ thứ hai sẵn sàng phá bỏ một số quy tắc, chấp nhận mạo hiểm, rủi ro để tạo ra một dòng tài sản tự động cho ngôi làng. Trong khi đó, người thợ đầu tiên chọn cách an toàn và được “trả công” ngay có giá trị mình tạo ra.
Có thể thấy, những người mà người thợ thứ hai đại diện (ở đây là Google) đã chấp nhận rủi ro, không có lợi nhuận trong nhiều năm trước để thiết lập nên dòng doanh thu hàng tỷ USD.
Những người nhận được các khoản RSU lớn là những người:
- Tham gia ngay từ những ngày đầu và chịu trách nhiệm trong việc tạo ra một giá trị cốt lõi quan trọng.
- Tham gia vào một dự án phụ nhưng vô tình tạo ra giá trị.
- Rời khỏi làng để bắt đầu xây dựng một ngôi làng khác.
- Có được kiến thức độc quyền về một dòng giá trị bằng cách nào đó.
Không mạo hiểm, không có thành công
Trong những bình luận về câu trả lời của Ariana, một số người cho biết, họ đã gặp khó khăn khi muốn biến câu chuyện ngụ ngôn trên vào thực tế của mình hoặc câu chuyện ngụ ngôn không thực sự trả lời câu hỏi. Phần lớn những lời bình luận này đều đang nhìn theo thế giới quan của người thợ đầu tiên, theo đuổi việc "được trả tiền".
Ariana lại tiếp tục đưa ra một câu chuyện có thật khác để giúp mọi người quyết tâm hơn một chút.
Vào tháng 5 năm 2009, người thợ đầu tiên nộp đơn vào một vị trí tại Twitter và bị từ chối. Đến tháng 8 năm 2009, anh lại nộp đơn vào một vị trí tại Facebook và lại bị từ chối. Sau hai lần thất bại, anh ta quyết định đào một dòng suối doanh thu từ nhu cầu liên lạc của vùng Hồ Nhân loại tới Ngôi làng của các doanh nghiệp – bao gồm cả hai công ty đã từ chối anh ta, giống như cách mà người thứ hai đã lựa chọn.
Trên đường đi, anh ta đã truyền cảm hứng cho 55 người khác cùng tham gia. Những người già trong những ngôi làng khác cũng quăng cho họ vài khúc xương. Ban đầu là 250.000 USD, rồi tăng lên 8 triệu USD và khi thành công của dòng doanh thu trở nên rõ ràng số tiền họ nhận được từ Sequoia Capital lên tới 50 triệu USD.
Ba giờ trước khi Ariana ngồi viết câu trả lời này (năm 2014), CNN đã đưa ra thông báo về việc Facebook mua lại WhatsApp vào tháng Hai năm 2014 (chính dòng suối do người thợ đầu tiên - Brian Acton - tạo ra sau khi học theo người thợ thứ hai).
Sau 5 năm "đào dòng suối doanh thu" cho mảng kinh doanh của Facebook, Brian Acton đã trở thành một người sở hữu phần vốn tại Facebook, nơi mà trước đây anh từng bị từ chối khi xin việc.
Theo bạn 55 nhân viên, những người tham gia "đào dòng suối doanh thu" đó sẽ cần phải đàm phán để có được mức lương 500.000 USD một năm tại Facebook không? Hoặc bạn có nghĩ Facebook vì lo sợ họ sẽ rời khỏi ngôi làng ngay khi tờ séc được ký nên sẽ buộc phải trả các khoản lương lớn hơn và đầu tư vốn cho họ không?
Người thợ thứ hai không so sánh hay đàm phán về mức lương bởi anh ta bán những của cải không được chú ý tới chứ không bán dịch vụ cho ngôi làng (hay doanh nghiệp đó). Về cơ bản, ngôi làng không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc thỏa thuận với anh ta để đền bù phù hợp với giá trị của dòng của cải mà anh ấy mang lại. Số lượng số 0 được thêm vào sau biểu tượng $ sẽ không còn quan trọng nữa khi nước đến với ngôi làng.