Hôm tôi về quê, thằng em họ túm lấy tôi khoe rối rít: "Em mới nghỉ học di làm cho công ty nước ngoài!" Mười mấy tuổi đầu, mới học lớp 9, không bằng cấp thì làm được gì? Thấy tôi trợn tròn mắt, thằng nhóc giải thích: "Người ta mướn tụi em chơi game, bảy trăm ngàn một tháng lận đó!".
Bảy trăm ngàn đồng ở quê tôi hoàn toàn không phải là con số nhỏ. Trước giờ chỉ nghe nói đến những game thủ nhịn ăn để dành tiền chơi Võ lâm truyền kỳ, còn chuyện vừa được chơi vừa được trả tiền thì mới à nghe!
Nhân vật trong game Lineage |
8 giờ tối 17-3, tôi khấp khởi theo chân thằng em họ đến công ty của nó để được giải trí có trả tiền.
Không ai có hợp đồng!
Cái gọi là công ty của nó là một căn nhà ba tầng ở số F4/13 ấp Long Thời, xã Long Thành Bắc, huyện Hòa Thành. Không có bảng hiệu, chỉ có một tấm bảng nhỏ xíu "Cần tuyển công nhân, học vấn lớp 5 trở lên, dưới 30 tuổi. Kèm theo sơ yếu lý lịch, giấy khám sức khỏe".
Tôi nộp hồ sơ xin làm thử ngày đầu tiên. Công ty có khoảng 70 máy tính và 30 người chơi. Chú bảo vệ cho biết: "Nhiêu đó nhằm nhò gì, công ty đang chuyển thêm máy về. Phải 150 máy, 300 công nhân mới đủ!".
Cùng xin việc với tôi còn có năm người đều dưới 20 tuổi. Tiếp chúng tôi là một người đàn ông Hàn Quốc trên 30 tuổi, được thông dịch viên gọi là trưởng phòng. Quản lý công ty ngoài năm người Hàn Quốc còn có các tổ trưởng người Việt trực tiếp hướng dẫn cách chơi game cho công nhân.
Nghe giới thiệu đây là Công ty EZ Soft, tôi hỏi hợp đồng lao động, trưởng phòng chắc nịch: "Chỉ ký hợp đồng với công nhân chính thức, thử việc không ký!". Nhưng theo tôi biết thì khoảng 80 công nhân ở đây không có người nào có hợp đồng như lời ông ta nói. Sau khi nghe phổ biến nội quy, chúng tôi bắt đầu một đêm thử việc.
Ngủ ngày, cày đêm
Phòng tôi làm việc có 12 máy, ngồi sau máy là 12 gương mặt game thủ non choẹt. Bé Trúc học lớp 8, còn thằng nhóc đeo khoen tai ngồi trong góc nghỉ ngang lớp 7. Tôi bắt đầu một đêm làm việc với trò chơi có tên Lineage.
"Công nhân" phải làm việc hai tuần ca ngày, hai tuần ca đêm. Ca ngày từ 7 giờ 30 đến 18 giờ, ca đêm từ 19 giờ 30 đến6 giờ sáng hôm sau. Một tháng được nghỉ hai Chủ nhật. Tiền lương 700.000 đồng/tháng, chơi giỏi sẽ có thưởng thêm. Công nhân thử việc được hưởng 70% (gần 500.000đồng), riêng tháng đầu tiên sẽ trừ mười ngày do đào tạo, thời gian thử việc là vô hạn định. |
Trò này khá giống Võ lâm truyền kỳ nhưng khó hơn. Các game thủ không được tự ý chơi, tranh giành báu vật loạn xà ngầu. Trong Lineage có quy tắc luật pháp như của một xã hội. Mọi người phải tuân thủ luật pháp và phải fair play. Đi tìm kho báu (dây chuyền, áo giáp, đèn, bùa, tiền...) hay trừ gian diệt bạo cũng phải trên tinh thần chơi đẹp là trên hết.
Không khí phòng sôi sục: "Chị, cho em 10 bịch máu đi! Hôm qua em cho chị ba cục đá Bana đó"; "Thằng nào chơi xấu lượm tiền của tao? Tao thấy trước mà"; "Con của mày yếu rồi kia, cho nó ăn đi, ăn trái cây cũng được",...
Tất cả chìm đắm trong một thế giới ảo đầy màu sắc.
Đang chăm chú, tôi giật nảy mình khi tổ trưởng mặt mày giận giữ xông vào quát: "Đứa nào dám gõ chữ Việt? Muốn chết hả? Lần đầu cũng là lần cuối nghe. Vi phạm nữa thì đừng trách!".
Thì ra công nhân ở đây chơi game với danh nghĩa người Hàn Quốc. Đây là game của riêng người Hàn Quốc, bất kỳ một chữ nào không phải chữ Hàn lọt vào đều bị coi như không phải người Hàn Quóc chơi. Nhân vật đó sẽ bị "đập tơi tả".
Hơn 12 giờ khuya, tất cả được nghỉ giải lao để 1 giờ 30 làm việc lại. Lúc này tôi đã bắt đầu vàng hoa mắt, lưng còng tay mỏi do phải liên tục tìm diệt quái vật, lượm tiền, bơm máu...
Nghỉ một chút, tổ trưởng thúc vô làm. Tất cả lại ngồi vào máy. Đơn vị tiền tệ của Lineage là Eden. Theo quy định của công ty, những người mới một ngày phải kiếm được ít nhất hai trăm ngàn Eden, còn trung bình phải kiếm được ba trăm ngàn.
Người chơi giỏi một ca làm việc kiếm được cả triệu là bình thường. "Hôm bữa em lượm được lá bùa bán được một triệu, công ty thưởng cho em một trăm ngàn đồng", một cậu nhóc được tiếng chơi giỏi khoe với tôi.
4 giờ sáng. Không khí trong phòng vẫn còn rất hào hứng nhưng tôi đã thấy những cái ngáp dài. Nhiều game thủ gương mặt bơ phờ ra ngời rửa mặt cho tỉnh người. Cửa nhà đã khóa, bên ngoài chắc không ai biết trong có mấy chục người không ngủ.
6 giờ sáng. Nhiệm vụ cuối của công nhân là vô "chợ" bán hết "báu vật", đổi ra tiền và nộp lại cho công ty, sau đó ký tên điểm danh vào sổ là xong một ngày làm việc. Nhưng đến 6 giờ 30 sáng, mới chỉ khoảng một nửa ra về, số còn lại vẫn không rời ghế. Thấy tôi lảo đảo, tổ trưởng lắc đầu thương hại: "Em làm không nổi rồi, về kiếm việc khác đi".
Bán hàng ảo thu tiền thật!
Đến giờ thì tôi đã hiểu vì sao công ty này lại thuê người chơi game. Trưởng phòng người Hàn Quốc giữ "tài khoản" trên mạng của công nhân, còn người quản lý công ty sẽ đổi tiền ảo lấy tiền thật bằng cách bán lại cho những game thủ bên Hàn Quốc không có thời gian kiếm tiền Eden để mua báu vật hoặc nâng cao sức mạnh cho nhân vật của mình.
Theo một tiết lộ "tuyệt mật", tôi được biết một Eden đổi được hơn hai đồng Việt Nam. Trung bình một ca công nhân kiếm được tổng cộng ba triệu Eden, nghĩa là đã đem về cho công ty hơn sáu triệu đồng, trung bình mỗi tháng công ty thu không dưới bốn trăm triệu đồng.
Khấu trừ các chi phí đường truyền, tiền thuê nhà, lương cho quản lý, lương công nhân, tiền điện thoại..., công ty lãi không dưới hai trăm triệu đồng. Số thu nhập từ món hàng ảo này chắc chắn không được quản lý, thu thuế!
So với những gì các công nhân nhỏ tuổi kia bỏ ra và đem lại, mức lương không tương xứng chút nào. Những tổn hại về sức khỏe do phải thức đêm liên tục ai sẽ ghánh chịu trong khi các em không có hợp đồng lao động, không có bảo hiểm y tế? "Lỡ như có tai nạn, như đột quỵ chẳng hạn thì tính sao anh?" - tôi hỏi. Anh tổ trưởng cười: "Anh còn không có hợp đồng, huống gì...".
Những "công nhân" này hầu hết không vì cuộc sống khó khăn mà phải bỏ học đi làm phụ giúp gia đình. Bé Thảo, người nhỏ như con chuột lắt, cười như nắc nẻ khi thấy tôi nghi ngờ: "Thiệt đó, em 15 tuổi mà nói dóc 16 tuổi. Em mới nghỉ học vô đây làm. Thức suốt đêm, sáng về em ngủ tới chiều. Thức dậy, ăn cơm xong đi làm tiếp".
Một cậu bé nói với tôi: "Mẹ em nói nghỉ học ở nhà ở không thì không được, đi làm là tao chịu. Lúc trước em trốn chơi Võ lâm suốt đêm hoài cũng vậy".
Đầu tư chui, nhiều vi phạm khác...?
Theo tìm hiểu của chúng tôi, Công ty EZ Soft chỉ là một đại lý Internet do người Việt đứng tên. Khi tôi hỏi một anh công an xã Long Thành bắc về việc công an có biết công nhân ở đó phải làm ca đêm không, anh trả lời tỉnh queo: "Người ta làm ăn hợp pháp, có giấy phép, mấy người Hàn Quốc có đăng ký tạm trú đàng hoàng thì mắc gì tụi tui kiểm tra? Mười lăm tuổi là biết suy nghĩ rồi, tụi nó muốn làm gì thì tùy tụi nó chứ. Có ai ép nó đâu! Có phạm pháp đâu mà ngăn cản!".
Game online lợi hại đã có nhiều tranh luận khác nhau nhưng chắc chắn rằng nó rất hấp dẫn, càng chơi càng nghiện. Đã có quy định các dịch vụ Internet không được hoạt động quá 12 giờ đêm và mỗi người chơi game không được quá ba tiếng đồng hồ mỗi ngày, tương lai những "công nhân nhí" này sẽ là gì đây khi bỏ học chỉ để làm hai việc: chơi game rồi ngủ bù? Việc quản lý, bảo vệ người lao động theo pháp luật ở đây hoàn toàn bị buông lỏng.
Vấn đề đặt ra là với sự hiện diện của năm người Hàn Quốc, với việc buôn bán Eden với thị trường ảo của Hàn Quốc thì có khả năng đây là hình thức đầu tư chui. Chúng tôi mong rằng các cơ quan chức năng tỉnh Tây Ninh hết sức quan tâm làm rõ những nghi vấn này.