Những người châu Á đặt nền móng cho công nghệ toàn cầu

Sprint - một trong những công ty viễn thông lớn nhất Mỹ và thế giới - có từ viết tắt với nghĩa "Đường sắt" (Southern Pacific Railroad Internal Networking) trong tên gọi. Trong tên gọi này từ "Railroad" bắt nguồn từ lịch sử viễn thông của Mỹ. Ngày xưa, các kỹ sư đã chọn chạy dây cáp bên dưới các tuyến đường sắt như Nam Thái Bình Dương để phát triển điện tín. Đến khi các sợi quang (fiber optics) ra đời, họ cũng cho chúng chạy dọc theo các tuyến đường sắt được xây dựng từ cách đây hơn 150 năm của Mỹ. Và chính người nhập cư Trung Quốc đã xây dựng đường sắt ở Mỹ.

Ngoài lĩnh vực viễn thông, người châu Á đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực công nghệ khác.

Chung-chin Kao đưa IBM đến Trung Quốc

Vào năm 1940, Chung-chin Kao, một kỹ sư người Mỹ gốc Hoa đã chế tạo thành công máy đánh chữ điện hỗ trợ tiếng Trung đầu tiên trên thế giới.

Kao sinh năm 1906 tại Trung Quốc. Năm 1936, ông học kỹ thuật điện tại Cao đẳng Marconi ở Chelmsford, Anh.

Hai năm sau, ông đến Đức để tiếp tục học tập, do Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ nên kế hoạch này phải bỏ dở. Kao đến Mỹ vào năm 1942 và sau một năm ông trở thành trưởng phòng phát thanh của Thông tấn xã Trung ương Trung Quốc, đồng thời là nhân viên nghiên cứu liên lạc vô tuyến của Ủy ban Quân vụ Trung Quốc tại Mỹ. Trong thời gian này ông đã bắt đầu chế tạo máy đánh chữ điện hỗ trợ tiếng Trung đầu tiên. Kao đã hợp tác với IBM để chế tạo và hoàn tất chiếc máy năm 1947.

Máy đánh chữ do IBM chế tạo có kết cấu gồm 5.400 ký tự Trung Quốc cùng hệ thống chữ cái tiếng Anh, dấu chấm câu, chữ số và các ký hiệu khác, được đánh giá là một sự kỳ công. Và điều quan trọng là sau đó chiếc máy đã giúp IBM đặt dấu chân đến thị trường Trung Quốc.

Chan Yeh và công cuộc số hóa tiếng Trung

Chan Yeh là một kỹ sư, nhà phát minh và doanh nhân người Mỹ gốc Đài Loan. Ông sinh ra ở Đài Loan, sau khi di cư sang Mỹ ông học tại Học viện Hàng không Northrop (nay là Đại học Northrop) ở Inglewood, California. Sau đó ông làm công việc cơ khí máy bay chở hàng tại Slick Airways ở Burbank.

Sau đó, Yeh theo học tại Học viện Quân sự Virginia và tốt nghiệp vào năm 1960 với bằng Cử nhân kỹ thuật điện, chuyên ngành khoa học quân sự. Yeh còn nhận bằng Thạc sĩ kỹ thuật hạt nhân của Đại học Cornell vào năm 1963, bằng Tiến sĩ Kỹ thuật điện năm 1965.

Sau đó, Yeh gia nhập IBM và làm việc tại văn phòng mới ở San Jose, California.

Trong thời gian làm việc tại IBM, Yeh dành thời gian rảnh rỗi để tìm cách để số hóa các ký tự Trung Quốc trên nền tảng điện tử nhằm đưa chữ viết Trung Quốc vào máy tính. Yeh đặt tên cho dự án của mình là "Đại bàng sắt".

Dự án "Đại bàng sắt" của Yeh thu hút sự chú ý của Đài Loan. Nhận được lời đề nghị của tham mưu trưởng liên quân Đài Loan, Yeh nghỉ phép 1 năm tại IBM để tập trung toàn thời gian vào dự án. Sau thời gian nghỉ phép, ông thành lập công ty có tên Ideographix tại Californias. Trụ sở của công ty ông là một trong những tòa nhà được xây dựng sớm nhất ở Thung lũng Silicon. IPX - "Đại bàng sắt", hệ thống tạo khuôn mẫu bằng máy tính là sản phẩm chủ lực của Ideographix. Sản phẩm này đã thay đổi ngành in ấn của Trung Quốc mãi mãi sau này.

Ban đầu IPX chỉ được quân đội Đài Loan và Mỹ sử dụng. Sau đó, các hãng truyền thông dần tiếp cận sản phẩm này, một trong đó là tờ nhật báo lớn nhất Đài Loan, United Daily News (Lianhebao).

IPX, đã giúp United Daily News giảm lực lượng lao động từ 400 người xuống chỉ còn 50 người, đồng thời thời gian thực hiện công việc cũng được rút ngắn. Điều này đã giúp tờ báo đánh bại các đối thủ khác trong cuộc chạy đua phát hành sau đó.

"Người đi xuyên tường" Leo Esaki

Esaki sinh năm 1925 tại Osaka (Nhật Bản). Sau khi lấy bằng Tiến sĩ ông làm việc tại Tổng công ty Kỹ thuật Viễn thông Tokyo - công ty tiền thân của Sony. Trong quá trình làm việc ở đây, Esaki đã phát hiện các vòng đời electron có thể "đi xuyên bức tường nguyên tử" trong vật liệu bán dẫn - nền tảng của nhiều chip điện tử hiện nay.

Năm 1957, Esaki và các đồng nghiệp giới thiệu thiết bị điện tử lượng tử đầu tiên mang tên Diode Esaki, hay Diode xuyên hầm (Diode Tunnel).

Diode Tunnel không chỉ đặt nền tảng cho những khám phá sâu hơn về sự dịch chuyển electron bên trong của chất rắn, mà còn đóng góp không nhỏ trong việc phát triển tiến bộ khác trong khoa học bán dẫn và điện tử.

Năm 1960, Esaki gia nhập Trung tâm Nghiên cứu Thomas J. Watson của IBM. Tại đây, ông tiếp tục nghiên cứu một lĩnh vực tiên phong khác là "thiết kế cấu trúc lượng tử bán dẫn", áp dụng để xây dựng các siêu kết tụ (superlattices) - yếu tố ảnh hưởng đến chất bán dẫn, kim loại và vật liệu từ tính.

Năm 1973, Esaki nhận giải thưởng Nobel vật lý và Huân chương Danh dự IEEE năm 1991. Năm 1992, ông đảm nhận chủ tịch của Đại học Tsukuba và Viện Công nghệ Shibaura tại Nhật Bản.

Ngoài những cái tên trên, danh sách những người châu Á đặt nền tảng cho công nghệ Mỹ và thế giới còn rất nhiều, ví dụ như:

Kie Y. Ahn - một kỹ sư người Mỹ gốc Hàn Quốc với các nghiên cứu về phim từ tính và thiết bị bộ nhớ.

An Wang, người sáng lập Phòng thí nghiệm Wang, chuyên về các sản phẩm máy đánh chữ, máy tính, bộ xử lý văn bản, sau này là máy photocopy và máy in lazer.

Ajay Bhatt - nhà nghiên cứu người Mỹ gốc Ấn Độ, đã đưa ra chuẩn USB (Universal Serial Bus) phổ biến hiện nay.