Nhìn lại vấn đề: Google vẫn là ông vua Ajax?

Google vốn giữ vị trí hàng đầu trong các ứng dụng sáng tạo trên nền Ajax nhưng những kẻ thách thức rất nhiều. Chúng tôi đã nghiên cứu 20 ứng dụng trực tuyến khác để so sánh với các sản phẩm của Google và tìm ra câu trả lời xác đáng nhất trong tình hình hiện nay.

Trong thế giới máy tính của tương lai, các chương trình Desktop trở thành quà khứ. Thay thế chúng là các ứng dụng miễn phí, đơn giản và dựa trên nền Web. Chúng có thể làm được mọi việc, từ các bảng tính tới e-mail và sẽ còn hơn thế nữa.

Yếu tố giúp biến điều trên thành hiện thực chính là Ajax (Asynchronous JAscript and XML) một ngôn ngữ lập trình giúp cho các Website có cùng kiểu tương tác và tốc độ của chương trình desktop truyền thống. Với Ajax, chúng ta không cần các ứng dụng desktop nữa, bạn có thể dùng dữ liệu của mình tại bất cứ đâu vì tất cả đều được lưu trữ trên các website Ajax. Ai sẽ còn cần Microsoft hay nhà sản xuất nào khác? Và tất cả đều miễn phí!

Tương lai là thế, còn thực tế bây giờ thì sao?

Để có câu trả lời chính xác chúng ta hãy cùng tìm trên internet các chương trình ứng dụng Ajax tốt nhất theo 6 chủ đề: calendar, email, quản lý thông tin, bảng tính, các chương trình desktop (trong Ajax gọi là webtop) và các trình xử lý văn bản. Chúng ta hãy cùng chọn ra những hãng tốt nhất và cả một số đối thủ cạnh tranh của họ nữa.

Ajax có nhiều mặt nâng cao nhưng bạn cũng đừng bỏ tất các ứng dụng desktop của mình. Vì thông thường, các website Ajax không hiệu quả hay hữu ích như các chương trình desktop tương ứng của chúng. Ví dụ các bảng tính spreadsheet jockey chẳng hạn. Trong tương lai chắc chắn sẽ được tích hợp với Excel.

Tuy nhiên bạn cũng có thể tìm thấy nhiều chức năng và thành phần đáng kinh ngạc trong các ứng dụng Ajax này. Ví dụ chương trình Zoho Writer cao hơn Word một bậc. Nó có thể tự động tạo định dạng HTML cho văn bản khi truyền tải và có các chức năng điều khiển hình ảnh tốt hơn. Hay như Gmail có thể đưa ra bất kỳ chương trình e-mail nào với tài sản tương ứng của chúng.

Nói chung, nếu bạn muốn có sự cộng tác khi soạn thảo và chỉnh sửa văn bản hay chia sẻ calendar, các website này là lựa chọn tốt nhất. Không có chương trình desktop nào so sánh được với chúng.

Hơn nữa hầu hết các ứng dụng Ajax mới chỉ ở phiên bản beta (trong cùng một cặp với phiên bản alpha). Vì thế có thể chúng sẽ được cải tiến nhanh chóng trong vài tháng tới.

Bây giờ chúng ta sẽ cùng xem xét chương trình nào là tốt nhất cũng như chương trình nào là kém nhất theo từng chủ đề chúng ta đưa ra ở trên.

1. Calendar (Lịch biểu)

Vị trí thứ nhất: Google Calendar

Google rõ ràng đang cố gắng trở thành ông vua của các chương trình ứng dụng desktop online. Với Gmail, bảng tính Google Speadsheet và chương trình soạn thảo văn bản trực tuyến Writely, mục tiêu lớn tiếp theo của hãng này là tạo ra một bộ các chương trình Google trực tuyến. Google Calendar là một thành phần thông minh trong bộ đó.

Google Calendar với mức độ đơn giản nhất hữu ích cho phạm vi người dùng

Giống như các bộ lịch Ajax khác, Google Calendar cho phép bạn tạo các sự kiện trong bản kế hoạch làm việc nhanh chóng bằng cách ghi vào một hộp đơn, chẳng hạn như “Gặp sếp từ 9h đến 10h sáng - cuộc họp phòng B”. Chương trình sẽ phân tích và chèn sự kiện vào trong lịch biểu một cách thích hợp. Bạn cũng có thể tự mình ghi lại và sắp xếp lịch theo ý riêng. Nếu không, đầu tiên bạn phải kích vào đường link để chương trình tự động sắp xếp thời gian cho bạn. Các calendar khác luôn luôn có một hộp trống sẵn sàng cho bạn bổ sung thêm sự kiện, giúp bạn thuận tiện hơn khi làm việc.

Điều tuyệt nhất ở Google Calendar là tính thông minh và dễ hiểu khi xử lý các bộ lịch chia sẻ. Bạn có thể thêm bao nhiêu lịch iCal hay lịch chia sẻ riêng tư cũng được. Google sẽ lập danh sách tất cả chúng trên cửa sổ chương trình. Sau đó bạn có thể kiểm tra lịch bạn muốn tại bất kỳ lúc nào. Điều đó có nghĩa là bạn có thể load từng lịch đã được chia sẻ bạn cần mà không cần nhồi nhét tất cả chúng lên màn hình trong một lần mở ra. Chẳng hạn bạn có thể không kiểm tra lịch với lũ trẻ nhà bạn mà chỉ cần xem các buổi hẹn kinh doanh của mình.

Các mục trong Calendar có thể gồm nhiều thông tin hữu ích bên cạnh topic và thời gian. Ví dụ như khu vực (được gắn với Google Maps) và các vị khách. Bạn có thể sắp xếp chương trình làm việc không chỉ hàng ngày hay hàng tuần mà còn có thể lặp lại vào mỗi thứ ba hay thứ năm. Bạn có thể gửi các thông báo qua e-mail, SMS hay điện thoại di động.

Google Calendar không phải là hoàn hảo. Có khả năng Google Calendar sẽ đồng bộ hoá với Outlook hoặc một handheld và tốt hơn là tích hợp với các dịch vụ khác của chính hãng Google. Nhưng nhìn tổng thể đây là chương trình ứng dụng hữu ích nhất.

Một điểm cần chú ý: Khi tôi đang viết bài này thì bộ lịch của tôi bị lỗi! Tôi không thể truy cập được vào ba lịch đã chia sẻ. Tôi đã liên hệ với Google, đưa lại cho họ tên của ba lịch đó. Họ nói họ đã nhận ra vấn đề và chỉ trong vòng 24 giờ lỗi sẽ được sửa. Khi tôi đăng bài này có thể chúng đã hoạt động trở lại. Nhưng phải nói rằng đã lâu lắm rồi tôi mới phải nhận kiểu dịch vụ sửa chữa như thế này từ một công ty phải trả tiền!

Vị trí thứ hai: 30 Boxes

Sử dụng 30 Boxes cũng giống như mua một chiếc xe ô tô mới, với sự chuyển giao thủ công và nhiều tính năng mở rộng. Bạn không chỉ muốn lái nó mà còn muốn tìm hiểu xem nó có thể làm được gì.

30 Boxes hầu như quá nhiều thành phần không cần thiết

Ở mức đơn giản nhất, 30 Boxes hoạt động như một lịch biểu trực tuyến. Bạn có thể dễ dàng thêm thông tin thời tiết, các bản feed RSS, danh sách công việc cần làm hay các thông báo từ Livejournal, Flickr, MySpace vào bộ lịch của bạn. Bạn cũng có thể add tên những người bạn và chia sẻ lịch với họ. 30 Boxes còn đưa ra các webtop riêng của nó (phải thừa nhận là rất đơn giản). Các webtop này (chính là các chương trình desktop) đưa ra bản tóm tắt các cuộc hẹn hằng ngày , các mục cần làm và thêm các ứng dụng như Google search, Yahoo mail, hay thậm chí là Google Calendar trong tương lai. Và các tính năng bổ sung cho 30 Boxes không ngừng được tăng thêm. Đến nay phiên bản mới đã có thêm một chức năng moblie cho điện thoại di động.

Nhưng các chức năng đó dường như là quá nhiều nếu tất cả việc bạn muốn làm chỉ là tìm ra các cuộc hẹn của mình. Một điều chắc chắn ở 30 Boxes là bạn có thể giải trí với nhiều chức năng vui nhộn.

Các Calendar hữu ích khác:

CalendarHub: CalendarHub đưa ra các tính năng lịch biểu cơ bản. Bạn có thể ghi một cuộc hẹn, chia sẻ với người dùng khác, nhập các lịch của người khác và đồng bộ nó với một lịch iCal. Tuy nhiên, không có chương trình sắp xếp lịch nào gây hiểu nhầm kinh khủng như CalendarHub. Nói cách khác, đây là lịch biểu có thể dùng được nhưng không thể cạnh tranh với các chương trình khác trong danh sách:

Kiko Calendar: Mặc dù nó không được ưa chuộng như Google Calendar nhưng nó có nhiều tiềm năng. Tại thời điểm viết bài này nó đã được bán trên eBay. Chúng ta không biết được ai sẽ là người sở hữu chương trình này và họ sẽ làm gì với nó trong tương lai. Vì thế hãy khoan bàn vội về Kiko Calendar. Bạn chỉ cần biết rằng đó là một chương trình lịch hữu ích và biết đâu sau này có thể thay thế Google Calendar.

2. E-mail

Vị trí thứ nhất: Gmail

Google lại giành vị trí đứng đầu trong các nhà cung cấp e-mail Ajax. Điều này không gây ngạc nhiên đối với người sử dụng Gmail, dịch vụ nhận được sự ủng hộ và thích thú nhất từ nhiều người khác nhau. Hiện khá nhiều bạn của tôi có địa chỉ Gmail.

Gmail cạnh tranh với nhiều chuơng trình ứng dụng desktop e-mail về tính hữu ích

Một lý do khiến Gmail rất được ưa chuộng là bởi Gmail nằm trong số ít ỏi dịch vụ e-mail có hướng đi khác với các kiểu dịch vụ e-mail truyền thống. Đầu tiên, Gmail nhận mail thông qua phương pháp lọc xâu chuỗi, các e-mail có cùng người gửi/người nhận và các subject được xem xét cùng với nhau hơn là phân tách thành các e-mail rải rác. Tuy nhiên phương pháp này cũng đã được áp dụng ở nhiều gói e-mail khác, như Lotus Notes. Gmail còn có tuỳ chọn đàm luận theo mạch được đặt mặc định. Tôi tán thành tuỳ chọn này, ít nhất đó là một listverv (chương trình liệt kê thư điện tử) rất thiết thực. Cách phương pháp này tạo cho tôi cảm giác các cuộc hội thoại với các thành viên trong danh sách đã thực sự thay đổi.

Một sự khác biệt chủ yếu nữa là việc dùng các label trong Gmail hay hơn là dùng các folder trong các e-mail thông thường. Các label giúp người dùng tổ chức lại các e-mail của họ. Một người tin tưởng và sử dụng folder sẽ phải cố gắng tìm cái cần thiết trong vô số e-mail được lưu trữ. Cách tiếp cận mới này sẽ giúp việc tìm kiếm nhanh hơn rất nhiều. Bạn tạo ra các bảng theo phân loại (như: “Gia đình”, “Nhóm làm việc”, “Tin tức về máy in”… ) trong danh sách, khi cần thì kích vào một label và danh sách của bạn sẽ chỉ gồm các thư theo nhãn phân loại. Và không cần phải tự mình phân loại label của e-mail, bạn có thể lọc các e-mail gửi đến với các yếu tố và label khác nhau một cách tự động.

Thực tế Gmail có một số thành phần thú vị mà các bạn nên dùng, ví dụ bạn có thể gửi email đi với một địa chỉ email khác (chẳng hạn thỉnh thoảng bạn forward email của chính mình gửi tới Gmail để có thể truy cập nó dễ dàng hơn tại máy khác). Bạn có thể sử dụng nó như là dịch vụ mail dùng POP và tất nhiên bạn có thể dùng công cụ tìm kiếm của Google qua email của bạn.

Với lý do trên và chỉ cần 2,5GB không gian lưu trữ khiến cho Gmail trở thành dịch vụ hàng đầu trong các dịch vụ e-mail.

Vị trí thứ hai: Yahoo Mail

Yahoo Mail mới chỉ đến với công nghệ Ajax trong thời gian gần đây (người dùng có thể tuỳ chọn sử dụng Ajax hay kiểu cũ). Nhưng thực tế không có nhiều cải cách mới, cho dù họ tiếp thu công nghệ này khá tốt. Có thể dễ thông cảm bởi Yahoo có số lượng người dùng rất lớn, mà chủ yếu họ dùng giao diện truyền thống. (Tất nhiên ngoại trừ thực tế là Yahoo nhắm vào sâu Yamanner, một trong những mục tiêu đầu tiên của các website Ajax).

Yahoo Mail đã chuyển giao tốt đẹp sang dạng Ajax

Yahoo Mail sử dụng phương thức tổ chức folder truyền thống. Với Ajax, bây giờ bạn có thể dùng chức năng drag-to-drop (kéo-thả) để di chuyển e-mail. Một chức năng bổ sung với các trang được phân thành từng tab, và tất nhiên khi đó bạn có thể mở cùng một lúc nhiều e-mail và dễ dàng chuyển từ e-mail này đến e-mail khác. Giao diện này của Yahoo nặng về quảng cáo hơn của Google và những quảng cáo đó có trật tự chứ không quá tràn lan. Với Yahoo bạn cũng có thể thiết lập một số tính năng lọc thư và trả lời tự động. Thêm nữa, Yahoo Mail chỉ có 1GB lưu trữ, trong khi Gmail thì có tới 2,5 GB.

Một số dịch vụ Mail khác:

AOL Mail: Nếu bạn muốn kiểm tra xem liệu địa chỉ e-mail AOL cũ có còn hoạt động không, bạn có thể thấy giao diện mới của AOL. Nó rất giống với Yahoo, cũng các folder ở bên trái, danh sách ở trung tâm và các quảng cáo ở bất cứ chỗ nào có thể đặt được. Bạn có 2GB để lưu trữ AOL Mail và nếu bạn là thành viên lâu năm của AOL, bạn có thể diệt được tất cả spam.

Windows Live Mail: Microsoft cung cấp một dịch vụ e-mail mới với giao diện đẹp mà đơn giản (mặc dù vẫn để lại không gian cho quảng cáo như thường lệ) và tính bảo mật cao (bất kỳ e-mail nào không nằm trong danh sách Allowed Senders và Contacts thì sẽ nhận được cảnh báo; và tất cả các file đính kèm, ảnh, liên kết sẽ được block cho đến khi nào bạn). Windows Live Mail có dung lượng 2GB và một vài tính năng cơ bản, nhưng bạn có thể khó tìm thấy các tính năng đó (ví dụ: nếu bạn cần sử dụng bộ lọc mail thì click vào tùy chọn Options và chọn Mail and junk e-mail).

3.Công cụ quản lý thông tin

Vị trí thứ nhất: Google Notebook

Chúng ta hình như hơi mệt khi phải gật đầu với Google lần nữa nhưng đây là sự thật. Google Notebook là giải pháp hoàn hảo cho việc tổ chức các clip thông tin bạn tìm thấy trên web. Website cho phép bạn tạo “notebook” và thiết lập nó vào các khu vực khác nhau. Bạn có thể sao chép các clip từ trang web hay toàn bộ trang web vào từng đoạn khác nhau. Các clip và website gồm nội dung đầy đủ các trang, bao gồm cả đồ hoạ, multimedia… Bạn có thể kéo và thả các clip giữa các khu vực và sắp xếp lại chúng một cách dễ dàng.

Google Notebook đưa ra cách tuyệt vời để tổ chức thông tin bạn lấy từ Web

Việc tìm kiếm thông tin bạn đã ghi lại khá dễ dàng bởi vì bạn không chỉ sử dùng các đường dẫn mà còn có thể dùng chức năng tìm kiếm của Google trong Notebook. Giao diện của chương trình này là ở mức tối thiểu (đặc trưng của Google), nó cho phép bạn xác định các clip và thông tin tại màn hình trung tâm.

Bắt đầu bằng việc cài đặt ứng dụng mini làm việc bên trong browser của bạn (phiên bản này dùng được cho cả Firefox và IE) và chạy như là một biểu tượng nhỏ riêng biệt. Kích vào nó khi bạn thấy thông tin trên trang web bạn muốn lấy ra và lưu trữ. Thêm vào đó bạn đánh dấu một phần trang Web rồi kích phải chuột vào phần đó, lưu trữ nó trực tiếp trên notebook.

Để xác định đường dẫn, tìm kiếm và tổ chức thông tin mỗi lần bạn lấy ra, cách tốt nhất là bạn vào trang chủ của Google Notebook. Từ đó bạn cũng có thể chia sẻ notebook với người khác.

Có một số vấn đề với Google Notebook. Nếu bạn kiểm tra thì sẽ thấy thỉnh thoảng nó bị ngắt quãng khi một lượng lớn thông tin với nhiều hình ảnh trang web được chuyển qua. Và có thể có chút nhầm lẫn khi dùng ứng dụng mini này chạy trên trình duyệt của bạn: đôi khi nó không nhận ra danh mục bạn đang đặt clip là cái nào. Nhưng đó là những lỗi thứ yếu. Nếu ai cần tổ chức các bit thông tin online thì nên dùng chương trình này.

Vị trí thứ hai: Backpack

Nói đến Backpack là nói đến công cụ tổ chức với các danh sách to-do và người nhận note pumped-up. Với mỗi dự án cần tổ chức bạn có thể tạo một trang, mỗi trang gồm các danh sách to-do, đoạn văn định dạng tự do, các thông báo và các nhắc nhở. Thậm chí bạn có thể tạo ra các nhắc nhở tự động gửi tới qua e-mail hay gửi tới điện thoại di động của bạn qua dịch vụ SMS. Và nếu bạn dùng iCal của Apple, Calendar của Mozilla hay bất cứ chương trình nào hỗ trợ định dạng iCalendar, lời nhắc nhở sẽ được tự động thêm vào calendar của bạn.

Một trong những thành phần tốt nhất của Backpack là khả năng tạo ra các lời nhắc tự động

Nếu bạn muốn có một lịch biểu, lưu trữ các file và hình ảnh, hoặc tạo ra hơn 5, 10 trang nhắc nhở, bạn sẽ phải trả thêm tiền. Tùy theo bạn có bao nhiêu trang và bao nhiêu nhắc nhở, không gian lưu trữ là bao nhiêu, giá cả sẽ khoảng từ 5$ đến 14$ mỗi tháng.

Các bộ quản lý thông tin khác:

Voo2do: Bạn muốn tổ chức thông tin? Chương trình này không có chức năng giúp bạn, nhưng mặt khác nó có nhiều chức năng khác như khả năng tạo to-do, viết chú thích, dò giới hạn và tạo sự cộng tác. Song chương trình này cũng dễ nhầm lẫn khi sử dụng. Bạn có thể sẽ thích thú khi trở lại với trang giấy và cái bút chỉ hơn là dùng phần mềm này.

TimeTracker: Bạn muốn có các tính toán thời gian hoạt động của máy tính? Bạn cần một số cách tính lượng thời gian sử dụng? Thế thì hãy sử dụng công cụ TimeTracker này nhưng bạn đừng trông mong quá nhiều.

Xem tiếp phần II