Nhiều bài đăng cũ của Mark Zuckerberg biến mất ‘không để lại dấu vết’, Facebook cho biết họ đã… xóa nhầm

Vừa qua, trên nhiều diễn đàn “tám chuyện” công nghệ nổ ra thông tin cho biết tất cả các bài đăng cũ trên Facebook của CEO Mark Zuckerberg đã biến mất, và đội ngũ của công ty này cho biết họ đã… xóa nhầm?! Tuy nhiên giới chuyên gia thì lại không cho rằng sự việc chỉ đơn giản như vậy. Không ít ý kiến cho rằng động thái này bắt nguồn từ việc Facebook đang muốn che giấu một vài thông tin, chính sách quan trọng (có thể có cả những chính sách sai lầm) mà người đứng đầu Mark Zuckerberg đã đưa ra nhiều năm về trước.

Cụ thể, trang tin Business Insider đã phát hiện ra rằng nhiều bài đăng công khai từ vài năm trước của vị giám đốc điều hành 34 tuổi đã hoàn toàn biến mất khỏi trang mạng xã hội lớn nhất thế giới này. Được biết, đây đa số đều là những bài viết chia sẻ về chính sách cũng như phương hướng hoạt động của Facebook trong giai đoạn từ năm 2007 đến 2008. Và để trả lời cho thắc mắc từ phía giới quan sát, một phát ngôn viên của Facebook cho biết các bài đăng của vị CEO đã bị "xóa nhầm" do "lỗi kỹ thuật".

• Cài đặt mới giúp hacker test bảo mật ứng dụng Facebook và Instagram dễ dàng hơn

“Có một số bài đăng cũ từ rất nhiều năm trước của CEO Mark Zuckerberg đã bị xóa nhầm do lỗi kỹ thuật. Các công việc cần thiết để khôi phục những bài đăng này đã được tính đến, nhưng không đảm bảo có thể thành công 100%, và đồng thời các bài đăng này cũng đã quá “cũ” nên chúng tôi đã quyết định không làm điều đó. Tất nhiên chúng tôi hoàn toàn đồng ý về việc mọi người có quyền tiếp cận thông tin về những thông báo cũng như tin tức lớn mà công ty đã từng đăng tải trước đây, đó là lý do tại sao trong nhiều năm, Facebook đã tiến hành chia sẻ và lưu trữ dữ liệu dạng này một cách công khai, đầu tiên là trên blog, sau đó là trên ứng dụng Newsroom của chúng tôi”, người phát ngôn của Facebook cho biết trong một tuyên bố.

Những vụ “mất tích” bài đăng đầy nghi vấn này, cùng với nhiều thay đổi quan trọng khác mà Facebook đã thực hiện đối với chính sách quản lý kho lưu trữ thông báo và bài đăng trên blog của mình trong thời gian gần đây đã khiến việc phân tích “hồ sơ” của trang mạng xã hội này trở nên khó khăn hơn nhiều đối với các chuyên gia. Đồng thời, điều này cũng khiến cho việc nắm giữ thông tin về chính sách hoạt động của công ty này trở nên phức tạp hơn rất nhiều, và chính CEO Zuckerberg là người sẽ phải chịu trách nhiệm trước những tuyên bố trong quá khứ - đặc biệt là trong giai đoạn kiểm tra và giám sát chặt chẽ của nhà chức trách với Facebook và đồng thời của chính nội bộ công ty này sau một loạt các vụ bê bối nghiêm trọng trong suốt thời gian qua.

• Tối nay (26/3), tính năng "hẹn hò" của Facebook sẽ có mặt tại Việt Nam, bạn đã sẵn sàng dùng thử?

Về cơ bản, bản chất của vấn đề này nằm ở chỗ khi mà những bài đăng quan trong về chính sách và phương hướng hoạt động nhiều năm trước đã bị xóa, sẽ cực kỳ khó khăn để nhà chức trách, hay giới phân tích có thể thực hiện các thống kê đầy đủ và chính xác về những gì trang mạng xã hội này đã thực sự triển khai và thực hiện trong vài năm qua. Bên cạnh đó, phía Facebook cũng không nêu rõ rằng đã có bao nhiêu bài đăng bị “xóa nhầm”.

Vụ việc gây tò mò về những bài đăng trên Facebook của Mark Zuckerberg

Còn nhớ vào tháng 4 năm 2012, Facebook đã mua lại Instagram - thời điểm quan trọng nhất trong sự phát triển của gã khổng lồ công nghệ California này. Và với vụ việc “xóa nhầm” vừa qua, nhiều báo cáo tin tức theo thời gian được trích dẫn từ các bài đăng công khai của CEO Mark Zuckerberg trên trang Facebook cá nhân về thương vụ đình đám này hiện đã không thể truy cập được nữa.

Các liên kết đến bài đăng đó từ nhiều bài báo cũ cũng đã không còn truy cập được nữa bởi bài viết gốc của vị CEO đã bị xóa bỏ.

• Facebook thừa nhận lưu trữ hàng triệu mật khẩu người dùng dưới dạng văn bản thuần

Đây là ví dụ điển hình về một tài liệu quan trọng trong việc tổng hợp hồ sơ hoạt động của Facebook đã bị xóa mất. Cụ thể sau thương vụ này, Mark Zuckerberg đã hứa rằng "chúng tôi cam kết xây dựng và phát triển Instagram một cách độc lập" - một cam kết mà đến thời điểm hiện tại có thể thấy rằng CEO 34 tuổi đã đi ngược lại hoàn toàn. Trên thực tế, Facebook hiện đang tích hợp ứng dụng chia sẻ ảnh Instagram vào nền tảng mạng xã hội của mình ngày càng chặt chẽ hơn, và những căng thẳng xung quanh vấn đề này đã góp phần vào sự ra đi của hai 2 đồng sáng lập Instagram vào tháng 9 năm 2018 (một bản sao bài đăng của Mark Zuckerbrerg về vụ việc này cũng đã được lưu giữ trên blog Newsroom của Facebook).

Tuy nhiên sự việc không chỉ dừng lại ở đó. Giới quan sát đã phát hiện ra rằng các bài viết của CEO Facebook đã bị xóa “triệt để” theo năm. Đơn cử như việc trong suốt cả năm 2006 và 2009, Zuckerberg thường xuyên hoạt động trên mạng xã hội này, nhưng hiện tại, không còn bài đăng nào của ông trong 2 năm 2007 và 2008 có thể được tìm thấy nữa, chúng đã được “dọn sạch” gọn ghẽ.

Một ví dụ cụ thể khác giúp chúng ta hình dung rõ hơn về vấn đề này: Vị đầu bếp được yêu quý bậc nhất tại Facebook Josef Desimone đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn xe máy vào tháng 7 năm 2013. TechCrunch sau đó đã đưa tin vào thời điểm Zuckerberg chia sẻ tin tức này trong một bài đăng trên Facebook. Tuy nhiên, bài viết đó bây giờ cũng không còn có thể truy cập được nữa. Trong khi nhiều bài viết khác có vẻ như “ít quan trọng hơn” của Mark Zuckerberg trong khoảng thời gian này vẫn được công khai.

Facebook đã làm cho việc điều hướng kho lưu trữ các thông báo cũ trở nên khó khăn hơn

Cuối cùng thì cũng đã xuất hiện vấn đề về việc truy cập vào kho lưu trữ các bài đăng cũ trên blog của Facebook.

Trong những năm trước, Facebook đã sở hữu một blog dành riêng cho việc đăng tải và lưu trữ các bài viết thường xuyên theo định kỳ, và chúng có thể điều hướng theo tháng. Tuy nhiên vào năm 2014, Facebook đã cho ra mắt ứng dụng tin tức mang tên Newsroom - một kho lưu trữ mới cho những thông báo quan trọng, và đồng thời sự xuất hiện của ứng dụng này cũng đã phá vỡ các liên kết công khai tới nhiều bài đăng trên blog cũ.

Bây giờ, khi bạn nhấp vào liên kết đến một bài đăng trên blog được nêu trong một mẩu tin tức cũ, nó sẽ chuyển hướng bạn đến Newsroom. Tuy nhiên, Newsroom lại không lưu trữ bản sao của nhiều bài đăng trên blog cũ này, tức là sẽ không có cách nào để bạn có thể dễ dàng truy cập chúng như trước.

• Facebook Messenger bổ sung tính năng trả lời trích dẫn, thêm một bước tiến trong việc hợp nhất các dịch vụ tin nhắn

Trên thực tế các bài đăng này vẫn tồn tại dưới dạng "ghi chú" được lưu vào trang "Facebook" công khai của Facebook trên nền tảng mạng xã hội này. Nhưng cho đến ngày hôm nay, không có bất kỳ kho lưu trữ tập trung nào để người dùng có thể sử dụng nhằm duyệt đến những bài đăng này.

Thay vào đó, để đọc một bài đăng cụ thể, bạn phải nắm được thông tin về bài đăng đó và tìm kiếm từ khóa trên Google, hoặc cuộn qua hàng ngàn bài đăng của trang Facebook trong nhiều năm qua để “mò” theo cách thủ công nhất có thể.

Sau khi trang tin Business Insider đưa ra bình luận, Facebook đã thêm tab "notes" công khai vào trang Facebook để truy cập bài đăng cũ (người phát ngôn của Facebook nói rằng tab notes này đã có sẵn từ năm 2014, nhưng có "lỗi" xuất hiện khiến người dùng không thể xem được). Và đồng thời tab notes này cũng cho tốc độ tải rất chậm.

Lấy một ví dụ đơn giản về sự ra mắt của tính năng News Feed trên Facebook trong năm 2006, hiện đã trở thành một “trang quảng cáo” đang tạo ra hàng tỷ đô la doanh thu cho trang mạng xã hội này. Mark Zuckerberg đã cố gắng xoa dịu phản ứng dữ dội của người dùng sớm đối với việc News Feed chứa quá nhiều thông tin quảng cáo và ảnh hưởng đến quyền riêng tư bằng một bài đăng trên blog có tên "Calm down. Breathe. We hear you" (tạm dịch: Hãy bình tĩnh, chúng tôi vẫn đang lắng nghe bạn), tuy nhiên, liên kết đến bài đăng này trong một bài báo cáo tin tức của TechCrunch hiện tại chỉ chuyển hướng đến trang chủ của Newsroom chứ không còn bất kỳ bài đăng nào cả! Tức là hoàn toàn không có bản sao của bài đăng này trong mục lưu trữ blog post trên Newsroom như Facebook tuyên bố, và hiện tại nó chỉ có sẵn dưới dạng một ghi chú từ trang mạng xã hội này. Dưới đây là hình ảnh về bài đăng này được lưu trữ trên Internet Archive:

• Facebook sử dụng AI để chủ động lọc các nội dung khiêu dâm có chủ đích

Như đã nói, tác động trực tiếp của sự thay đổi này đối với kho tài liệu lưu trữ đó là làm xáo trộn mạnh mẽ hồ sơ lịch sử của Facebook - khiến việc tìm kiếm các tuyên bố và thông báo trong quá khứ của công ty này trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

Không phải là lần đầu tiên sự việc tương tự xảy ra

Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên nội dung liên quan đến Zuckerberg biến mất mà không có cảnh báo từ Facebook, hay nói đúng hơn là không lý do chính đáng.

Vào tháng 4 năm 2018, TechCrunch đã báo cáo rằng những tin nhắn do vị CEO gửi đã bị xóa khỏi hộp thư đến của người dùng khác mà không có bất kỳ thông báo hoặc sự đồng ý của họ - đặc biệt là khi việc gỡ tin nhắn trên Messenger là một tính năng không có sẵn cho người dùng Facebook thông thường vào thời điểm đó.

Quay ngược lại thời gian thêm một chút, vào tháng 11 năm 2016, các bài đăng công khai từ CEO Mark Zuckerberg về mạng xã hội và vai trò của Facebook trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 của Hoa Kỳ cũng “ra đi không lời từ biệt”. Trang tin The Verge đã đưa tin về sự việc này vào thời điểm đó và sau vài ngày, một phát ngôn viên của Facebook đã liên lạc với trang tin này và thông báo rằng đó chỉ là “một tai nạn” và bài đăng sau đó đã được khôi phục.

• Facebook chính thức bị điều tra hình sự vì tội danh bán dữ liệu trái phép

Có lẽ Facebook nên trung thực hơn trong các hoạt động của mình nếu muốn lấy lại lòng tin của người dùng sau hàng loạt những bê bối lớn vài năm trở lại đây.