8 lý do AI không thể thay thế con người trong công việc

Khi đối mặt với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong thị trường lao động ngày nay, các nhà tuyển dụng có thể nghĩ đến những quy trình tự động giúp công việc dễ dàng, nhanh chóng và hiệu quả hơn. Chính vì vậy, các nhân viên lo sợ sẽ mất việc làm và bị thay thế bởi máy móc.

Mặc dù AI được thiết kế để thay thế lao động thủ công bằng cách thực hiện công việc nhanh chóng và hiệu quả hơn, nhưng nó không thể thay thế hoàn toàn con người trong không gian làm việc. Trong bài viết này, bạn sẽ thấy lý do tại sao con người vẫn vô cùng quý giá tại nơi làm việc và không thể bị thay thế hoàn toàn bởi AI.

1. AI thiếu trí tuệ cảm xúc

Trí tuệ cảm xúc là một trong những yếu tố đặc biệt khiến con người luôn có vị trí không thể thay thế ở nơi làm việc. Một nhu cầu cơ bản không thể phủ nhận của con người là nhu cầu kết nối tình cảm với người khác. AI có thể cố gắng bắt chước trí thông minh của con người, nhưng trí tuệ cảm xúc không dễ bắt chước như trí thông minh. Tại sao ư? Bởi vì nó đòi hỏi sự đồng cảm và hiểu biết sâu sắc về trải nghiệm của con người.

Các chủ doanh nghiệp và giám đốc điều hành công ty thông minh hiểu tầm quan trọng trong việc thu hút cảm xúc của nhân viên và khách hàng. Một cỗ máy không thể đạt được mức độ kết nối với con người như vậy.

Bất kể máy AI được lập trình để phản ứng với con người tốt như thế nào, thì không chắc con người sẽ phát triển mối liên hệ cảm xúc mạnh mẽ với những cỗ máy này. Do đó, AI không thể thay thế con người, đặc biệt khi việc kết nối với những người khác là rất quan trọng đối với quá trình phát triển kinh doanh.

2. AI chỉ có thể hoạt động với dữ liệu đã nhập

AI chỉ có thể hoạt động dựa trên dữ liệu mà nó nhận được. Vì vậy, khi dữ liệu được nhập vào máy không bao gồm một lĩnh vực công việc mới hoặc thuật toán của nó không bao gồm các trường hợp không lường trước được, AI sẽ trở nên vô dụng.

Những tình huống này phổ biến trong ngành công nghệ và sản xuất, các nhà phát triển AI liên tục cố gắng tìm giải pháp thay thế tạm thời. Ý tưởng rằng các công cụ AI sẽ thích ứng với mọi tình huống là một trong những lầm tưởng phổ biến về trí tuệ nhân tạo.

Do đó, nếu bạn lo sợ rằng AI có thể thâm nhập vào tất cả các ngành và loại bỏ nhu cầu về kỹ năng chuyên môn của bạn, thì bạn có thể yên tâm rằng điều đó sẽ không xảy ra. Lập luận và sức mạnh của bộ não con người trong việc phân tích, sáng tạo, ứng biến, điều động và thu thập thông tin là điều AI không thể dễ dàng được bắt chước được.

3. Quá trình sáng tạo của AI bị giới hạn đối với dữ liệu mà nó nhận được

Khi nói tới việc tạo ra những khái niệm sáng tạo và cách thức thực hiện công việc, AI thiếu khả năng giống con người bởi vì, như đã được thiết lập, AI chỉ có thể hoạt động với dữ liệu mà nó nhận được. Do đó, AI không thể nghĩ ra những cách thức, phong cách hoặc mô hình làm việc mới và bị giới hạn trong những khuôn mẫu nhất định.

Nhà tuyển dụng và nhân viên biết tầm quan trọng của sự sáng tạo trong không gian làm việc. Sự sáng tạo mang đến cảm giác thú vị về một điều gì đó mới mẻ và khác biệt thay vì những hành động nhàm chán, lặp đi lặp lại mà AI được thiết kế để hoạt động. Sáng tạo là nền tảng của sự đổi mới.

Liên quan đến tư duy là khả năng suy nghĩ sáng tạo. Máy móc được thiết kế để "suy nghĩ theo thói quen". Điều đó có nghĩa là các công cụ AI chỉ có thể hoạt động trong phạm vi dữ liệu đã cho của chúng.

Mặt khác, con người có thể suy nghĩ vượt trội, tìm nguồn thông tin từ nhiều phương tiện khác nhau và tạo ra giải pháp cho những vấn đề phức tạp với rất ít hoặc không có dữ liệu. Vì AI không sở hữu khả năng suy nghĩ vượt trội và tạo ra những ý tưởng sáng tạo để đổi mới nên AI không thể thay thế con người trong không gian làm việc.

4. AI không có kỹ năng mềm

Kỹ năng mềm là điều bắt buộc phải có đối với mọi nhân viên trong không gian làm việc. Chúng bao gồm tinh thần đồng đội, chú ý đến từng chi tiết, tư duy phản biện và sáng tạo, giao tiếp hiệu quả và kỹ năng giao tiếp giữa các cá nhân, v.v... Những kỹ năng mềm này được yêu cầu trong mọi ngành công nghiệp và bạn phải phát triển chúng để trở nên chuyên nghiệp trong công việc.

Con người được dạy và bắt buộc phải sở hữu những kỹ năng này; phát triển để chúng có giá trị cho tất cả mọi người, bất kể vị trí ra sao. Các giám đốc điều hành công ty cần chúng để phát triển đội ngũ nhân viên trong bất kỳ ngành nào. Do đó, những kỹ năng mềm này giúp bạn chiếm thế thượng phong trong không gian làm việc so với AI.

Tuy nhiên, kỹ năng mềm lại xa lạ với máy móc có trí tuệ nhân tạo. AI không thể phát triển những kỹ năng mềm quan trọng này trong việc phát triển và tăng trưởng tại nơi làm việc. Phát triển những kỹ năng này đòi hỏi mức độ lý luận và trí tuệ cảm xúc cao hơn.

5. Con người khiến AI hoạt động

Sẽ không có trí tuệ nhân tạo nếu không có trí thông minh của con người. Thuật ngữ trí tuệ nhân tạo có nghĩa là do con người thiết kế. Con người viết các dòng code mà AI được phát triển. Dữ liệu mà máy AI vận hành được con người nhập vào, sau đó chính con người sử dụng những cỗ máy này.

Khi ứng dụng AI tiếp tục phát triển, các dịch vụ của con người cũng vậy. Ai đó sẽ phải thiết kế các quy trình AI cho máy, vận hành và bảo trì chúng. Chỉ con người mới có thể làm điều này. Dựa trên những sự thật này, bạn có thể mạnh dạn bác bỏ mọi suy đoán về việc AI sẽ thay thế con người trong không gian làm việc.

6. AI dùng để bổ sung cho khả năng và trí thông minh của con người, chứ không phải cạnh tranh với nó

Các ứng dụng trí tuệ nhân tạo thực sự đang có chỗ đứng tại nơi làm việc và chúng sẽ thay thế nhiều công việc mà con người đang thực hiện ngày nay. Tuy nhiên, những công việc mà nó đảm nhận thường bị giới hạn ở những nhiệm vụ lặp đi lặp lại đòi hỏi ít suy luận căng thẳng. Ngoài ra, nhu cầu tại nơi làm việc đang phát triển sẽ tạo ra những vai trò mới cho con người khi thế giới hướng tới một bối cảnh công nghệ tích hợp nhiều hơn.

Một báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới cho thấy trong khi máy móc có AI sẽ thay thế khoảng 85 triệu việc làm vào năm 2025, thì cũng có khoảng 97 triệu việc làm sẽ được tạo ra trong cùng năm đó nhờ AI. Vì vậy, câu hỏi lớn là: Làm thế nào con người có thể làm việc với AI thay vì bị nó thay thế? Đó nên là trọng tâm phát triển trong tương lai.

Bởi vì trong thời đại hiện nay, sẽ rất khó, nếu không muốn nói là không thể sống thiếu AI, nhưng không có con người thì sẽ không có trí tuệ nhân tạo. Các tổ chức có tư duy tiến bộ đã phát triển những cách có thể kết hợp khả năng của con người và AI để đạt được mức năng suất và đổi mới cao hơn.

7. AI cần được kiểm tra thực tế

Một vấn đề lớn với các chatbot AI như ChatGPT là chúng thường không chính xác và yêu cầu người kiểm duyệt là con người. Đúng là AI có khả năng học hỏi rất nhanh, nhưng nó thiếu ý thức và đơn giản là không có khả năng suy luận và phản bác các sự kiện ở mức độ mà con người có thể làm được. Đó là lý do tại sao có lẽ bạn nên tránh hỏi AI chatbot một số điều.

Điều đáng nói ở đây là vì trí tuệ nhân tạo không thể tự kiểm soát và cần sự kiểm duyệt từ bên ngoài, nên việc kiểm tra thực tế có thể sẽ trở thành một nghề nghiệp chính trong tương lai. Vì vậy, bạn có thể cải thiện các kỹ năng nghiên cứu của mình trong thời gian chờ đợi.

8. AI không thể thực hiện công việc lao động chân tay

Các công việc bàn giấy như nhà văn, lập trình viên, kế toán và nhà thiết kế đòi hỏi phải làm việc với phần mềm và do đó dễ được thực hiện hơn - ít nhất là một phần - bởi các hệ thống AI.

Tuy nhiên, những công việc như thợ sửa ống nước, thợ điện, cảnh sát, thợ nề và công nhân xây dựng không có nguy cơ lỗi thời do AI vì chúng đòi hỏi lao động chân tay.

Suy cho cùng, bạn không thể yêu cầu ChatGPT xây dựng một tòa nhà. Có lẽ trong tương lai xa, các hệ thống AI sẽ có thể xây nhà bằng máy in 3D tự động, nhưng trong tương lai gần, công việc của người lao động có vẻ an toàn trước sự trỗi dậy của AI. Bởi vì công việc chân tay khó có thể thay thế trong tương lai gần.

Hãy học cách làm việc với AI, đừng sợ hãi!

Trí tuệ nhân tạo không phải là thứ đáng sợ. Tuy nhiên, bạn phải đẩy mạnh vai trò của mình để không bị thay thế bởi AI. Nâng cao kỹ năng, theo kịp các xu hướng mới nhất trong lĩnh vực của bạn và luôn đổi mới, sáng tạo. Bằng cách này, bạn sẽ là một tài sản mà không nhà tuyển dụng nào muốn mất đi.

Vì vậy, lần tới khi bạn nghe thấy trí tuệ nhân tạo đe dọa loại bỏ con người khỏi lực lượng lao động, hãy tham khảo lại bài viết này và yên tâm rằng con người sẽ luôn chiếm thế thượng phong trước AI.