Loại bỏ các tệp tin '.dll' nhàn rỗi

Nếu bạn tìm kiếm tất cả các tệp tin định dạng .dll trong máy, bạn có thể sẽ ngạc nhiên- thậm chí “choáng” bởi số tệp tin tìm được. Hầu hết những tệp tin này cần thiết để vận hành trơn tru ứng dụng. Tuy nhiên, cũng sẽ không có ít tệp tin tồn tại những chẳng có tác dụng gì ngoại trừ “ngốn” tài nguyên hệ thống và làm máy tính của bạn ngày càng trở nên “ì ạch”.

Những tệp tin dll nhàn rỗi đến từ đâu? Nguyên nhân phổ biến nhất là tình trạng lặp lại tệp tin (một tệp tin có thể xuất hiện ở 2, 3.. thư mục) do các ứng dụng cùng sử dụng lại một tệp tin dll. Khi bạn cài đặt một ứng dụng, ứng dụng sẽ tự đặt các tệp tin dll trong tự mục tự tạo hoặc trong thư mục gốc của Windows. Trong trường hợp tệp tin dll thuộc thư viện chia sẻ (dùng chung), thư mục mặc định sẽ là System. Thực trạng là mỗi nhà sản xuất phần mềm luôn tìm cách cài đặt các tệp tin dll “của riêng mình” trên máy người sử dụng. Chính vì vậy, việc trùng lặp các tệp tin thư viện động (dll) là không thể tránh khỏi!

Giải pháp để loại bỏ bớt các tệp tin dll nhàn rỗi là xoá bỏ các tệp tin trùng lặp một khi đã phát hiện sự hiện diện của những tệp tin này trong thư mục System. Công việc này không phải đơn giản. Rất có thể hai tệp tin dll cùng tên nhưng lại khác phiên bản. Trong trường hợp tệp tin dll giữ trong thư mục System thuộc phiên bản cũ, các chương trình đòi phiên bản mới sẽ không thể chạy bình thường nếu phiên bản mới đã bị xoá đi.

Nguồn dll nhàn rỗi thứ hai phải kể tới là các tệp tin dll “mồ côi”: những tệp tin còn sót lại sau khi ứng dụng đã được rỡ bỏ (uninstall). Mặc định, chương trình xoá cài đặt hiểu những tệp tin này thuộc dạng chia sẻ và sẽ lưu chúng lại. Chính quyết định mang tính “an toàn” này đã tạo ra không ít những dll “mồ côi”.

Xác minh dll

Công đoạn đầu tiên trước khi tìm cách làm trong sạch thư viện động dll là bạn phải biết rõ mỗi tệp tin dll cần thiết cho ứng dụng nào và phiên bản của chúng. Để có được những thông tin này, bạn có thể nhấn chuột phải vào tệp tin và xem thuộc tính (properties) của chúng.

Nếu máy tính của bạn có cài đặt phần mềm diệt virus của MacAfee, chương trình cho phép bạn duyệt danh sách các tệp tin dll cần thiết cho từng ứng dụng trên máy. Trong trường hợp bạn cần tới sự trợ giúp của các chuyên gia, có thể truy nhập cơ sở dữ liệu dll của Microsoft (http://msdn.microsoft.com, chọn Resources/Dll Help Database). Có thể nói đây là website cung cấp đầy đủ thông tin nhất về các tệp tin dll dành cho máy chạy các phiên bản của hệ điều hành Microsoft Windows.

Giải phóng dll “mồ côi”

Kỹ năng xác minh và loại bỏ được đề cập tới ở trên không thể ứng dụng trong trường hợp tồn tại quá nhiều các tệp tin dll nhàn rỗi. Đây là lúc bạn cần tới sợ trợ giúp của các phần mềm ứng dụng. Xin giới thiệu phần mềm miễn phí ClnSys của Kevin Solway. Đừng ngại ngùng vì “tiếng tăm” của Kevin Solway không được “nổi”, thực chất ClnSys đã được hàng nghìn công ty lớn trên toàn thế giới sử dụng và đánh giá cao. ClnSys hoạt động dựa trên cơ chế so sánh các tệp tin dll cần thiết cho các ứng dụng (file chạy- executable file) và các tệp tin dll nằm rải rác ở các thư mục. Ngay sau khi tiến hành rà quét, tất cả các tệp tin dll nhàn rỗi sẽ được tập trung trong thư mục sao lưu. Chính nhờ tính năng này, bạn vẫn có thể khôi phục hiện trạng ban đầu nếu như phát hiện dấu hiệu không ổn sau khi kích hoạt ClnSys.

Chạy thử ClnSys lần đầu, tác giả bài viết này phát hiện 42 tệp tin dll nhàn rỗi. Loại bỏ chúng (dung lượng tổng cộng 11MB), hệ thống không có dấu hiệu bất thường.

Xoá bỏ dll trùng lặp

Để xác định và xoá bỏ dll trùng lặp, bạn có thể dùng hai chương trình khá thông dụng của McAfee- Norton Cleansweep và McAfee Uninstaller. Cả hai chương trình này đều có khả năng liệt kê các tệp tin dll tồn tại ở nhiều thư mục, phân biệt phiên bản của chúng và đưa ra khuyến cáo đối với người dùng.

Thay lời kết

Tuân thủ quy tắc và chạy thử các phần mềm đã đề cập ở trên, chắc chắn bạn sẽ hài lòng không chỉ vì dung lượng ổ cứng giải phóng được mà còn cả ở tốc độ xử lý của các chương trình cài đặt. Chạy các chương trình lọc bỏ dll nhàn rỗi thường xuyên, bạn sẽ thấy hết tác dụng của chúng một khi tưởng tượng những tệp tin dll không bị loại bỏ tích tụ trong hàng tuần, thậm chí hàng tháng, hàng năm.