JD.com, một trong những tên tuổi lớn nhất trên thị trường thương mại điện tử Trung Quốc, vừa giành được thắng lợi pháp lý quan trọng trước đối thủ chính Alibaba trong vụ kiện có giá trị lên tới một tỷ nhân dân tệ (khoảng 141 triệu USD). Sự kiện này đồng thời cũng đánh dấu một cột mốc đáng chú ý trong thị trường bán lẻ trực tuyến đang cạnh tranh cực kỳ khốc liệt tại đất nước tỷ dân.
Theo South China Morning Post, Tòa án Bắc Kinh đã ra phán quyết buộc Alibaba phải bồi thường một tỷ nhân dân tệ cho JD.com do hành vi lạm dụng vị thế thống trị thị trường và sử dụng chiến thuật độc quyền gọi là "chọn một trong hai" để cạnh tranh không lành mạnh, gây thiệt hại cho hoạt động kinh doanh của nhiều công ty khác trong đó có JD.com.
Cáo trạng chỉ ra rằng trong nhiều năm, Alibaba đã gây áp lực buộc các nhà bán lẻ trực tuyến phải lựa chọn độc quyền giữa nền tảng của mình và các nền tảng khác – một chiến thuật được gọi là “chọn một trong hai”. Alibaba buộc các nhà bán hàng trực tuyến phải độc quyền mở gian hàng và tham gia các chương trình khuyến mãi trên nền tảng của mình. Điều này dẫn đến hệ quả là đối với bên bán hàng, việc bị buộc phải độc quyền mở cửa hàng trên một nền tảng có thể hạn chế khả năng tiếp cận khách hàng giảm tính cạnh tranh giữa các nền tảng thương mại điện tử. Ở phía người tiêu dùng, việc có ít lựa chọn hơn có thể dẫn đến giá cả cao hơn và dịch vụ kém hơn.
Chiến thuật này tuy khá phổ biến trong thị trường bán lẻ trực tuyến Trung Quốc, nhưng bị coi là hành vi độc quyền và có hại cho cạnh tranh. Phán quyết chống lại Alibaba là một thông điệp rõ ràng rằng những hành vi như vậy sẽ không được dung thứ tại quốc gia này nữa.
Về phần mình, JD.com hoan nghênh quyết định của tòa án, coi đây là một chiến thắng cho sự cạnh tranh công bằng. Tập đoàn thương mại điện tử lớn thứ hai Trung Quốc đã cho rằng những hành động như của Alibaba không chỉ gây tổn hại cho đối thủ cạnh tranh, mà còn hạn chế sự lựa chọn của các thương hiệu, người bán và cả người tiêu dùng. Phán quyết có thể mở đường cho một sân chơi bình đẳng hơn trong lĩnh vực thương mại điện tử, khuyến khích cạnh tranh và đổi mới lành mạnh hơn. Đồng thời thể hiện cam kết của chính phủ trong việc kiềm chế quyền lực của những gã khổng lồ công nghệ.
Vụ việc này là một phần trong phong trào đang diễn ra rầm rộ ở Trung Quốc nhằm loại bỏ các hành vi độc quyền trong ngành công nghệ. Trước đó vào năm 2021, Alibaba cũng đã phải đối mặt với mức phạt kỷ lục vì các hành vi tương tự.
Điều thú vị là cả JD.com và Alibaba gần đây đều đưa ra chính sách mới gọi là “refund only”, một chiến lược nhằm nâng cao niềm tin và sự hài lòng của người tiêu dùng. Chính sách này lần đầu tiên được thực hiện bởi Pinduoduo, công ty thương mại điện tử lớn khác, cho phép người tiêu dùng giữ lại hàng hóa đã mua ngay cả khi họ gửi khiếu nại. Các động thái như vậy cho thấy những gã khổng lồ thương mại điện tử không chỉ cạnh tranh về giá cả và chủng loại sản phẩm mà còn về dịch vụ khách hàng và niềm tin.