Geofencing là gì? Cách hoạt động và ảnh hưởng đến quyền riêng tư của bạn

Geofencing có ảnh hưởng đến bạn nhiều hơn bạn nghĩ. Geofencing (hàng rào địa lý) hiện diện quanh ta ở khắp mọi nơi. Nó đã được tích hợp sâu vào cuộc sống hiện đại đến mức chúng ta thường không nhận ra sự tồn tại của nó nữa. Tuy nhiên, việc hiểu rõ geofencing là rất quan trọng — để bạn biết dữ liệu vị trí của mình đang được sử dụng như thế nào.

Geofencing là gì?

Hiểu một cách đơn giản, geofencing là việc sử dụng công nghệ định vị GPS để tạo ra ranh giới ảo vô hình xung quanh một khu vực nhất định. Khi bạn (hoặc một doanh nghiệp, ứng dụng…) đi vào hoặc ra khỏi khu vực này, hệ thống có thể kích hoạt hoặc vô hiệu hóa một số tính năng tương ứng.

Nói cách khác, bạn đang bị “bao quanh” trong một hàng rào kỹ thuật số. Nghe thì đơn giản, nhưng để hình dung cách geofencing vận hành trong thực tế lại không dễ như vậy.

Geofencing thường được sử dụng như thế nào?

Nếu bạn đang dùng hệ sinh thái nhà thông minh (smart home), rất có thể bạn đã từng tương tác với geofencing mà không biết.

Ví dụ: bạn cài đặt để cửa gara tự động mở khi xe của bạn cách nhà khoảng một dãy phố, thì chính geofencing đang giúp lệnh đó hoạt động.

Về cơ bản, công nghệ này sử dụng dữ liệu vị trí của bạn, kết hợp với điều kiện hoặc tác vụ cụ thể để quyết định khi nào nên kích hoạt hoặc dừng một hành động. Một số ứng dụng thậm chí cho phép bạn tự thiết lập hàng rào địa lý, dù hiếm khi họ gọi tên tính năng đó trực tiếp.

Tuy nhiên, mục đích phổ biến nhất của geofencing lại nằm ở lĩnh vực quảng cáo theo vị trí. Ví dụ, ứng dụng của một thương hiệu có thể phát hiện khi bạn đang ở gần một cửa hàng cụ thể, và ngay lập tức gửi thông báo hoặc tin nhắn quảng cáo phù hợp với vị trí đó.

Một ví dụ điển hình là Google Opinion Rewards. Nhiều khảo sát của ứng dụng này xoay quanh việc bạn có ghé qua cửa hàng nào đó hay không. Google sử dụng geofencing để xác định các doanh nghiệp trong khu vực bạn từng đến và tạo danh sách câu hỏi tương ứng.

Công nghệ này vượt xa GPS thông thường, vì nó không chỉ biết bạn ở đâu, mà còn phán đoán các địa điểm nằm trong “hàng rào” mà bạn có thể đã ghé qua.

Một ứng dụng khác của geofencing — và có lẽ là phổ biến nhất đối với người dùng Internet — chính là giới hạn vùng truy cập nội dung (regional restriction).

Tại sao có những dịch vụ không khả dụng tại khu vực của bạn?

Chắc hẳn bạn đã từng gặp trường hợp một ứng dụng hoặc trang web hiển thị thông báo: “Dịch vụ này không khả dụng tại quốc gia của bạn.” Nguyên nhân là vì geofencing và GPS có thể xác định vị trí thực tế của bạn, và nếu dịch vụ đó chỉ được cung cấp ở khu vực khác, bạn sẽ không thể truy cập.

Tuy nhiên, hình thức giới hạn này có tên riêng — geoblocking. Đúng như tên gọi, geoblocking sử dụng vị trí GPS của bạn để chặn hoặc cho phép truy cập nội dung trực tuyến. Ví dụ: nếu bạn đang ở Mỹ nhưng muốn xem một chương trình chỉ phát hành ở Anh, bạn sẽ bị “geoblock” và không thể truy cập được dịch vụ đó.

Các công ty thường áp dụng geoblocking để tuân thủ quy định pháp lý và bản quyền, bởi luật về nội dung và cấp phép khác nhau ở từng quốc gia. Dù điều này giúp doanh nghiệp tránh rắc rối pháp lý, nó lại gây khó chịu cho người dùng, nhất là khi họ thật sự muốn tiếp cận dịch vụ đó.

Cách vượt qua geoblock

Phương pháp đơn giản và phổ biến nhất để vượt qua geoblock là sử dụng VPN (Mạng riêng ảo - Virtual Private Network). VPN có khả năng ẩn vị trí thực tế của bạn và giả lập như thể bạn đang ở một quốc gia khác. Chẳng hạn, nếu bạn kết nối đến máy chủ ở Anh, bạn có thể xem các nội dung vốn chỉ giới hạn tại đó. Tất nhiên, khi muốn xem Netflix Mỹ, bạn chỉ cần chuyển lại về máy chủ trong nước.

Ngoài việc giúp truy cập nội dung bị chặn theo khu vực, VPN còn mang đến lợi ích lớn khác là bảo vệ quyền riêng tư và an toàn dữ liệu cá nhân. Nói cách khác, VPN không chỉ giúp bạn vượt qua các rào cản địa lý, mà còn giúp ngăn các dịch vụ theo dõi vị trí để gửi quảng cáo đến bạn.

Tóm lại, Geofencing là một phần tất yếu của kỷ nguyên số hiện nay — từ nhà thông minh đến quảng cáo, từ khảo sát đến kiểm soát nội dung. Hiểu rõ cách nó hoạt động sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyết định ai được phép biết vị trí của mình.