Microsoft muốn chiến lược Xbox mới thành công – trước hết phải đánh bại Steam

Microsoft đang thực hiện những thay đổi lớn trong cách vận hành mảng kinh doanh Xbox. Dù phần lớn chiến lược này vẫn chỉ là tin đồn hoặc phỏng đoán, nhưng có một điều gần như chắc chắn: chiếc máy console Xbox truyền thống đã không còn là trung tâm trong kế hoạch của họ nữa.

Đây là một sự thừa nhận ngầm rằng Microsoft khó có thể lật đổ vị thế thống trị của Nintendo và Sony trên thị trường máy chơi game. Thay vào đó, công ty đang cố gắng định nghĩa lại thương hiệu Xbox như một dịch vụ, chứ không chỉ là phần cứng.

Chiến dịch “This Is an Xbox” (Đây là Xbox) chính là minh chứng cho điều đó. Microsoft đang mở rộng phạm vi thương hiệu này sang nhiều thiết bị khác nhau — chẳng hạn như chiếc ROG Ally của ASUS, một máy chơi game cầm tay chạy Windows được gắn mác Xbox. Ngoài ra, còn có tin đồn về một mẫu Xbox “cao cấp” thế hệ mới, được thiết kế tinh gọn và định hướng theo phong cách “chọn lọc”, tương tự sản phẩm của ASUS.

Nếu những điều này là thật, thì “Xbox” trong tương lai nhiều khả năng sẽ chỉ là một chiếc PC mang thương hiệu Xbox, thay vì một hệ máy chơi game độc lập.

Khi Microsoft phải đối đầu với Steam ngay trên sân nhà

Nếu Xbox trở thành một nền tảng PC thực thụ, Microsoft sẽ phải đối đầu trực diện với Steam – nền tảng phân phối game lớn nhất hiện nay. Đây là một bước đi cực kỳ táo bạo, nhưng cũng đầy rủi ro.

Theo các nguồn thống kê, Steam đang chiếm từ 70–80% thị phần game PC toàn cầu, tức là gần như không có đối thủ cạnh tranh thực sự. Điều này đồng nghĩa, nếu người dùng mua thiết bị như ROG Ally rồi cài Steam để mua game từ đó, Microsoft sẽ không thu được đồng nào.

Vậy làm sao công ty kiếm được lợi nhuận? Có vẻ như, thay vì bán lỗ phần cứng để bù bằng doanh thu từ game (như trước đây), Microsoft muốn bán thiết bị Xbox như một sản phẩm “cao cấp”, không trợ giá. Điều này cũng đồng nghĩa rằng, họ buộc phải làm cho cửa hàng Xbox hấp dẫn hơn Steam, nếu muốn người dùng thực sự chi tiền.

“Gót chân Achilles” của Xbox: trải nghiệm và lòng tin

Vấn đề lớn nhất của Microsoft không chỉ nằm ở mặt kỹ thuật, mà còn là tâm lý người dùng.

Về kỹ thuật, ứng dụng Xbox trên Windows vẫn còn rất nhiều hạn chế. Dù Game Pass mang đến hàng trăm trò chơi, nhưng trải nghiệm thực tế lại khiến nhiều người chán nản: game không khởi động được, ứng dụng lỗi, giao diện rối, hoặc crash giữa chừng. Ngay cả tính năng Xbox Full Screen Experience ra mắt cùng ROG Ally – được xem là “tương lai của Xbox trên PC” – cũng bị cộng đồng chê bai vì sơ sài.

Trong khi đó, Steam – dù không hoàn hảo – lại được người dùng yêu thích nhờ khả năng lắng nghe phản hồi và cải thiện không ngừng. Mỗi lần Steam cập nhật, cộng đồng đều háo hức chờ đợi tính năng mới. Còn với ứng dụng Xbox, nhiều người lại lo sợ bản cập nhật sẽ khiến mọi thứ… tệ hơn.

Một nguyên nhân khác là cửa hàng Windows Store, vốn bị người dùng Windows “ghét cay ghét đắng”. Giao diện lỗi thời, thao tác bất tiện, và các ràng buộc phiền toái khiến nhiều người tránh xa, dù nó là cổng chính cho Xbox trên PC.

Steam thắng nhờ “thiện cảm”, thứ Microsoft không thể mua

Điều khiến Steam thực sự vượt trội chính là lòng tin và thiện cảm của người dùng – điều mà tiền bạc không thể mua được.

Valve, công ty mẹ của Steam, vẫn là một doanh nghiệp vì lợi nhuận, nhưng họ luôn đặt người dùng lên hàng đầu. Steam từng đánh bại nạn vi phạm bản quyền không phải bằng biện pháp trừng phạt, mà bằng việc tạo ra trải nghiệm mua game tiện lợi hơn cả việc tải lậu.

Ngược lại, Microsoft lại thường xuyên gây thất vọng. Kể từ thảm họa Xbox One năm 2013, hãng đã có hàng loạt quyết định bị cho là “ngược lòng fan”. Dù Game Pass giúp cải thiện hình ảnh một thời gian, nhưng các động thái tăng giá phần cứng, game và gói thuê bao gần đây lại khiến thiện cảm đó tan biến nhanh chóng.

Liệu Xbox có sống sót trong thế giới do Steam thống trị?

Nếu Microsoft thật sự muốn đưa Xbox lên PC để trở thành trụ cột chính cho mảng game, họ phải đối đầu trực tiếp với Steam – một cuộc chiến không cân sức.

Ngay cả khi chiếm được 20–30% thị phần PC gaming còn lại, con số đó vẫn khó đủ để duy trì lợi nhuận mà Microsoft mong muốn. Đặc biệt, khi số lượng người dùng đang hoạt động cùng lúc trên Steam hiện đã vượt quá 40 triệu, trong khi doanh số Xbox Series X/S chỉ dao động quanh mức 30–40 triệu máy bán ra.

Nói cách khác, người đang chơi game trên Steam còn nhiều hơn tổng số máy Xbox đang tồn tại – và điều tệ hơn là, họ đang tận hưởng từng phút giây chơi game đó.

Nếu Microsoft không thể mang lại trải nghiệm tốt hơn, hoặc ít nhất là niềm vui tương đương, thì dù có chiến lược táo bạo đến đâu, Xbox cũng khó lòng lật ngược thế cờ.