Việt Nam mất trên 3.900 tỷ/năm vì virus

97% máy tính ở Việt Nam nhiễm virus, 90% phải cài lại hệ điều hành và phần lớn người dùng không quan tâm đến bảo vệ dữ liệu, theo Trung tâm an ninh mạng Bkis.

Bkis vừa công bố kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của virus máy tính với người sử dụng tại Việt Nam năm 2008 và quý I/2009, cho biết người dùng máy tính tại Việt Nam thiệt hại tới 327 tỷ đồng mỗi tháng, tức 3.924 tỷ đồng trong một năm.

Ông Nguyễn Tử Quảng, Giám đốc Bkis cho biết nghiên cứu này được thực hiện từ tháng 1/2009 thông qua khảo sát trực tuyến với trên 7.000 người truy cập vào trang web Bkav.com.vn.

USB là nguồn lây nhiễm chính

Theo nghiên cứu này, 97% máy tính tại Việt Nam đã từng bị nhiễm virus ít nhất một lần và USB là nguồn lây nhiễm virus phổ biến nhất. Chức năng AutoRun trên Windows cho phép kích hoạt tự động các file thực thi có trong USB. Điều này đã giúp cho những virus ẩn mình trong USB có thể tự động lây nhiễm vào hệ điều hành ngay khi người sử dụng cắm USB vào máy tính. Đây là lý do khiến USB trở thành nguồn lây nhiễm virus phổ biến nhất hiện nay. Cũng vì thế mà Microsoft gần đây đã phải đưa ra tuyên bố sẽ thay thế chức năng AutoRun trong Windows 7 sắp phát hành.

90% máy tính phải cài lại Windows

Có đến 90% người sử dụng đã từng phải cài lại Windows sau khi máy tính bị nhiễm virus. Không ít người sau đó đã bị mất những dữ liệu quan trọng hoặc nhẹ hơn là mất toàn bộ môi trường làm việc.

Đó là hậu quả của việc xử lý virus chưa chuyên nghiệp. Có tới 49,28% người tham gia khảo sát cho biết, khi gặp vấn đề về virus máy tính họ thường nhờ bạn bè, người quen giúp đỡ hoặc tự loay hoay xử lý. Đây là thói quen không tốt vì trên thực tế, người sử dụng hoặc bạn bè của họ thường không có đủ kỹ năng chuyên môn về virus, do đó không những không xử lý được virus mà có thể còn làm tình trạng máy tính trầm trọng hơn.

Bkis khuyến cáo để tránh các thiệt hại không đáng có do diệt virus không đúng cách, người sử dụng nên liên hệ với nhà sản xuất phần mềm diệt virus để yêu cầu hỗ trợ kĩ thuật.

91% nói phần mềm diệt virus có bản quyền là cần thiết

Điều thú vị của nghiên cứu này là ý thức về việc sử dụng phần mềm diệt virus có bản quyền đã được nâng cao. Với câu hỏi để diệt virus hiệu quả, theo bạn có cần thiết phải sử dụng phần mềm diệt virus có bản quyền hay không? Đã có 91% người được hỏi trả lời là “cần thiết”, chỉ có 9% trả lời là “không cần thiết”. Hầu hết mọi người đã nhận thấy nếu sử dụng phần mềm diệt virus miễn phí hoặc phần mềm diệt virus thương mại nhưng không có hỗ trợ kỹ thuật đầy đủ thì cũng không hiệu quả. Song, “ý thức này chưa đủ mạnh để biến thành hành động nên người sử dụng chưa từ bỏ được thói quen cố hữu hiện nay là tự loay hoay xử lý mỗi khi gặp virus”, nghiên cứu kết luận.

58% người dùng lơ là mật khẩu

Mặc dù ý thức dùng phần mềm có bản quyền được cải thiện, song đáng buồn là có tới hơn 70% người sử dụng không thường xuyên hoặc chưa bao giờ thực hiện thao tác khóa máy tính (lock) khi rời khỏi bàn làm việc. Việc này khiến cho nguy cơ bị người khác sử dụng máy tính trái phép, ăn cắp dữ liệu quan trọng hay cài đặt mã độc theo dõi, kiểm soát máy tính rất dễ xảy ra.

Bên cạnh đó, có tới 58% người sử dụng không bảo vệ mật khẩu của mình cẩn thận. Mất mật khẩu đồng nghĩa với việc dữ liệu có thể bị người khác khai thác bất cứ lúc nào. Thậm chí, đặt mật khẩu nhưng không đủ mạnh cũng có thể bị hacker dễ dàng dùng các công cụ dò mật khẩu để khai thác. Để hạn chế rủi ro, người sử dụng nên đặt mật khẩu dài trên 8 ký tự, khó đoán, bao gồm cả chữ số và chữ cái, đồng thời áp dụng chế độ định kỳ đổi mật khẩu, không dùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản khác nhau, không cung cấp mật khẩu cho ai.

60% biết về lỗ hổng nhưng không cập nhật bản vá

Trong nghiên cứu tương tự của Bkis năm 2006, chỉ có 26% người sử dụng máy tính biết thế nào là bản vá lỗ hổng phần mềm và cập nhật bản vá. Năm 2007 là 49,45%, tại thời điểm này đã tăng lên 60%. Tuy nhiên, đáng lo ngại là tỉ lệ cập nhật bản vá thường xuyên lại giảm, chỉ còn 23% trong khi năm năm 2007 là 24%.

Bkis khuyến cáo việc cập nhật bản vá lổ hổng phần mềm cần phải được làm triệt để, vì chỉ cần tồn tại một lỗ hổng trên máy tính, hacker đã có thể lợi dụng để tấn công và chiếm quyền điểu khiển toàn bộ máy tính.