AI trong chiến tranh: UAV “cảm tử” bắt đầu xuất hiện trên chiến trường

Trí tuệ nhân tạo đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong hàng loạt lĩnh vực thiết yếu của đời sống như công nghiện, nông nghiệp, y tế, giáo dục… Và quân sự cũng phải là ngoại lệ.

Các hệ thống máy bay không người lái (UAV) đã và đang trở thành một loại khí tài không thể thiếu trong lĩnh vực quân sự hiện đại. Bên cạnh sự linh hoạt, gọn nhẹ, một yếu tố hàng đầu khác làm nên thành công của UAV chính là ở sự thông minh, được đảm nhiệm bởi các thuật toán AI phức tạp tích hợp bên trong hệ thống máy tính trên máy bay. Những chiếc UAV ngày nay hoàn toàn có thể hoạt động độc lập với trung tâm chỉ huy dưới mặt đất nhờ thuật toán AI tích hợp. Và cũng nhờ đó, khái niệm về UAV “cảm tử” được biết đến rộng rãi và trở thành loại khí tài nguy hiểm trong chiến tranh hiện đại.

Theo hãng tin Daily Star, một "máy bay không người lái tự sát" (Kamikaze UAV) đã được nhìn thấy đang bay lượn ở Ukraine. UAV tự sát có thể sử dụng cho nhiều nhiệm vụ khác nhau, và đặc biệt có thể tự phát nổ khi bị áp sát hoặc đâm vào mục tiêu mà không cần phải được điều khiển cũng như ra quyết định bởi con người. Thuật toán AI tiên tiến giúp chúng có thể "phát hiện và nhận dạng thông minh các đối tượng theo lớp và loại trong thời gian thực", từ đó đưa ra quyết định trong chớp nhoáng.

Không giống các loại UAV cỡ lớn, vốn chủ yếu tấn công theo cách bắn tên lửa vào mục tiêu, UAV tự sát có kích thước nhỏ và sẽ tự kích hoạt khối thuốc nổ nó mang theo khi tới gần mục tiêu. Lợi thế của loại UAV này là giá thành rẻ, trọng lượng nhẹ và khó bị phát hiện.

Tuy có nhiều lợi ích trong chiến đấu, nhưng đứng trên khía cạnh nhân đạo, UAV với AI tích hợp rõ ràng là một loại vũ khí đáng sợ. Nói về khả năng tự động theo dõi mục tiêu của máy bay không người lái, Giám đốc Bộ phận Vũ khí tại Tổ chức Theo dõi Nhân quyền quốc tế cho biết:

"Trao cho máy móc quyền quyết định ai sống và chết trên chiến trường sẽ đưa công nghệ đi quá xa. Sự kiểm soát của con người đối với máy móc, khí tài trong chiến tranh là điều cần thiết để giảm thiểu thương vong, đặc biệt là với dân thường".

Việc sử dụng máy bay không người lái tự sát trong khu vực chiến tranh có thể được coi là một "sự thay đổi mang tính chiến lượng trong chiến tranh". Khái niệm về những robot giết người - cỗ máy có trí tuệ nhân tạo kết hợp với vũ khí - đã thực sự ở đây, và nó đang được sử dụng trên thực địa.