"Thỏa thuận Google - Verizon": ai được, ai mất?

Thỏa thuận vi phạm Luật trung lập (Internet Neutrality) giữa Google và Verizon tiếp tục gặp phải nhiều sự phản đối mạnh mẽ, trong đó có cả mạng xã hội hàng đầu hiện nay, Facebook.

>> Google bị buộc tội phá vỡ cân bằng của Internet

Thỏa thuận Google - Verizon

Một thỏa thuận có tầm ảnh hưởng lâu dài đến "quyền tiếp cận thông tin của người dùng internet trên toàn cầu" giữa hai người khổng lồ trong lĩnh vực cung cấp nội dung số và cung cấp dịch vụ mạng đang làm xới lên hàng tá chủ đề trên những trang tin, trong các diễn đàn công nghệ hay qua những nhận định và phát biểu của giới chuyên gia.

Cả hai ông lớn Google và Verizon đều tuyên bố rất quan tâm đến tính mở của Internet và cách thức bảo vệ người dùng nên đã cùng nhau hợp tác lập ra một khung sườn chính sách cân bằng. Ngày 9-8, Google và Verizon chính thức công bố kế hoạch "Kế hoạch Khung sườn lập pháp Verizon-Google" vỏn vẹn 2 trang giấy đến Ủy ban Liên lạc Liên bang Mỹ (FCC).

Theo đó, người dùng mạng Internet qua kết nối dây cáp (wired) nên được quyền truy xuất đến tất cả nội dung hợp pháp mà không gặp phải sự cản trở nào và các nhà mạng có thể bị phạt đến 2 triệu USD nếu khóa lưu lượng hay ưu tiên băng thông cho một phía. Ngoài ra, các nhà mạng có thể lập ra các kênh riêng tư dành cho những loại dịch vụ mới mang tính "phân biệt", vốn có tốc độ nhanh hơn với một khoản phí.

Vấn đề quan trọng kế tiếp được nêu ra trong bảng "kế hoạch khung sườn" là cả Google và Verizon đều không muốn áp dụng những điều trên cho mạng Internet không dây. Không có quy tắc nào cho việc "quản lý lưu lượng" di động. Điều này nghĩa là sẽ có thêm quyền điều khiển cho các nhà mạng về cách thức người tiêu dùng có thể sử dụng smartphone của họ và các thiết bị di động khác.

Người dùng hay Google-Verizon có lợi?

Nhìn chung, thỏa thuận Google-Verizon cấp thêm cho người dùng Internet những thứ mà họ.. đã có và loại trừ những gì mà họ muốn có thêm.

Hai ông lớn trao một chiếc bánh ngon cho chính phủ Mỹ nhưng lại giấu sau lưng đôi đũa to hơn để nhận phần lợi về mình. Cả Google và Verizon đang thúc giục Quốc hội Mỹ thông qua kế hoạch và sớm đưa vào bộ luật, tăng thêm quyền hạn quản lý hơn nữa vào mạng Internet có dây (wired).

Nội dung trong phần "Network Management" (Quản lý mạng) của bảng kế hoạch lập lờ về khả năng giảm băng thông hay đặt những giới hạn về lưu lượng cho người dùng hay thậm chí là các dịch vụ với lý do là giảm tải mạng chung. Trong khi đó, mạng không dây lại được "miễn trừ" những quy tắc Internet trung lập đang được áp dụng cho mạng Internet có dây (Tham khảo phần "Wireless Broadband").

Cả Google và Verizon đều nhận ra tương lai của Internet là di động: truy cập bất cứ lúc nào, ở đâu và bằng thiết bị gì. Thế nên mạng không dây mặc nhiên được "ưu đãi" hơn trong kế hoạch đệ trình lên từ hai ông lớn. Nhà mạng Verizon sẽ hưởng lợi trực tiếp và đạt được mục đích chính là tạo ra những giới hạn mạng, thỏa sức điều khiển lưu lượng nếu điều khoản này được thông qua và thực thi. Còn Google muốn đoan chắc rằng mọi người dùng đều có thể truy xuất vào các dịch vụ trực tuyến của mình và đang tích cực hậu thuẫn cho nền tảng di động Android trở nên phổ biến hơn nữa, đè bẹp Apple iPhone lẫn BlackBerry hay các nền tảng hệ điều hành cho thiết bị di động khác.

Tương lai của smartphone không phải là iPhone mà sẽ là Android, hiện diện không chỉ trên smartphone mà còn là các thiết bị di động như máy tính bảng (tablet). Những dịch vụ trực tuyến của Google sẽ gắn chặt với hệ điều hành di động này. Đôi bạn cùng tiến Google và Verizon sẽ hưởng lợi trực tiếp lẫn về lâu về dài nếu kế hoạch được thông qua.

Kẻ ủng hộ, người phản đối

Vị lãnh đạo hãng AT&T, Ralph de la Vega lên tiếng ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch trên. Tuy Verizon là đối thủ lớn mạnh của AT&T nhưng kế hoạch Verizon-Google cũng mang lại lợi ích cho AT&T nên nhà mạng này không ngần ngại "cùng đi chung xuồng".

Trong khi đó, mạng xã hội Facebook không đồng chính kiến và cho biết sẽ vẫn theo những nguyên tắc Net trung lập cho cả mạng có dây lẫn mạng không dây.

Facebook bày tỏ mối lo ngại về những thỏa thuận giữa Google và Verizon có thể tạo ra sự điều tiết theo chiều hướng giảm tốc độ truy xuất dữ liệu hoặc truy cập với mức giá cao hơn. Thêm vào đó, mối quan hệ tốt đẹp giữa Google và các nhà mạng có thể giúp giữ vững tốc độ truy cập nhanh vào các dịch vụ của Google nhưng sẽ giảm với Facebook khi truy cập bằng thiết bị di động, mối lo ngại chính đáng khi Google rục rịch chuẩn bị vũ khí để đương đầu với Facebook qua mạng xã hội Google Me sau khi Google Wave lụi tàn.

Hình ảnh của Google với khẩu hiệu "you can make money without doing evil" (tạm dịch bạn có thể làm ra tiền mà không làm điều xấu) đang bị cộng đồng mạng phản ứng mạnh mẽ, lo ngại về sự phân mảng của mạng toàn cầu, mất đi sân chơi Internet bình đẳng vốn có từ trước đến nay.

Nguồn: WSJ, NYTimes, BloomBerg, PCWorld