Tại sao các website lại cuộn dọc mà không phải là cuộn ngang?

Truy cập vào bất kỳ trang web nào chúng ta đều thấy chúng được thiết kế cuộn lên xuống để hiển thị nội dung thay vì dịch sang ngang. Trong khi màn hình máy tính đã chuyển dần từ vuông sang dẹt nhưng các website cuộn lên xuống thì vẫn giữ nguyên vị trí thống trị của mình. Tại sao vậy?

Dòng thông tin máy tính thay đổi liên tục

Thông tin trên một trang sách in hay một trang báo in luôn cố định và vĩnh cửu, nhưng website và thông tin trên đó thì không như vậy. Mỗi website đều có độ dài hay chiều dọc không cố định nhưng kích thước khung hình lại cố định. Chính vì vậy, phần thông tin “thừa”, không hiển thị hết được trên khung hình đó sẽ phải đặt ở phía dưới khung hình.

Việc đọc của chúng ta thường diễn ra từ trái sang phải và từ trên xuống dưới. Chính vì vậy, việc đưa các thông tin “thừa” xuống phía dưới sẽ khiến quá trình đọc nội dung diễn ra liên tục, đúng với tâm lý của người dùng và tự nhiên hơn là đưa sang ngang.

Nội dung chuyển động lên xuống để phù hợp với xu hướng của cơ thể con người

Trong hầu hết mọi trường hợp, khi sử dụng máy tính cơ thể người dùng đều ở phương thẳng đứng. Và để gần hơn về mặt tâm lý học đối với hướng suy nghĩ theo phương thẳng đứng của cơ thể người, người ta đã thiết kế nội dung trên màn hình máy tính chuyển động theo hướng thẳng đứng thay vì dịch chuyển sang ngang. Điều này giúp cho người dùng thấy thông tin được đưa về phía họ.

Lý do nội dung website được sắp xếp theo chiều dọc thay vì ngang

Trong nghệ thuật, người ta gọi khung hình nằm ngang là định dạng phong cảnh còn khung hình thẳng đứng là chân dung. Bởi trong không gian chiều ngang có không gian hai bên chứa được nhiều đối tượng khác nhau như cảnh vật, cây cối, con người. Đối tượng trong hình ảnh không gây được sự chú ý của người xem. Còn đối với hình ảnh đặt dọc không có không gian phong cảnh ở hai bên giúp cho các đối tượng trong ảnh trở thành trọng tâm chính. Dựa vào điều này, các nhà thiết kế thường đặt các nội dung vào định dạng thẳng đứng và được đẩy dần lên để thu hút sự chú ý của người xem dù màn hình máy tính thường định dạng theo chiều nằm ngang.

Cuộn ngang trên các thiết bị có định dạng dọc

Một số thiết bị mới hiện nay như tablet hay smartphone được thiết kế với định dạng màn hình dọc đã được tiêu chuẩn hóa. Với sự tiêu chuẩn hóa này, các nhà thiết kế có thể khóa nội dung lại vừa trong một trang.

Khi sử dụng smartphone, người dùng thường cầm theo chiều dọc và điều khiển bởi ngón cái theo chuyển động sang trái, phải. Trong trường hợp này, chuyển động ngang sẽ trở nên tự nhiên hơn và hiệu quả hơn.

Kết luận

Có rất nhiều yếu tố khiến việc hiển thị nội dung các trang web được thiết kế cuộn dọc thay vì dịch ngang. Một trong số đó là yếu tố tâm lý người dùng đã chọn cuộn dọc thay vì sang ngang.