Sự khác biệt giữa Web 2.0 và Web 3.0

Trong 20 năm qua, Internet đã thay đổi thế giới và cuộc sống của hàng tỷ người. Hầu hết chúng ta đều không thể trải qua một ngày mà không tương tác với Internet. Mạng xã hội, mua sắm trực tuyến, game và World Wide Web (WWW) đã củng cố một vị trí vững chắc trong cuộc sống của chúng ta, nhưng nó cũng luôn biến đổi.

Ngày nay, một thuật ngữ mới đang được lưu hành, được gọi là Web 3.0 (hay Web3). Nhưng Web 3.0 là gì và nó có khác biệt nhiều so với Web 2.0 không? Cùng Quantrimang.com tìm câu trả lời qua bài viết sau đây nhé!

Web 2.0 là gì?

Trước khi thảo luận về các khả năng mới được cung cấp bởi Web 3.0, hãy thảo luận về loại Internet mà tất cả chúng ta sử dụng ngày nay: Web 2.0. Web 2.0, còn được gọi là Social Web, là một phiên bản của Internet tập trung vào nội dung do người dùng tạo và các nền tảng xã hội, như YouTube, Twitter hoặc Instagram. Nó thường được coi là giai đoạn phát triển thứ hai của Internet, kế tục Web 1.0.

Thuật ngữ "Web 2.0" tìm thấy chỗ đứng của nó trong ngành công nghệ vào đầu những năm 2000, sau khi người sáng lập nhà xuất bản công nghệ O'Reilly Media, Tim O'Reilly, thảo luận về khái niệm Web 2.0 tại một hội nghị. Sau đó, nó trở thành một từ thông dụng, mang theo mong ước của người dùng lúc bấy giờ về khả năng mà Web 2.0 có thể cung cấp cho nhân loại. O'Reilly đã định nghĩa Web 2.0 là "nền tảng web" (web as a platform), sau đó nó sử dụng các thuật ngữ như "dân chủ" và "web xã hội" trong định nghĩa rộng của nó.

Kể từ khi xuất hiện và được thổi phồng sau đó, thuật ngữ "Web 2.0" đã phần nào bị loại khỏi vòng kết nối chính thống. Nhưng điều đó không có nghĩa là Internet hiện đại không đại diện cho những gì nó chấp nhận.

Điều quan trọng cần lưu ý là Web 2.0 không phải là một loại Internet hoàn toàn mới, hoàn toàn tách biệt với người tiền nhiệm của nó (Web 1.0). Đúng hơn, nó mô tả một cách sử dụng Internet mới, đang phát triển. Lấy ví dụ như điện toán đám mây. Web 2.0 nhấn mạnh công nghệ này, trong đó các tài nguyên trực tuyến, chẳng hạn như khả năng tính toán và không gian lưu trữ, có thể được người dùng truy cập ngay lập tức.

Hãy suy nghĩ về những gì web chủ yếu được sử dụng hàng ngày. Hàng triệu doanh nghiệp đang sử dụng Internet, cùng với tất cả các dịch vụ phát trực tuyến và game. Ngoài ra còn có toàn bộ nền kinh tế tồn tại trong giới hạn của Internet! Ví dụ, thị trường tiền điện tử dựa vào Internet để hoạt động. Nhưng đặc biệt không thể không kể đến mạng xã hội, đã được chứng minh là vô cùng phổ biến và có ảnh hưởng trong thế giới hiện đại của chúng ta.

Hầu như tất cả chúng ta đều sử dụng mạng xã hội ở một mức độ nào đó, cho dù đó là xem một vài video YouTube mỗi tuần hay điều hành toàn bộ công việc kinh doanh thông qua các thị trường trực tuyến như Etsy và Depop. Sự phát triển từ nội dung tĩnh sang nội dung do người dùng tạo trong 10 đến 15 năm qua về cơ bản là những gì Web 2.0 mang lại.

Hiện tại, tất cả chúng ta đều sử dụng phiên bản Internet tập trung với các máy chủ trung tâm chứa và xử lý thông tin. Mặc dù mô hình Internet này không nhất thiết là xấu, nhưng nó dễ gặp trục trặc máy chủ và tấn công mạng. Trên hết, một mạng Internet tập trung cho phép một nhóm nhỏ các cá nhân lưu trữ tất cả thông tin trong mạng cùng một lúc, điều này có thể gây rủi ro.

Do những vấn đề này, hiện nay có một cách mới mà Internet đang được khái niệm hóa, được gọi là Web 3.0. Vậy, chính xác thì Web 3.0 là gì, và nó có phải là tương lai của Internet không?

Web 3.0 là gì?

Thuật ngữ "Web 3.0" đã tăng đột biến về mức độ phổ biến và thường được sử dụng để mô tả một phiên bản của Internet được phân cấp.

Mạng phi tập trung là mạng không có bộ phận trung tâm. Nói cách khác, không một người hoặc một nhóm người nào nắm tất cả thông tin và khả năng xử lý trong mạng cùng một lúc. Thay vào đó, nó được phân cấp và trải rộng giữa nhiều thực thể. Điều này có nghĩa là không ai có thể tự mình kiểm soát hoặc thay đổi hoàn toàn hệ sinh thái của mạng.

Bạn có thể đã nghe thuật ngữ "phân quyền" liên quan đến tiền điện tử và công nghệ blockchain. Điều này là do tiền điện tử hoạt động trên một blockchain, với mỗi block (khối) trên chain (chuỗi) chứa nhiều bản ghi giao dịch.

Các blockchain này cung cấp thông tin giao dịch cho mọi người trong mạng dưới dạng một sổ cái phân tán. Nếu một giao dịch trong bất kỳ block nhất định nào bị thay đổi, xóa hoặc thêm, block đó sẽ bị phần còn lại của mạng từ chối, điều này làm cho nó rất bảo mật và đáng tin cậy.

Đó là công nghệ này có thể cung cấp một mạng với mức độ minh bạch và bảo mật cao. Các thuộc tính như vậy chắc chắn có thể hữu ích cho Internet nói chung. Trên hết, các mạng phi tập trung không có điểm lỗi duy nhất, có nghĩa là mạng không thể bị phá hủy thông qua cuộc tấn công vào một máy chủ hoặc node.

Điều này mang đến cho Web 3.0 một khả năng thú vị. Tất nhiên, bản thân khái niệm này không phải là mới. Nó lần đầu tiên được tưởng tượng ra cách đây hơn 15 năm bởi Jeffrey Zeldman, người đóng góp chính cho sự phát triển của cả Web 1.0 và 2.0.

Nhưng bây giờ ý tưởng về một Internet phi tập trung đang trở thành hiện thực.

Ngoài khả năng phân quyền, Web 3.0 cũng sẽ kết hợp rất nhiều tính năng được hỗ trợ bởi AI vào hệ sinh thái. Ví dụ, việc tạo nội dung có thể chuyển từ do con người quản lý sang do AI tạo ra. Trong trường hợp này, cả một ngành công nghiệp có thể được tạo ra, trong đó các công ty sử dụng máy móc thông minh để sản xuất nội dung cho cơ sở khách hàng là con người.

Ngoài tất cả những điều này, Web 3.0 cũng cho phép người dùng kiểm soát nhiều hơn. Các cá nhân có thể tham gia vào nhiều giao thức web kiểm soát, về cơ bản trở thành một phần trong đó chứ không phải người dùng hay khách hàng (vì họ hiện đang được coi là sử dụng Web 2.0). Người dùng có thể mã hóa các file trực tuyến như meme, vé trực tuyến, video và tác phẩm nghệ thuật (tương tự như NFT), mở ra một cách hoàn toàn mới cho những người sáng tạo trực tuyến kiếm lợi nhuận và tạo ra doanh nghiệp bằng cách sử dụng tài sản trí tuệ của mình.

Web 3.0 là tương lai của Internet

Một loạt các tính năng được cung cấp bởi Web 3.0 hoàn toàn có thể thay đổi cách chúng ta xem và sử dụng Internet, với việc người dùng có nhiều quyền kiểm soát hơn, các ngành công nghiệp mới ra đời và những mạng có thể hoạt động mà không cần cơ quan trung tâm và điểm yếu duy nhất. Mặc dù Web 3.0 hiện đang ở giai đoạn sơ khai, nhưng có thể không lâu nữa chúng ta sẽ thấy nó trở thành chuẩn mực trên toàn thế giới.