Nhà đầu tư tầm cỡ tại thung lũng Silicon

Mạnh Tuấn

Sau hơn 50 năm bươn trải trên thương trường, thông qua những chương trình đầu tư của mình, Arthur Rock đã góp phần tích cực vào sự phát triển của ngành công nghệ tại Mỹ, đồng thời cũng tạo dựng cho mình một khối tài sản cá nhân 1 tỷ USD.

Đối với hầu hết giới kinh doanh mà đặc biệt là giới đầu tư của Mỹ, cái tên Arthur Rock đã trở nên quá quen thuộc với hàng loạt những chương trình đầu tư tầm cỡ vào các ngành công nghiệp kỹ thuật cao tại thung lũng Silicon.

50 năm gắn bó với nghề

Nổi tiếng là một trong những doanh nhân thành công và đi tiên phong trong lĩnh vực đầu tư tại Mỹ hiện nay, Arthur Rock đã từng có 50 năm gắn bó với nghề. Arthur Rock sinh ngày 18/9/1926 tại Rochester, New York, Mỹ trong một gia đình người gốc Nga định cư tại Mỹ.

Từ nhỏ, Arthur Rock đã tỏ ra là một người có tố chất thông minh, chịu khó trong học tập, môn học mà Arthur Rock đam mê nhất chính là những môn học về tự nhiên. Sau khi tốt nghiệp trung học, Arthur Rock đã lên đường nhập ngũ làm nghĩa vụ quân sự.

Trong những năm quân ngũ, mặc dù phải sống trong môi trường quân đội với “kỷ luật thép”, những khoá huấn luyện trong điều kiện khắc nghiệt nhưng đổi lại, Arthur Rock xây dựng được một lối sống kỷ luật và ý chí sắt đá mỗi khi phải đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống.

Xuất ngũ trở về cuộc sống đời thường, Arthur Rock đã ngay lập tức thi vào học tại trường Đại học Syracuse và theo học chuyên ngành quản trị kinh doanh. Với những tham vọng được Arthur Rock ấp ủ về sự nghiệp kinh doanh sau này, năm 1948, sau khi tốt nghiệp Đại học Syracuse, Arthur Rock quyết định không đi làm ngay mà thay vào đó là tiếp tục theo học chương trình thạc sỹ kinh tế tại trường Đại học Harvard.

Trong những năm học tại Harvard, ngoài việc tập trung nghiên cứu những mảng đề tài trong chương trình học, Arthur Rock còn theo rất sát và nghiên cứu tỉ mỉ về các hoạt động đầu tư kinh tế trên thị trường Mỹ. Nhờ đó, Arthur Rock đã tích luỹ cho mình được những kiến thức rất quan trọng ngay từ khi còn chưa bước chân vào kinh doanh.

Sau 5 năm học tập tại Harvard, tới năm 1951, tốt nghiệp với tấm bằng thạc sỹ kinh tế và một lượng kiến thức nóng hổi, Arthur Rock đã xin vào làm việc cho Công ty Hayden Stone & Co đóng tại phố Wall. Mặc dù là một nhân viên mới tốt nghiệp và chưa có được nhiều thời gian hoạt động thực tế trong lĩnh vực đầu tư nhưng sau một quá trình thử việc tại công ty, bằng những kiến thức sâu rộng của mình về lĩnh vực đầu tư, Arthur Rock đã được lãnh đạo công ty giao cho phụ trách công việc phân tích tình hình đầu tư và những nguy cơ rủi ro.

Những năm làm việc tại Hayden Stone & Co, cùng với những thành công ban đầu trong công việc đảm trách của mình, Arthur Rock đã có điều kiện được tiếp xúc nhiều với các vấn đề từ lớn tới nhỏ, từ hợp lý tới bất hợp lý của lĩnh vực đầu tư và tự rút ra được những kinh nghiệm quý báu cho chính mình.

Khi còn đang làm việc tại Công ty Hayden Stone & Co, bên cạnh các công việc chung của công ty, Arthur Rock cũng đã bắt đầu tham gia một số hoạt động đầu tư nhỏ vào lĩnh vực ngân hàng. Tuy các khoản đầu tư trong giai đoạn này vẫn còn rất nhỏ, nhưng Arthur Rock đã bắt đầu có được những khoản thu nhập thêm, đồng thời tạo được quan hệ với một số công ty đang tìm người điều hành cho các dự án đầu tư.

Sự thay đổi đã đến khi Công ty Hayden, Stone & Co mời Arthur Rock về đảm nhiệm điều hành chương trình đầu tư tại dự án khai thác công nghệ cao. Bằng những tính toán chính xác của mình, Arthur Rock đã hướng các dự án vào phát triển và khai thác công nghệ bán dẫn, một trong những lĩnh vực phát triển rất mạnh và cũng là thế mạnh của thung lũng khoa học Silicon.

Chỉ sau một thời gian ngắn, Arthur Rock đã giúp Hayden, Stone & Co thu được những thành công lớn tại dự án đầu tư và được bầu vào vị trí thành viên Hội đồng quản trị của công ty.

Đi tiên phong trong lĩnh vực đầu tư

Bắt đầu vào nghề với những khoản đầu tư nhỏ nhưng với bộ óc tài năng và những bước đi táo bạo của mình, Arthur Rock đã từng bước mở rộng được các chương trình đầu tư và liên tục gặt hái được thành công.

Bắt đầu vào nghề với những khoản đầu tư nhỏ nhưng với bộ óc tài năng và những bước đi táo bạo của mình, Arthur Rock đã từng bước mở rộng được các chương trình đầu tư và liên tục gặt hái được thành công.

Bằng khả năng phân tích của mình, Arthur Rock đã thấy rằng, với tốc độ phát triển như vũ bão của lĩnh vực công nghệ cao tại Silicon, tiềm năng khai thác sẽ là rất lớn nếu đầu tư đúng cách. Từ những tính toán đó, Arthur Rock quyết định rời Hayden, Stone & Co và bắt đầu hoạch định các chương trình đầu tư cho riêng mình.

Tuy nhiên, để thực hiện được những tính toán đó, nếu chỉ một mình Arthur Rock thì khó có thể thành công được vì chưa có đủ sức mạnh về tài chính. Do đó, năm 1961, nhận được lời mời tham gia chương hợp tác để đầu tư phát triển công nghệ bán dẫn của nhà đầu tư Tommy Davis, Arthur Rock đã nhận lời và hai người bắt tay vào thành lập nên Công ty đầu tư Davis & Rock.

Từ nguồn tài chính khá mạnh của công ty cộng thêm những kinh nghiệm đã từng tham gia và xây dựng thành công nhiều dự án đầu tư trước đó nên ngay sau khi được thành lập, Arthur Rock đã đưa Davis & Rock đã trở thành một địa chỉ uy tín đối với các dự án đầu tư.

Một trong những hoạt động đầu tư quy mô lớn đầu tiên được Arthur Rock thực hiện thành công chính là chương trình đầu tư và giải quyết những khó khăn cho dự án phát triển công nghệ bán dẫn mang tên Shockley. Đây là dự án hợp tác của hai kỹ sư Noyce and Gordon Moore với nhà đầu tư William Shockley cùng nghiên cứu phát triển công nghệ chất bán dẫn mang tên Shockley Semiconductor Laboratories.

Tuy nhiên, vì nguồn tài chính không đủ phục vụ cho các hoạt động của dự án nên chỉ mới bước vào hoạt động được 1 năm, 8 kỹ sư chủ lực đang làm việc tại Shockley Semiconductor Laboratories đã có ý định bỏ dở công việc để ra thành lập công ty riêng.

Khó khăn lại chồng chất thêm những khó khăn và dự án đang đi tới bờ vực phá sản, thì một trong số những thành viên của dự án sau một thời gian tìm kiếm vô vọng nguồn tài chính từ các ngân hàng đã tìm đến Arthur Rock. Rất mẫn cảm với các chương trình đầu tư, ngay sau khi nhận được lời mời tham gia đầu tư, Arthur Rock đã thấy được tiềm năng phát triển của dự án và ông đã trực tiếp đáp máy bay tới California để đàm phán và ký kết hợp đồng đầu tư.

Giữ vai trò là một trong những ngành công nghiệp thế mạnh với tiềm năng phát triển rất lớn, sau khi có được những khoản đầu tư hợp lý của Arthur Rock, Shockley Semiconductor Laboratories đã liên tục có được những công trình nghiên cứu thành công chất bán dẫn và chuyển giao cho các nhà sản xuất.

Từ những khoản thu nhập khổng lồ đó của Shockley Semiconductor Laboratories, Arthur Rock đã thu được những khoản lợi nhuận đáng kể. Không dừng lại ở những gì đã đạt được, trong những năm tiếp theo, Arthur Rock còn liên tục thực hiện thành công 35 dự án đầu tư hàng triệu Đôla Mỹ vào các doanh nghiệp tại thung lũng Silicon như Anadex Instruments, Inc., General Capacitor, Astrodata, Teledyne, Benrus Watch Co, Scientific Data Systems (SDS), Max Palevsk...

Kết thúc những chương trình đầu tư đó, Arthur Rock đã tạo dựng được cho mình uy tín vũng chắc trên thị trường đầu tư và một nguồn tài chính hùng hậu. Nhằm vươn tới những chương trình đầu tư cá nhân với quy mô lớn hơn, Arthur Rock đã quyết định thành lập lên công ty riêng lấy tên là Arthur Rock & Co - một trong những công ty đầu tư đầu tiên tại khu vực bờ biển phía Tây nước Mỹ.

Không ngừng mở rộng

Arthur Rock & Co được Arthur Rock thành lập từ năm 1968, đặt trụ sở chính tại San Francisco và là một trong những công ty đầu tư sớm nhất tại phía Tây nước Mỹ.

Sau khi ra đời, dưới sự quản lý và điều hành trực tiếp của Arthur Rock, Arthur Rock & Co đã trở thành một công cụ hoạt động đầu tư hiệu quả vào các tập đoàn, công ty lớn hàng đầu của Mỹ tại thung lũng Silicon như Intel Corporation, Apple Computer Inc, Scientific Data Systems, Teledyne.

Cũng trong năm 1968, Noyce, Moore và Andy Grove - những doanh nhân người Mỹ đã cùng nhau hợp tác thành lập lên Công ty lấy tên là Intel. Mục tiêu của các thành viên trong nhóm là hướng Intel vào sản xuất các thiết bị bán dẫn sử dụng trong bộ nhớ của các loại máy vi tính. Để tạo cho công ty một nguồn tài chính hùng mạnh và một người có kinh nghiệm chỉ đạo trong lĩnh vực công nghệ bán dẫn, Noyce đã mời Arthur Rock cùng tham gia đầu tư.

Sau hàng loạt những thành công đã đạt được, đầu tư vào lĩnh vực công nghệ bán dẫn đã trở thành một thế mạnh và cũng là sở trường của Arthur Rock. Arthur Rock đã đồng ý tham gia chương trình cùng với khoản vốn đầu tư ban đầu 2,5 triệu USD. Ngay từ giai đoạn đầu, Arthur Rock đã cùng các thành viên trong nhóm trực tiếp phác thảo xây dựng mô hình hoạt động của công ty, với tài năng và uy tín của mình, ông đã được bầu vào vị trí chủ tịch đầu tiên của Intel.

Sau khi đi vào hoạt động, Intel đã có được những bước phát triển nhảy vọt và tới nay đã vươn lên vị trí một trong những tập đoàn công nghệ thông tin và bán dẫn hàng đầu thế giới.

Có thể nói, sự nghiệp và những thành công của Arthur Rock luôn gắn liền với các dự án đầu tư. Sau những thành công tại Intel Corporation, Arthur Rock còn tiếp tục thực hiện các chương trình đầu tư vào các công ty, tập đoàn công nghệ lớn tại thung lũng Silicon như Teledyne, Scientific Data Systems, Apple Computer, General Transistor và Diasonics.

Bằng những tính toán chuẩn xác của mình về khả năng phát triển cũng như khả năng rủi ro của các dự án đầu tư, Arthur Rock đã gặt hái được những thành công rực rỡ trong sự nghiệp kinh doanh. Nhiều người, trong đó có cả những doanh nhân thành đạt như Larry Mohr hay Palevsky đã có chung nhận xét: “Arthur Rock là một người có khả năng phán đoán kỳ tài, chỉ cần một thoáng quan sát, Arthur Rock có thể ngay lập tức phân tích rõ ràng khả năng đầu tư vào một doanh nghiệp, kể cả một doanh nghiệp mới được thành lập và cũng có thể ngay lập tức thực hiện chương trình đầu tư”.

Nổi tiếng là một doanh nhân thành đạt, Arthur Rock còn được biết tới nhiều với những đóng góp không nhỏ cho sự nghiệp nhân mầm tài năng của đất nước. Mới đây nhất, Arthur Rock đã tặng khoản tiền 25 triệu USD cho trường Đại học Harvard Business School M.B.A – ngôi trường Arthur Rock đã học - để xây dựng Trung tâm nghiên cứu lĩnh vực đầu tư lấy tên là Arthur Rock Center for Entrepreneurship.

Với chương trình đầu tư phi lợi nhuận này, Arthur Rock hy vọng “sẽ đào tạo được nhiều tài năng trong lĩnh vực đầu tư, tạo ra được nhiều công nghệ mới cho thế giới, đồng thời góp phần giải quyết vấn đề việc làm cho người lao động”.