Nguy cơ từ sự bùng nổ dữ liệu di động

Liệu sự tăng trưởng nhanh chóng của lưu lượng dữ liệu có chôn vùi các mạng di động?

Vào năm 1995, Bob Metcalfe, một kỹ sư mạng hiện là nhà đầu tư mạo hiểm đã dự báo hàng loạt mạng di động sẽ đổ vỡ vào năm 2009 do lưu lượng dữ liệu tăng đột biến. Nhưng đến nay có thể thấy dự báo trên đã không thành hiện thực. Tuy nhiên, dự báo đó đang có dấu hiệu xuất hiện trở lại. Lưu lượng dữ liệu di động đang phát triển bùng nổ. Ở một số thành phố, dung lượng mạng di động đang sử dụng gần hết. Những người bi quan một lần nữa cảnh báo rằng các mạng di động phải hạn chế sử dụng hoặc đối mặt với sự đổ vỡ.

Lưu lượng dữ liệu di động tăng 158% sau một năm

Vào giữa những năm 90 của thế kỷ trước, máy tính cá nhân giá rẻ, modem nhanh hơn và sự khai sinh của web là yếu tố làm tăng lưu lượng dữ liệu. Ngày nay nhân tố làm tăng lưu lượng dữ liệu là sự phát triển của điện thoại di động thông minh và các thiết bị “dongle” dùng để kết nối laptop với mạng di động. Vào cuối năm 2008, có 189 triệu kết nối băng rộng không dây, tạo ra trung bình khoảng 175 Mb lưu lượng dữ liệu mỗi tháng, theo hãng nghiên cứu Bernstein Research. Một năm sau đó, số lượng kết nối băng rộng di động đã là 312 triệu và tạo ra trung bình 273 Mb lưu lượng dữ liệu mỗi tháng. Như vậy, lưu lượng dữ liệu di động đã tăng 158% sau một năm.

“Internet di động sẽ tăng nhanh hơn Internet máy tính để bàn và sẽ lớn hơn những gì chúng ta tưởng tượng”, Mary Meeker, chuyên gia phân tích của hãng Morgan Stanley nói. Cisco, nhà sản xuất thiết bị mạng lớn nhất thế giới, dự báo lưu lượng dữ liệu di động sẽ tăng 39 lần trong 5 năm tới.

Biện pháp đối phó

Các mạng di động đang nỗ lực để đáp ứng sự gia tăng lưu lượng dữ liệu. Tuy nhiên, có những mạng di động đã phải nếm trải khó khăn từ sự gia tăng đột biến của lưu lượng dữ liệu. AT&T, nhà mạng lớn thứ hai ở Mỹ, là một ví dụ rõ rệt nhất. Để bảo vệ quyền phân phối iPhone duy nhất, mạng này đã đồng ý yêu cầu của Apple cho phép thiết bị này được bán đi kèm gói cước cố định. Nhưng thay vì bán được vài triệu máy iPhone như dự kiến, AT&T hiện đã bán được 12-14 triệu chiếc cho các khách hàng của mình. Lưu lượng dữ liệu của AT&T đã tăng hơn 5.000% trong 3 năm qua. Vì vậy, quá tải và nghẽn mạng đã diễn ra, đặc biệt là ở những thành phố đông đúc như New York và San Francisco. Hiện nay, tình hình nghẽn mạng đã được cải thiện nhưng mạng này có thể sẽ lại tắc nghẽn trở lại nếu như iPad, máy tính bảng mới của Apple cũng được AT&T phân phối, lặp lại thành công tương tự như iPhone.

Để đối phó với nghẽn mạng và chào đón thế hệ người dùng di động thông minh và các thiết bị như máy tính bảng và laptop nhỏ, nhiều mạng di động đang nâng cấp và chuyển lên hệ thống mạng theo công nghệ mới, phổ biến là LTE, còn được gọi là công nghệ không dây thế hệ mới 4G. Mặc dù suy thoái, một số mạng như Vodafone vẫn phải đầu tư hàng tỷ đô la bởi vì chất lượng mạng là yếu tố sống còn. Trong khi đó, AT&T cũng thông báo sẽ tăng thêm khoảng 2 tỷ USD để nâng cấp mạng di động của hãng trong năm nay. Các nhà quan sát dự báo những mạng không có khả năng nâng cấp sẽ phải tính đến phương án chia sẻ hạ tầng hoặc sáp nhập như trường hợp hai mạng di động Orange và T-Mobile ở Anh.

Số lượng kết nối di động ở Mỹ đã tăng từ 2,7 triệu vào năm 1989 lên 277 triệu vào năm 2009. Các mạng di động của Mỹ đã đối phó với sự gia tăng này bằng cách tăng số trạm thu phát sóng từ 3.600 trạm lên 246.000 trạm trong cùng thời gian.

Ngoài cách tăng trạm BTS, một cách rẻ nhất để tăng dung lượng mạng là bổ sung thêm dải tần số hoặc chuyển mạng sang dải tần số thấp hơn để cho phép sóng vô tuyến đi xuyên tường dễ dàng hơn. Do vậy, nhiều mạng di động đang muốn lobby các chính phủ cho tăng thêm dải tần hoặc chuyển sang dải tần thuận tiện hơn trước khi đầu tư hàng tỷ USD để tăng dung lượng mạng.

Một yếu tố khác khiến các mạng di động ngần ngại đầu tư nâng cấp mạng vì sự tăng dung lượng có thể đe doạ giảm doanh thu từ thoại và tin nhắn, hai dịch vụ đến nay vẫn làn những con “bò sữa” với các nhà mạng. Dung lượng mạng tăng sẽ làm cho việc sử dụng các dịch vụ liên lạc khác như tin nhắn nhanh (instant messaging) và Skype dễ dàng hơn.

Nhiều mạng di động ở châu Âu bắt đầu quản lý chặt chẽ hơn việc sử dụng của khách hàng. Mạng di động Telefónica, một trong những mạng di động lớn thế giới, gần đây tuyên bố đang xem xét thu phí Google và những công ty Internet khác truy cập vào mạng của họ.