Muốn thành công, hãy làm kẻ đến muộn…

Trái với quan niệm của nhiều người, những “kẻ tiên phong” trên thị trường lại thường là người thất bại còn tỷ lệ thành công của những “kẻ đến muộn” lại cao hơn hẳn.

Stanislav Dobrev, giáo sư của trường đại học Kinh doanh David Eccles thuộc ĐH bang Utah (Mỹ) và Aleksios Gotsopoulos, giáo sư trường ĐH Quản trị Boston - các tác giả của công trình nghiên cứu về mô hình kinh doanh cho biết, những doanh nghiệp tiên phong trong một lĩnh vực nào đó thường phải chịu cảnh “chết yểu” bởi nguyên nhân là khách hàng chưa sẵn sàng làm quen với mô hình kinh doanh mới đó. Thêm vào đó, những kẻ tiên phong thường không có người đi trước để tham khảo, hướng dẫn trong khi ra quyết định nên rất dễ phải gánh chịu những kết cục bi thảm.

Hai giáo sư này đã tổ chức công trình nghiên cứu về số phận của 2.197 hãng xe hơi ra đời tại Mỹ trong khoảng thời gian từ năm 1885 đến 1981. Kết quả nghiên cứu của họ cho thấy, không có hãng nào trong số 25 hãng đầu tiên có tuổi thọ nhiều hơn 15 năm và ngày nay, thị trường xe hơi Mỹ đang bị thống trị bởi 3 hãng sinh sau đẻ muộn là General Motors, Ford Motor và Chrysler.

Trong lĩnh vực công nghệ, quy luật này cũng tỏ ra rất đúng. Hãy nhìn vào thế giới trình duyệt web, nơi Netscape đã từng “khai sáng” nhưng giờ đây người dùng chỉ còn biết đến những Internet Explorer, Chrome, Firefox và Safari.

Trên thị trường máy tính cá nhân, ngày nay số người còn nhớ những kẻ tiên phong như Osborne Computer, Kaypro hay Commodore Business Machines chỉ còn có thể đếm được trên đầu ngón tay bởi họ đã bị thay thế bởi những kẻ đến sau là Hewlett-Packard, Dell, IBM, Asus, Acer, Gateway...

Tại lĩnh vực mạng xã hội, định mệnh này cũng đang linh ứng với Well, Friendster và MySpace bởi họ không thể nào đối đầu nổi với Facebook hay Twitter.

Theo giáo sư Dobrev, mặc dù quy luật này đã diễn ra khá lâu nhưng nhiều người không để ý đến nó bởi đó là hội chứng “sự biến mất của những kẻ đi đầu” và hầu hết đều bị lãng quên rất nhanh. “Sẽ rất ít khi bạn được nghe nói đến những kẻ tiên phong bởi họ đều là những kẻ thất bại và để lại rất ít dấu ấn”, Dobrev nói.

Tất nhiên, cũng có một số trường hợp ngoại lệ. Đó là Coca-Cola và eBay – những kẻ tiên phong nhưng hiện tại vẫn phát triển rất mạnh mẽ.

Nhưng vì sao liên tục thất bại mà người ta vẫn muốn được là kẻ tiên phong? Đơn giản là kẻ đến đầu tiên thường được thị trường ưu đãi bằng những điều kiện thuận lợi và rất ít kẻ cạnh tranh, giành giật thị phần. Tất nhiên, sự đơn độc trên thị trường không thể đảm bảo cho thành công. "Bạn có thể là kẻ đầu tiên bước ra thị trường và thất bại. Vấn đề là bạn phải có một chiến lược tốt”, giáo sư Dobrev nói.

Isaac Barchas, giám đốc trung tâm nghiên cứu công nghệ của trường ĐH Texas khuyên rằng các nhà doanh nghiệp muốn thâm nhập vào một thị trường mới hay thị trường mới nổi nên áp dụng chiến lược “vừa làm vừa ngó nghiêng”. "Bạn hoàn toàn có thể trở thành kẻ tiên phong thành công nhờ học tập từ chính kinh nghiệm rút ra từ những thất bại của mình”, Isaac Barchas nói.

Salescoop LLC – một website thương mại điện tử ra đời hồi tháng 10/2009 (khoảng 1 năm sau khi Groupon ra đời), đang được hưởng những lợi thế của một kẻ đến sau nhờ rút ra được những kinh nghiệm từ mô hình của Goldstar, trang web chuyên bán phiếu giảm giá, khuyến mại từ cách đây cả một thập kỷ.

"Bạn có thể quan sát những động thái của thị trường với lĩnh vực mà bạn đang chuẩn bị bước chân vào nếu bạn không phải là người đầu tiên. Khi bạn nhìn những kẻ tiên phong, có nghĩa là bạn đang phản ứng với thị trường”, Ambrose, người sáng lập Salescoop nói và tiết lộ thêm rằng hãng của mình vừa huy động được thêm khoảng 1,5 triệu USD và dự kiến sẽ bắt đầu có lãi vào mùa hè năm nay.

Để tạo ra sự khác biệt cho dịch vụ của mình, Ambrose và Tsang quyết định cung cấp những cơ hội mua hàng trong đó khuyến khích người mua hợp tác với những người khác để được mua với giá rẻ hơn ví dụ như phiếu giảm giá dành cho các bữa tiệc cuối tuần. Trong khi đó, các đối thủ cạnh tranh của họ thường đi theo mô hình cung cấp những dịch vụ, sản phẩm mà trong đó người mua tự trả bằng tiền túi của chính mình.

Nhưng Ambrose cũng nói thêm rằng, việc học tập kinh nghiệm từ thất bại của người khác hay từ những đối thủ cạnh tranh của mình là cần thiết nhưng “nếu bạn chỉ suốt ngày chăm chăm nhìn vào những người đi trước bạn sẽ quên mất việc làm cho công việc kinh doanh của mình phát triển hơn”.