Mac và game: một ‘cuộc tình’ trắc trở

Trong mắt nhiều người, "Mac" và "game" là hai khái niệm gần như đối lập và không dành cho nhau. Nhưng ít ai biết rằng, Apple đã có một lịch sử lâu dài và đầy biến động với thế giới game, với những thăng trầm khó tin. Mỗi khi tưởng chừng như Apple sắp trở thành một “đế chế gaming”, họ lại có những quyết định khiến mọi thứ đổ vỡ, chỉ để rồi sau đó lại âm thầm xây dựng lại từ đầu. Hiện tại, game trên Mac dường như đang trên đà phục hồi mạnh mẽ nhất từ trước đến nay, và đây là lúc cùng nhìn lại hành trình đầy chông gai nhưng không kém phần thú vị này.

Những ngày đầu huy hoàng: Apple II - cỗ máy game huyền thoại

Năm 1977, Apple II ra đời và nhanh chóng trở thành một trong những nền tảng hỗ trợ chơi game quan trọng nhất lịch sử. Đây là một trong những chiếc máy tính cá nhân đầu tiên hỗ trợ màn hình màu với đồ họa sắc nét (theo tiêu chuẩn thời đó). Apple II được bán ra trong suốt 16 năm với nhiều phiên bản nâng cấp, và tổng cộng khoảng 5-6 triệu chiếc đã được tiêu thụ, trở thành một hình ảnh quen thuộc trong các trường học.

Thư viện game của Apple II đồ sộ đến mức khó có thể thống kê chính xác. Trang MobyGames liệt kê gần 3.000 tựa game, nhưng con số thực tế có thể lớn hơn nhiều nếu tính cả những phiên bản yêu cầu phần cứng đặc biệt. Điều đáng chú ý là nhiều tựa game kinh điển đã ra mắt đầu tiên trên Apple II, như Prince of Persia và Oregon Trail, cùng hàng loạt cái tên đình đám khác như Castle Wolfenstein, Karateka, Wizardry và Choplifter.

Có thể nói, nếu bạn là một game thủ những năm 1980, sở hữu một chiếc Apple II đồng nghĩa với việc bạn đang nắm giữ một trong những trải nghiệm chơi game tuyệt vời nhất thời điểm bấy giờ.

Bước lùi đầu tiên: Macintosh đời đầu

Sau thành công vang dội của Apple II, người ta kỳ vọng Apple sẽ cho ra mắt một sản phẩm vượt trội hơn nữa. Nhưng thực tế lại hoàn toàn ngược lại. Chiếc Macintosh đầu tiên (1984) chỉ có màn hình đen trắng và hướng đến đối tượng doanh nhân, người làm văn phòng thay vì game thủ.

Dù sở hữu đồ họa sắc nét và một số tựa game được phát triển riêng, Macintosh không thể nào so bì với kho game đồ sộ và đầy màu sắc của Apple II. Nhiều người dùng thậm chí đã giữ lại Apple II chỉ để tiếp tục chơi game, trong khi Macintosh đảm nhận các tác vụ công việc.

Tất nhiên, không thể đổ lỗi hoàn toàn cho Macintosh vì nó không được sinh ra để trở thành một cỗ máy chơi game. Nhưng rõ ràng, Apple đã tự làm mất đi uy tín vốn có trong mảng game, tạo cơ hội cho các đối thủ khác vượt mặt.

Thời kỳ hoàng kim thứ hai

Từ Mac II trở đi, màu sắc đã quay trở lại với các máy tính Apple, và cùng với đó là sự bùng nổ của những tựa game đỉnh cao. Đây là thời điểm mà nếu bạn muốn trải nghiệm công nghệ game đa phương tiện tiên tiến nhất, Mac chính là lựa chọn số một.

Những cái tên như Myst, Marathon (của Bungie, tiền thân của Halo), SimCity, Civilization, The Journeyman Project đã đưa video live-action, âm thanh kỹ thuật số và đồ họa 3D sơ khai đến với người dùng Apple. Ngay cả khi các tựa game này có mặt trên nhiều nền tảng, phiên bản Mac vẫn thường được đánh giá cao hơn nhờ hiệu năng vượt trội.

Thảm họa Pippin: giấc mơ console tan vỡ

Năm 1996, Apple thử sức với thị trường console thông qua sản phẩm hợp tác với Bandai mang tên Pippin. Đây vốn là một chiếc Mac được tùy biến lại để chơi game, nhưng cũng có thể chạy các phần mềm khác. Apple hy vọng Pippin sẽ trở thành một cửa ngõ để họ xâm nhập vào phòng khách của mọi nhà, nhưng mọi thứ đã sớm trở thành thảm họa.

Vấn đề lớn nhất nằm ở giá bán: 599 USD (tương đương 1,200 USD ngày nay), đắt gấp 2-3 lần các console của Nintendo hay Sony. Với mức giá đó, không có gì ngạc nhiên khi Pippin bị người dùng quay lưng. Chỉ khoảng 42,000 chiếc được bán ra, và dự án nhanh chóng bị khai tử.

Thời kỳ Intel: Bootcamp và cái chết của game native

Những năm 2000, Apple chuyển từ chip PowerPC sang Intel, mở ra khả năng chạy Windows thông qua Bootcamp. Điều này cho phép game thủ khởi động vào Windows để chơi các tựa game PC một cách dễ dàng.

Tưởng chừng như một bước tiến, nhưng Bootcamp lại trở thành con dao hai lưỡi. Các nhà phát triển không còn động lực để tạo ra bản game native cho macOS nữa, vì người dùng đã có thể chơi game Windows ngay trên Mac. Kết quả là thị trường game Mac ngày càng èo uột.

Kỷ nguyên Apple Silicon: hy vọng mới

Năm 2020, Apple chính thức chia tay Intel và chuyển sang sử dụng chip tự thiết kế - Apple Silicon. Với sức mạnh vượt trội, tiết kiệm điện và khả năng tản nhiệt hiệu quả, các chip M1, M2, M3, M4 đã mở ra một chương mới cho game trên Mac.

Những tựa game được tối ưu tốt như Baldur’s Gate 3 hay Resident Evil Village chạy cực kỳ mượt mà, thậm chí có thể sánh ngang với các máy gaming PC cao cấp. Nhưng vẫn còn đó những rào cản như Metal API độc quyền, hay việc Apple thẳng tay loại bỏ hỗ trợ 32-bit khiến hàng nghìn game cũ không thể hoạt động.

Liệu lịch sử có lặp lại?

Hành trình của Apple trong thế giới game là một chuỗi những quyết định táo bạo, những sai lầm đắt giá, và những nỗ lực không ngừng để vực dậy. Hiện tại, với sức mạnh của Apple Silicon, Mac đang có cơ hội lớn nhất để trở thành một nền tảng game đáng gờm.

Nhưng câu hỏi lớn vẫn treo lơ lửng: Liệu Apple có thực sự nghiêm túc với game, hay họ sẽ lại tự phá hỏng mọi thứ như đã từng làm trong quá khứ? Chỉ thời gian mới có câu trả lời.

Bạn nghĩ sao về tương lai của game trên Mac? Hãy chia sẻ ý kiến bình luận nhé!