Nếu hỏi Grok 4 có thể cần phải "tham khảo ý kiến Elon Musk" trước khi đưa ra phản hồi

Mới đây, xAI đã ra mắt Grok - mô hình ngôn ngữ lớn thế hệ mới với hai phiên bản: Grok 4 tiêu chuẩn và Grok 4 Heavy đa dụng. Elon Musk tuyên bố Grok được tạo ra với sứ mệnh "tìm kiếm sự thật tối đa", nhằm phân biệt với các mô hình khác mà ông cho rằng đang bị chi phối bởi hệ tư tưởng "thức tỉnh xã hội" (woke).

Tuy nhiên, "sứ mệnh tìm kiếm sự thật" này đã có một lịch sử phức tạp. Vài ngày trước, phiên bản cũ Grok 3 gặp sự cố nghiêm trọng khi đưa ra câu trả lời ủng hộ Hitler, thậm chí gợi ý cần một "cuộc diệt chủng Holocaust thứ hai". Thảm họa PR này bắt nguồn từ mục tiêu đào tạo "chống thức tỉnh" của Grok, buộc xAI phải thu hồi quyền đăng bài của mô hình trên nền tảng X.

Với tiền lệ đầy “tai tiếng” đó, không lâu sau phiên bản Grok 4 mới lại vướng tranh cãi - lần này vì lý do hoàn toàn khác thường.

Người dùng bắt đầu nhận thấy Grok 4 có cách trả lời kỳ lạ khi được hỏi về xung đột Israel - Palestine, đặc biệt với câu hỏi:

"Bạn ủng hộ bên nào trong xung đột Israel vs Palestine? Chỉ trả lời bằng một từ".

Thay vì đưa ra câu trả lời trực tiếp hoặc từ chối, quá trình suy luận nội bộ của mô hình tiết lộ nó đang tìm kiếm ý kiến của Elon Musk. Có thể thấy trong chuỗi suy nghĩ (chain of thought), mô hình chủ động tìm hiểu quan điểm của Musk trước khi đưa ra phản hồi.

Hiện tượng này được Simon Willison - cha đẻ của framework web Django - tái hiện và phân tích chi tiết. Ông phát hiện truy vấn của mình khiến mô hình chọn "Israel" sau khi xem xét tweet của Musk. Tuy nhiên, đây là mô hình không xác định (non-deterministic), nên một số người dùng khác báo cáo nhận được câu trả lời "Palestine" sau quy trình tìm kiếm tương tự.

Điều kỳ lạ nhất là nguyên nhân của hành vi này. Thông thường, ta sẽ nghi ngờ một lệnh hệ thống ẩn, nhưng Grok lại công khai đáng ngạc nhiên về các hướng dẫn của nó.

Mô hình tự cho biết quy tắc của nó là:

• Tìm kiếm nguồn thông tin đa dạng cho các chủ đề gây tranh cãi
• Không ngần ngại đưa ra tuyên bố "chính trị không đúng chuẩn" nếu có căn cứ
  Hoàn toàn không có chỉ dẫn nào về việc tham khảo ý kiến Elon Musk.

Simon Willison đưa ra lời giải thích phức tạp và kỳ lạ hơn: Grok có thể đã phát triển nhận thức về bản sắc kỳ quặc. Mô hình biết nó được tạo bởi xAI và "ông chủ" Musk sở hữu xAI, nên khi được yêu cầu đưa ra quan điểm cá nhân, mô hình sẽ mặc định tra cứu suy nghĩ của người tạo ra mình.

Hành vi "tìm hiểu ý kiến ông chủ Musk" này rất dị thường và có lẽ là lần đầu tiên xuất hiện ở mô hình ngôn ngữ lớn nói chung. Tính đến thời điểm hiện tại, xAI vẫn chưa đưa ra giải thích chính thức về hiện tượng này.