eBay - 'thần đồng' 10 tuổi của thương mại điện tử

Pierre Omidyar và Pam Wesley, hôn thê của ông.

Một thập kỷ trước, Pierre Omidyar, kỹ sư phần mềm người Pháp 28 tuổi, đã dành thời gian rảnh rỗi tại thung lũng Silicon để soạn những dòng mã máy tính đầu tiên cho sản phẩm mà cuối cùng đã trở thành một thương hiệu lớn trên Internet.

Ra mắt vào ngày 4/9/1995, eBay xuất hiện với tên gọi tương đối "tầm thường" Auction Web. Buổi khai trương đó khá mờ nhạt, thậm chí không có lấy một khách hàng ghé thăm trong suốt 24 giờ đầu tiên. Nhưng chỉ trong vòng vài tuần, có đến vài chục mặt hàng được rao bán trên site, bao gồm một cửa hàng ở Idaho và một chiếc Rolls-Royce 1937. Thanh chỉ bản đồ laser gãy của Omidyar là đồ vật đầu tiên được mua với giá 14 USD dù nó hoàn toàn vô dụng.

Auction Web bắt đầu thu phí từ tháng 2/1996, và trở thành một doanh nghiệp thực sự. Site dựa trên hệ thống thông tin phản hồi (feedback), cho phép người mua và bán có thể đánh giá lẫn nhau. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc phụ thuộc vào cơ chế feedback sẽ chỉ khiến cho những kẻ buôn bán không sòng phẳng lợi dụng, do đó công ty cần áp dụng những biện pháp chống lừa đảo quyết đoán hơn.

Trong tháng 6/96, doanh thu của công ty lên tới 10.000 USD. Omidyar quyết định rời bỏ công việc cũ để dành toàn bộ tâm huyết cho trang web.

Năm 1997, Auction đổi tên thành eBay và ghi nhận mặt hàng thứ 1.000.000 - đồ chơi Big Bird, dựa trên một nhân vật trong chương trình TV Sesame Street.

Meg Whitman trở thành Giám đốc điều hành của eBay vào năm 1998. Cuối năm đó, trang web đã co hơn 1 triệu người đăng ký và doanh số mặt hàng Beanie Babies chiếm tới 8%.

Công ty bắt đầu xây dựng trang kinh doanh địa phương ở Anh và Đức năm 1999 nhưng đã vướng phải một vụ sập site nghiêm trọng khiến họ phải đóng cửa trong 22 giờ. Sống sót qua cuộc khủng hoảng dotcom, eBay vượt Amazon để trở thành trang thương mại điện tử được nhiều người ghé thăm nhất trong năm 2001, đồng thời thâu tóm dịch vụ thanh toán trực tuyến Paypal vào 2002. Tuy nhiên, hãng đã thất bại ở Nhật và đánh mất thị trường ở đây vào tay Yahoo.

Charles Abrams, Giám đốc nghiên cứu của Gartner, khẳng định thành công của eBay nằm ở việc họ tạo cơ hội cho khách hàng hình thành nên một thị trường toàn cầu theo cách chưa thể thực hiện trước đó. "15 năm trước, nếu tôi muốn bán một chiếc đĩa quý, tôi sẽ phải đến cửa hàng đồ cổ trong khu vực và hy vọng họ đồng ý mua với một khoản tiền nào đó. Khi ấy tôi chưa thể tìm thấy một thị trường lớn thế này cho mình".

60% những gì đăng trên eBay hiện nay được thực hiện bằng máy móc. Điều này chứng minh thực tế rằng những doanh nghiệp nhỏ sử dụng công nghệ web service để tự động cập nhật thông tin đang đóng vai trò ngày càng cao trong thương mại điện tử.

Hiện nay eBay thu hút 157 triệu khách hàng từ 34 quốc gia với lợi nhuận 1 tỷ USD tính riêng trong năm 2005. Phát ngôn viên của eBay Richard Ambrose khẳng định công ty đang có kế hoạch xây dựng site thân thiện hơn nhằm đáp ứng nhu cầu kinh doanh ngày càng cao. Ambrose cho biết dù hiện nay họ đang thống lĩnh thị trường nhiều nước, công ty không hề hài lòng với thành quả đạt được: "Chúng tôi đang có một vị thế mạnh nhưng không vững chắc và phải chịu áp lực lớn từ Yahoo ở thị trường châu Á. Hiện nay eBay đang cạnh tranh quyết liệt với họ tại Trung Quốc".

"Về lâu dài, chúng tôi mong đợi khách hàng sẽ có khả năng thu lợi nhuận cao nhất cho bản thân họ từ chính site eBay. Bởi chúng tôi sẽ chỉ thịnh vượng nếu họ phát triển mạnh", Ambrose tuyên bố.

Hãng phần mềm Opera cũng vừa kỷ niệm 10 năm ra đời với món quà bất ngờ khi cho phép người dùng tải hệ điều hành Opera 8 trị giá 39 USD miễn phí trong 24 giờ ngày 31/8.